Sprookjesachtige buitenplaats in Zuid-Kennemerland

Rijke Amsterdamse kooplieden ontdekten in de zeventiende en achttiende eeuw Zuid-Kennemerland als de ideale plek voor een buitenplaats. Elswout bij Overveen is een van de oudste daarvan. Met oranjerie en romantische prieeltjes, kronkelige paden en beekjes en meer dan 250 jaar oude bomen. Een thuis voor vele planten en dieren en een heerlijke plek voor een lome wandeling met daarna een uitgebreide picknick in de schaduw van een eeuwenoude boom. Staatsbosbeheer heeft twee routes over buitenplaats Elswout uitgestippeld. De blauwe wandelroute van 1,7 km, waar beukenbos, waterpartijen en weilanden elkaar afwisselen. En de rode wandelroute van 2,8 km door een eeuwenoud landschap, ingericht volgens de Engelse landschapsstijl.

Muzikale wandeling door Elswout

Loop op Buitenplaats Elswout de blauwe route en luister ondertussen naar de podcast Klaterklanken. Je leert over de cultuur, natuur en historie van de buitenplaats en de rondleiding wordt afgewisseld met klassieke muziek.

Dagboek van een wandelaar

Wie kan een natuurgebied beter beschrijven dan een wandelaar die er elke dag komt? De prachtige foto’s bij dit nieuwsbericht, zijn gemaakt door wandelaar Astrid van den Berg. Hieronder vertelt ze in haar eigen woorden over haar dagelijkse wandeling in Elswout.

“Ik ben Astrid. Kleikunstenaar. En ik hou van Elswout.

Vijf jaar geleden, na een levensschuddende gebeurtenis, ben ik begonnen met wandelen daar. Iedere dag begin ik mijn dag met een uur Elswout. Weekdagen, weekend, zon-en feestdagen, állerlei soorten weer… altijd, behalve tijdens en net na storm. Dan is het echt niet  verstandig om je onder bomen te begeven. Een slordige berekening geeft dat ik dan toch zéker zo’n anderhalf duizend wandelingen gedaan heb daar. Tijdens de lockdown werd Elswout gesloten. Dat ging mij zeer aan het hart maar ik had zeker begrip voor de beslissing. De gigantische toeloop van mensen zorgde helaas voor veel verstoringen. Gedurende die tijd heb ik elders gewandeld. Er zijn veel mooie wandelgebieden in de buurt van Haarlem. Ik heb zeker genoten van mijn buitentijd. Maar oh wat is het fijn om weer in Elswout terug te zijn nu!”

“In die vijf jaar heb ik Elswout aardig leren kennen. En tóch zie ik iedere dag weer andere dingen, nieuwe dingen. Het landgoed is echt geen dag hetzelfde. Door de jaren heb ik heel veel speciale momenten gehad daar, dingen meegemaakt, gezien…. Ik zag bijvoorbeeld een hele grote libelle geboren worden uit een larve die zich vlakbij het water aan de stam van een boom had vastgehecht. De waterdruppels vielen van de drogende, in het begin nog kreukelige, tere gazen vleugels af…”

“Ik maakte diverse malen mee dat de beuken hun nootjes lieten vallen. Beukennootjes zitten in napjes en wanneer ze rijp zijn dan openen de napjes en vallen de nootjes op de grond. Dit klinkt als regen. En beukengroepen in bepaalde delen van het bos doen dit tegelijkertijd. Prachtig geluid. Ik heb diverse keren een veelkleurige flits door de bomen zien vliegen. De ara Nape. Een zeer bijzondere verschijning. Wanneer deze grote papegaai thuis is dan weet ik in welke boom hij huist. Ik heb Heksenboter leren kennen. Een slijmzwam. Het is geen plant en het is geen dier en ook geen schimmel. Ze hebben geen hersenen en geen organen maar wél een zekere vorm van intelligentie waardoor ze beslissingen kunnen nemen. Ze kunnen zich ook voortbewegen.”

“Ik heb jonge uiltjes zien buitelen in de boomtoppen, vleermuizen over het water zien scheren, en er klom zelfs een keer een eekhoorntje tegen mijn been op nadat ik vrolijk terug praatte tegen het druk kwetterende diertje. Ik heb de Rietorchis zien bloeien. Op een plek die ik sindsdien de Kristallenvallei noem, tref ik iedere winter na een paar nachten flinke vorst en windstil weer, sprookjesachtige uit de grond groeiende ijskristallen aan. Naaldijs. Een zeer zeldzaam fenomeen.”

“Op de vraag “Wat maakt Elswout voor jou zo bijzonder? Zo anders dan andere natuurgebieden?” Antwoord ik “ De bruggen.” Elswout heeft er veel. Zestien? Achttien? Ik raak telkens de tel kwijt. Bruggen zijn fijne inspiratiebronnen voor kunstenaars. Altijd al geweest. En een brug heeft een mooie symbolische betekenis. Bruggen slaan letterlijk een brug tussen hier en daar. Een brug verbindt twee werelden die voorheen van elkaar gescheiden waren. Door over een brug te gaan leg je contact. En het kan ook symbool staan voor een uitwisseling van gedachten en ervaringen.”

“In Elswout kan je letterlijk keer op keer óver de brug, óver het water stappen en een andere wereld – of laag- binnen gaan. Het lijkt op het lopen van een labyrint waarbij je telkens een andere laag betreedt. Dieper in jezelf, dieper richting een verbinding met de natuur waar wij allen onderdeel van zijn en met een verbinding met het oer waar we allemaal vandaan komen. Het bewust over de bruggen lopen brengt mij dichter bij mijn kern. Bij mezelf. Uiteindelijk creëert dat een gevoel van thuiskomen. Van verwelkomend omhuld zijn. Alsof je na een lange vermoeiende dag in een heerlijk net schoon opgemaakt bedje stapt en je fijn wegzinkt in een comfortabel toegedekt thuis-Zijn.”

Meer informatie:

• De historie van Landgoed Elswout
• Elswoutshoek
• Landgoed Elswout: Een parel om te bewaren
• Elswout
• Landgoed Elswout

Met dank aan Astrid van den Berg.

Bronnen: Staatsbosbeheer en Nationaal Park Zuid Kennemerland

Publicatiedatum: 05/09/2020