Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Woalkes, krochtjes en rotgans

De Noorderbuurt leidt naar Noorderbuurt. Op Wieringen althans is dat het geval. De weg die van de vroegere quarantaine bij de Waddenzee naar Noorderbuurt loopt, heet ook Noorderbuurt. Langs de weg liggen de woalkes, zoals ze op Wieringen zeggen. Of 'Tuunwoal' zoals ze op Texel heten. Tuinwallen dus. Ze waren bij de ruilverkaveling van na de Tweede Wereldoorlog eigenlijk allemaal van Wieringen weggevaagd, maar zijn door vrijwilligers weer in ere hersteld.

Om de schapen binnen de weiden te houden, wierpen de boeren vanaf de negentiende eeuw dergelijke walletjes op. Met zoden die ze ter plekke staken. Waarom geen gewoon hek, zou je zeggen. Het antwoord is simpel: het eiland had, net als Texel, weinig hout. En dus kwamen er rond de veldjes, de krochtjes, walletjes van zo’n meter hoog. Die boden de lammetjes in het voorjaar ook een prettige beschutting tegen de gure wind van zee. Om te voorkomen dat de schapen zich over de woalkes wagen, werd over de ongeveer veertig cm brede platte zode aan de bovenzijde van de tuinwal prikkeldraad gespannen.

Woalkes op Wieringen

Woalkes op Wieringen. Een walletje van plaggen rond de weilanden, dat zijn de woalkes op Wieringen. Dit met zorg gebouwde walletje staat bij het Wieringer Eilandmuseum Jan Lont.

Noorderbuurt heeft eeuwen geleden Noordergeest geheten, omdat het lag op zandgrond. Geestgronden zijn immers de zandgebieden die je aantreft tussen de duinen en de polders. Uit alles blijkt dat het vroegere eiland een glooiend stuwwallenlandschap kent. In dit geval gaat het om de stuwwal bij Westerland, waar ook het hoge uitzichtpunt op de keileembult ligt.

IJzig noorden

Rotganzen kennen de woalkes en de krochtjes ook. Begin oktober arriveren ze hier uit het ijzige noorden. De zwartbuikrotgans vliegt van Siberië o.a. naar Wieringen om hier te overwinteren. Als het voorjaar wordt, zoeken deze rotganzen hun heil weer hoger op.
De rotgans en Wieringen zijn al eeuwen nauw met elkaar verbonden. Dat weten we dankzij Gerrit de Veer, die met Willem Barentsz mee had gevaren. Hij had met de bemanning op Nova Zembla moeten overwinteren. Gerrit hield er een dagboek bij, zodat we nu van alles weten van de lotgevallen, en vooral ook het barre lijden, van de scheepslieden.

Rotganzen in Hippolytushoef. In hartje Hippolytushoef vind je een standbeeld van rotganzen. Het beeld is ontworpen door Theo Mulder en stond jaren in het gemeentehuis van Wieringen.

Rotganzen in Hippolytushoef

Welnu, in 1596 noteerde Gerrit bij Groenland ganzen gezien te hebben. Net zulke rotganzen, schreef hij, als er in Holland bij Wieringen in groten getale komen en worden gevangen.

Raadslid als gans

In de Hoofdstraat van Hippolytushoef is een standbeeld van rotganzen te zien (de wandelroute leidt erlangs). Het beeld is in 1982 ontworpen door Theo Mulder en heeft jaren gestaan in het gemeentehuis van Wieringen. De vijftien ganzen stonden symbool voor de dertien raadsleden, de burgemeester en de gemeentesecretaris.
Maar nu de gemeente Wieringen is opgegaan in de nieuwe, grotere, gemeente Hollands Kroon, heeft het beeld een nieuwe plek gekregen. Zodoende zijn deze rotganzen neergestreken in de Hoofdstraat van Hippolytushoef. En in de winter zie je ze in levenden lijve rondscharrelen op de smakelijke graslanden van Wieringen.

Rotganzen bij kaartje Wieringen

Rotganzen bij kaartje Wieringen. Het wapen van Wieringen is een door twee leeuwen vastgehouden W, waaronder twee naar links zwemmende rotganzen. Boven het wapenschild een vogel met gespreide vleugels; onder: twee naar elkaar toegewende vogels. Bron: Noord-Hollands Archief

Marskepoeltjes

Het is een eindje wandelen van Noorderbuurt langs de Normerdijk naar de Marskedijk. Waar de ene dijkweg in de andere overgaat, kun je de hoge dijk opklimmen. Vandaar heb je een fantastisch uitzicht op het Waddengebied en alles wat er aan vogels sloom dobbert en rondscharrelt. Loop je verder over de weg (Marskedijk) naar wandelknooppunt 73 dan kom je bij enkele poeltjes.

Marskeweg met zicht op Hippolytushoef

Marskeweg met zicht op Hippolytushoef. Van de Marskepoeltjes achter de dijk langs de Waddenzee leidt de Marskeweg naar Hippolytushoef.

Deze Marskepoeltjes liggen aan de binnenzijde van de stoere Waddendijk. Ze zijn ontstaan door het uitgraven van klei en keileem ten behoeve van het verstevigen van dijken. In de kleiputten kwam zout kwelwater op. En dat resulteerde in een bijzonder natuurgebied.
Hier voelt de zeeaster, die tegen zout water kan, zich thuis. Staatsbosbeheer meldt trots dat bij de Marskepoeltjes ook de watersnip is gesignaleerd.

Publicatiedatum: 16/04/2014

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.