2 min

De polder bij het fort werd, voordat de Duitsers ons land binnenvielen, onder water gezet ter verdediging van Amsterdam. Bewoners van boerderij Zeehoeve, vlakbij het fort, moesten tijdelijk naar elders.

Het Merwedekanaal gaf de Amsterdamse haven een snelle verbinding met het Duitse achterland. Het kanaal sneed echter Diemen van de Diemerzeedijk af. Vandaar dat Rijkswaterstaat enkele ponten inzette. In de laatste jaren van de bezetting voeren over het kanaal rijnaken met mannen die opgepakt waren bij razzia’s. Ze moesten in Duitsland werken. Deze rijnaken voeren vooral ’s nachts, omdat er dan minder gevaar was van aanvallen door geallieerde vliegtuigen. Wie kon, sprong overboord. Dergelijke ‘vluchtelingen’ klopten aan bij de pontwachters op zoek naar een onderduikadres.

In het poldergebied bij het kanaal merkten boeren soms dat vee was verdwenen. Veedieven! Koeien, schapen, paarden, kippen – van alles werd illegaal geslacht. Er was hongersnood.

Pont over Merwedekanaal, 1939. © Historische Kring Diemen.

Bommenwerper

Bij het fort stortte in juni 1943 een Britse bommenwerper neer, op weg naar Duitsland. Getroffen door Duits luchtafweergeschut. De vijf bemanningsleden (Britten en Australiërs) kwamen om het leven. In 1944 zetten Duitsers de polder bij het fort onder water om de verwachte geallieerde opmars te stuiten.

Het Merwedekanaal is na de oorlog uitgebreid tot het Amsterdam-Rijnkanaal. De ponten naar de Diemerzeedijk varen niet meer, Fort Diemerdam waakt nog.

Fort Diemerdam.

Diemen in de Tweede Wereldoorlog

Op de eerste dag dat de Duitse troepen in mei 1940 ons land binnentrokken, viel in Diemen al meteen een vliegtuigbom. Het zou niet de laatste zijn. De oorlogsjaren hebben zichtbare sporen nagelaten in Diemen. Er staan enkele monumenten in Diemen en op de joodse begraafplaats ligt een bijzonder urnenveld. Maar de meeste plekken die in de jaren 1940-1945 een belangrijke rol hebben gespeeld, passeer je zonder te weten wat zich daar heeft afgespeeld.

De inwoners van Diemen hebben dagelijks de gevolgen ervaren van de Duitse bezetting. Verzetslieden pleegden hier aanslagen op treintransporten. Aan de Ouderkerkerlaan rolde in het grootste geheim verzetsblad Vrij Nederland van de pers. Joodse buren bleken plots vertrokken. Een hele woonbuurt moest tegen de vlakte om Duitse soldaten bij een bunkermuur op de Hartveldsebrug een ruimer schootsveld te geven. In een koude wintermaand hobbelden ernstig ondervoede kinderen ’s nachts in onverwarmde vrachtwagens naar pleeggezinnen in Friesland. Daar was meer eten dan de gaarkeuken aan de Muiderstraatweg bood.

Publicatiedatum: 26/11/2014