3 min

Eigenzinnige persoonlijkheid

Ariën van Waterland werd in 1934 geboren in Amsterdam, maar haar familie had nauwe connecties met Broek in Waterland. Na het doorlopen van de U.L.O. had zij een hele serie werkgevers. We hebben te maken met een sterke en zeer onafhankelijke persoonlijkheid die nooit een blad voor de mond neemt. Daarom hield zij het nergens lang vol. Haar talent kwam bovendrijven toen zij bij de Arbeiderspers werkzaam was. Daar kwam zij in contact met professionele tekenaars. Die moedigden haar aan waarop zij een opleiding tot tekenlerares volgde. Daarna was Ariën van Waterland geruime tijd in het onderwijs werkzaam. Sinds het einde van de jaren zestig woont zij in Edam.

Ariën van Waterland, ‘Winter ’81-’82 Schardam’, gemengde techniek, afm. 82 x 91,5 cm. Collectie Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Heerhugowaard.

Ergens in Noord-Holland

Een belangrijk moment in haar artistieke carrière was zonder twijfel de verschijning van het boekje Ergens in Noord-Holland in 1978. Het bevat meer dan zeventig stads- en dorpsgezichten in gewassen inkt en pen. Vaak was het een kwestie van vastleggen voordat de slopershamer toesloeg, schreef Mr. K.J. Kriek, directeur van het Stedelijk Museum Alkmaar, in het voorwoord. Het boekje had zeker een maatschappelijke bijbedoeling. Mevrouw Van Waterland vond dat er teveel verdween. De aantasting van de skyline van veel plaatsen door hoogbouw ging haar aan het hart. Met haar werk trachtte zij gemeentebesturen en architecten tot inzicht te brengen. Daarom treffen we er bijvoorbeeld ook een plaat in aan van een door flatgebouwen omringde oude watermolen in Alkmaar. Terugblikkend is mevrouw Van Waterland zelf het meest tevreden over haar portretten. In 1966 begon zij met het maken van kinderportretten. In een recent interview gaf zij aan: “Portretten waren echt mijn ding. Dat heb ik altijd goed gekund. Het is een kwestie van dingen zien en een bepaald soort feeling voor gezichten en houding van mensen”.

Detail Ariën van Waterland, ‘Winter ’81-’82 Schardam’. Collectie Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier.

Baken van hoop

Dit winterse gezicht op Schardam in gemengde techniek is een goed voorbeeld van de dorpsgezichten van Ariën van Waterland. We zien het kleine plaatsje vanuit het noorden. Onontkoombaar loopt de lijn van de dijk door het landschap met links nog net een streep grijs water van het IJsselmeer. De tijd lijkt even stijf bevroren als het ijs. Het zou net zo goed om Schardam in de zeventiende eeuw kunnen gaan. De twee bergeenden en een meeuw vormen de enige tekens van leven. Het dorpje ligt als een ‘mensennest’ tussen de bomen. Het silhouet van de kerk domineert de horizon. Een baken van hoop in koude en sombere dagen.

Detail Ariën van Waterland ‘Winter ’81-’82 Schardam’. Collectie Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier.

Collectie hoogheemraadschap

Het schilderij komt uit de verzameling van het Hoogheemraadschap van de Uitwaterende Sluizen. Dat begon in het begin van de jaren zeventig langzaam, maar gestaag met de opbouw van een bedrijfscollectie hedendaagse kunst. ‘Uitwaterende Sluizen’ fuseerde in 2003 in het huidige Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Er bevinden zich nog twee werken van mevrouw Van Waterland in de verzameling van het hoogheemraadschap. Die zijn een stuk warmer en zonniger. Het gaat om een schilderij van een rijtje knotwilgen in de Beemster en van de Beemsterringvaart met Eilandspolder.

Nieuw Deltaplan

De oude zeedijk bij Schardam heet officieel de Keukendijk. Die naam is waarschijnlijk afgeleid van armzalige dijkhuisjes of ‘keukens’. De dijk voldoet niet aan de huidige veiligheidseisen en Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier is in het kader van het nieuwe Deltaplan bezig met de voorbereiding van een grote verbetering van de hele dijklus van Hoorn tot bij Amsterdam. Ook wordt gewerkt aan plannen voor de bouw van een gemaal ongeveer op de plek waaruit mevrouw Van Waterland het dorpje schilderde. Dat gemaal is nodig om wateroverlast te voorkomen nu we door de klimaatverandering niet alleen met méér, maar ook in hevige buien vallende neerslag rekening moeten houden.www.hhnk.nl

Publicatiedatum: 01/02/2012