3 min

De Westeinder groeide sinds de vijftiende eeuw langzamerhand uit tot het ruim duizend hectare grote veen- en plassengebied dat Aalsmeer nu koestert. Waar ooit veen is gebaggerd, zijn nu watersporters en vissers actief. Langs de oevers vind je tientallen jachthavens. Op enkele openbare terreinen na, zijn de honderden eilandjes in het uitgestrekte gebied in particuliere handen. De Westeinderplassen staan in verbinding  met de Ringvaart rond de Haarlemmermeer en zodoende kun je van Aalsmeer naar de Nieuwe Meer (bij Amsterdam) of naar de Kagerplassen varen.

De Westeinder kent recreatiegebieden met strandjes bij Vrouwentroost en Aalsmeer (naast de watertoren). Qua natuur is in het plassengebied een schat aan flora en fauna te vinden. In het water van de plassen zwemmen onder andere de snoek, paling en de zeldzame Europese meerval.

Westeinderplas. Op een zomerse dag ligt de Westeinderplas er uitnodigend bij. Foto: Willem de Vlaming- http://wdv-photography.weebly.com/

Turf verkopen

Alle meren en plassen rond Aalsmeer zijn, nadat de turf er was uitgeschept, opgebaggerd en verkocht, op enig moment droog gemalen. Op poldergrond kun je immers iets verbouwen, plassen en meren zijn alleen lucratief voor vissers. Hornmeer, Stommeer, Oosteinderpoel, de Legmeerplassen – overal is het water weggepompt om het droog vallende land geschikt te maken voor agrarisch gebruik. Zelfs het Haarlemmermeer dat steeds meer oeverland ‘opvrat’, is getemd.
Alleen de Westeinder niet.

Plannen, plannen

Natuurlijk zijn er allerlei plannen gemaakt om ook de Westeinderplassen droog te leggen. Twee jonkheren uit Amsterdam, zo meldde de Opregte Haarlemsche Courant, hadden in 1868 een concessie gevraagd voor droogmaking. Er waren meer belangstellenden die bij het Rijk plannen indienden in de hoop toestemming te krijgen voor realisering van dit grote project. Bij het provinciebestuur klopten ze aan voor een subsidie. Hoogstens 40.000 gulden wilden provinciale staten hiervoor uittrekken.

Landelijke dagbladen kwamen begin 1888 met het bericht dat ‘thans met zekerheid’ vast staat dat de Westeinderplassen worden drooggemaakt. Alleen zouden de ingediende plannen iets moeten worden aangepast op verzoek van het departement van oorlog. Maar ook deze initiatiefnemer kreeg de financiering niet rond.
Hetzelfde gold voor de ondernemende Amsterdammer die in 1919 uitrekende voor hoeveel hij de vruchtbare poldergrond van de droog te leggen Westeinder zou kunnen slijten. Hij zag veel perspectief voor  de bloemen- en groentecultuur hier. Zeker zevenduizend arbeiders zouden in de Westeinderpolder werk vinden, voorspelde hij. Er zouden woningen en scholen verrijzen.

Toestand kritiek

Terwijl allerlei plannenmakers hun dromen berekenden en tekenden, klotsten de golven tegen de oevers bij Aalsmeer en Kudelstaart. Bij storm kon het op de Westeinder stevig spoken. Op 17 februari 1916 dreigde zelfs de dijk door te breken. De achterliggende Legmeerpolders, Stommeerpolder en Oosteinderpoelpolder liepen gevaar. Het water loopt al over de dijk, wist een krant. ‘De toestand is zeer kritiek.’ Militairen van forten uit de buurt schoten te hulp om de dijk te versterken.
Tot versnelling van plannen om de Westeinder droog te leggen, leidde dit niet. Integendeel, nu klonken er uit allerlei hoeken een pleidooi om de plassen juist te behouden.

Slik onmisbaar

Een van de argumenten was dat het slik van de Westeinder onmisbaar is bij het telen van seringen. Aalsmeer is van oudsher befaamd om de seringencultuur.
Een ander argument was dat de omvang van de Westeinderplassen nachtvorst voorkomt waar de seringen onder zouden lijden. Bovendien, wist een dagblad, de uitgestrekte plassen zorgen ervoor dat in Aalsmeer minder hagelbuien vallen, zodat de kassen minder glasschade oplopen.

Een ingenieur vreesde dat droog pompen van de Westeinderplassen tot verzouting van het polderwater leidt. De Westeinderplassen zijn namelijk, aldus de ingenieur, een bufferende mengkom bij de verzouting van Rijnlands boezemwater.

Noodlanding

Voor de piloot van een Italiaans watervliegtuig was het maar gelukkig dat de Westeinder niet droog was gelegd, want hij maakte er in juni 1928 een noodlanding. Hij had te weinig brandstof aan boord om vlieghaven Schellingwoude nog te kunnen halen. Nadat in allerijl brandstof van Schiphol naar de Westeinder was gebracht, kon majoor Maddalena zijn reis (naar een hulpactie in het Noordpoolgebied) vervolgen.

Publicatiedatum: 07/08/2014