3 min

Het ontstaan van de berg en huis

Berghuis of Berghuysen is als buitenplaats in de zeventiende eeuw gesticht. In 1786 verandert de omgeving van het buitenhuis drastisch. De gronden in een straal van 300 roeden rondom Naarden Vesting worden verplicht afgegraven. Dit betekent dat ook de buitenplaats Berghuysen afgegraven wordt. De toenmalige eigenaar Jacobus Hendrik Thierens vindt de afgraving van zijn grond geen probleem, met uitzondering van het stuk grond waar zijn huis op staat. Met toestemming van de lokale overheid mag Thierens zijn huis op een berg laten staan. Zodoende ontstaat Berghuysen.

In 1816 koopt J.P. van Rossum de ruïneuze buitenplaats. Hij noemt de buitenplaats Berghuis. Het is Van Rossum’s eerste aankoop in Naarden. De fundamenten van het oude huis dat is afgebrand tijdens het Frans beleg van Naarden, gebruikt hij om een oosterse koepel te bouwen, naar voorbeeld van de hoofdmoskee van Lucknow (India). Ook scheidde hij het Oude Bosch af van de buitenplaats en laat daar Flevorama bouwen.

Berghuis op een tekening van H. van Diermen uit 1874. Collectie Noord-Hollands Archief.

In 1856 wordt het bezit van J.P. van Rossum opgedeeld en verkocht. Berghuis wordt gekocht door H.F. Tjeenk. Hij bouwt enkele kassen op het landgoed en laat ook het jachthuisje Monte Casa bouwen. In 1878 verkoopt Tjeenk de buitenplaats aan Henry Kuhn en Jean Joseph Maria Dudok van Heel. De dochter van H.W. Kuhn erft Berghuis van haar vader. Zij is getrouwd met J.P. Dudok van Heel. Het echtpaar besluit om op de heuvel waar het oude landhuis en de koepel staan, een nieuw huis te bouwen. De Bussumse architect C.J. Kruisweg krijgt de opdracht om het te ontwerpen. Ook de tuin wordt aangepast.

Het Berghuis

Het Berghuis is gelegen op een kleine heuvel in het landschap. Het bakstenen huis is twee bouwlagen hoog (begane grond en eerste verdieping) en heeft een schilddak. De dakgoten steken ver over de gevel uit en op de hoeken van het dak zijn schoorstenen geplaatst. De symmetrische voorgevel wordt gekenmerkt door twee vooruitstekende hoekdelen met op elke bouwlaag een venster. Het middendeel van het landhuis bevat de hoofdentree. Recht boven de hoofdentree is midden op het dak een kleine koepel gebouwd, met daarin een klok.

De achtergevel is ook symmetrisch en bestaat uit drie delen. De buitenste twee gevelvlakken hebben op elke verdieping twee naast elkaar geplaatste ramen. Midden in de gevel ligt een halfronde erker, met daarboven een balkon. Tegen de linker zijgevel (gezien van voren), is een kleine uitbouw gebouwd.

Berghuis te Naarden. Via Wikimedia.

De tuin

De tuin is eenvoudig ingedeeld. Aan  de voorzijde van het huis ligt een cirkelvormig bloemenperk, omzoomd met een lage haag. Achter het huis leidt een trap de tuin in. Dara ligt ook een rechthoekig bloemperk, met daarachter een ronde vijver en een bomenlaan.

Een route langs Berghuis, Flevorama en Nieuw-Valkeveen brengt u terug naar lang vervlogen tijden waarin J.P. van Rossum het gehele landgoed beheerde en zijn erfgenamen in de eeuw daarna samen leefden.

De buitenplaats Berghuis is privéterrein en niet toegankelijk voor publiek.

Cultuurcompagnie Noord-Holland

Literatuur:

• Schaftenaar, Henk, Oude Naardense buitenplaatsen. Geschiedenis van Kommerrust en Berghuysen, Naarden 1995

Publicatiedatum: 30/04/2012