Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Berkenrode

In een oorkonde uit 1284 komt al een gebouw voor op Berkenrode. De vroegste archeologische sporen van een gebouw mét slotgracht, dateren van eind vijftiende eeuw. De huidige buitenplaats laat vooral achttiende en negentiende-eeuwse structuren zien.

Berkenrode verwoest

In 1573 wordt ‘Berkenrode’ gedeeltelijk verwoest en vervolgens herbouwd. Op een kaart uit 1621 zien we al een lange rechte laan van de Herenweg aftakken naar het sloteiland. Op de hoek van de Herenweg en de slotlaan staat een gebouwtje. Huis Berkenrode was toen omgeven door boomgaarden.

Kaart van het landgoed van de heerlijkheid Berkenrode, ca. 1700. Collectie Noord-Hollands Archief.

Meer allure

Eind zeventiende-eeuw krijgt Berkenrode meer allure: het onregelmatige huis op het sloteiland wordt vormgegeven in de vorm van het Hollands Classicisme, met kolossale pilasters en een driehoekig fronton. De laan naar het huis wordt in drie parallellopende wegen gesplitst en op deze manier tot monumentale toegangsweg opgewaardeerd. Aan de achterkant van het sloteiland trekt men de as door tot aan de Leidsevaart. Aan de zijkant van het slot komt een vierkante parterretuin te liggen.

Berkenrode te Heemstede. Collectie Kennemerland, Noord-Hollands Archief.

Opnieuw verwoesting en verbouwd

Tussen 1683 en 1730 kreeg de slotgracht de vorm van een waterpartij met geschulpte randen.
In 1747 breekt er een brand uit. Vervolgens wordt het huis in opdracht van Mattheus Lestevenon opnieuw verbouwd: het driehoekige fronton wordt vervangen door een moderne halfronde afsluiting met bekronend beeldhouwwerk en de twee delen van het gebouw aan weerszijden van de middenrisaliet krijgen afzonderlijke daken met een schoorsteen. Berkenrode wordt in 1797 gekocht door mr. Jan Pieter van Wickevoort Crommelin. Wickevoort Crommelin en zijn echtgenote Catharina van Lennep zijn beschreven als ‘Appie’ en ‘Ampie’ in Jacob van Lenneps boek ‘Late Regenten’.

Buitenplaats Berkenrode te Heemstede, 1881. Collectie Kennemerland, Noord-Hollands Archief.

Westerduin/Berkenrode

Na 1797 wordt het oude, na de brand van 1747 verbouwde huis Berkenrode- gesloopt. In plaats van het gebouw op het sloteiland wordt nu als woonhuis het herenhuis gebruikt van Westerduin, de bij Berkenrode ingelijfde buitenplaats in de noordoosthoek van het terrein. De naam van dit huis verandert in Berkenrode. Dit huis van Westerduin/Berkenrode aan de Herenweg 133 bestaat nog.

Eind achttiende eeuw wordt ook de formele parkaanleg van Berkenrode verandert in een landschapstuin. Hierbij wordt de voormalige slotgracht met haar geschulpte randen vergraven tot de nog bestaande slingerende vijverpartij; de rechte laan tussen Herenweg en het voormalige sloteiland verdwijnen. Ook komt er een ovale zwemvijver met het nog bestaande kleine badhuis dat thans dienst doet als stal. In 1802 bouwdt men de nog bestaande koepel, die in 1928 bij een straatverbreding een paar meter naar achteren wordt verplaatst.

Berkenrode met huis Berkenrode/ Westerduin, de koepel, een aantal bijgebouwen en de parkaanleg zijn Rijksmonumenten. Berkenrode is particulier terrein en niet toegankelijk voor publiek.

Berkenrode

Berkenrode. Foto: Cultuurcompagnie Noord-Holland

Auteur: Christian Bertram

Landschap Noord-Holland / Cultuurcompagnie

Publicatiedatum: 30/04/2012

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.