2 min
Prins Hendrikkade te Amsterdam, 1891, Willem Witsen Bron: Wikimedia Commons.
Een invloedrijk geslacht
Willem Witsen werd op 13 augustus 1860 geboren als telg van een invloedrijk Amsterdams geslacht. Zo was zijn voorvader Nicolaes Witsen burgemeester van Amsterdam, bewindhebber van de VOC, cartograaf, verzamelaar van curiosa, bevriend met tsaar Peter de Grote van Rusland en naar huidige maatstaven waarschijnlijk miljardair. Ook een andere voorvader, Cornelis Witsen, was zeer invloedrijk. Zo wist hij het in 1628 tot consul in Aleppo te brengen en was hij een van de opdrachtgevers voor de reis van Abel Tasman. Hij stierf als Gouverneur van Banda.
Pakhuizen aan een Amsterdamse Gracht op Uilenburg, Willem Witsen Bron: Wikimedia Commons.
Pakhuizen aan een Amsterdamse Gracht op Uilenburg, Willem Witsen
Studententijd
Witsen volgde zijn opleiding aan de Rijksacademie van Beeldende Kunsten tussen 1876 en 1884. Hij kwam daarbij in aanraking met kunstenaars die de Nederlandse schilderkunst van de jaren 1890 zouden gaan bepalen, zoals Antoon Derkinderen, Jan Toorop en Jacobus Looy. Later behoorden ook Isaac Israëls en George Breitner tot zijn kennissenkring. Willem Witsen had tal van nevenactiviteiten naast zijn studie.
Gezien van de brug voor de Foeliestraat langs het Nieuwegrachtje, Willem Witsen. Bron: Beeldbank Stadsarchief Amsterdam.
De Tachtigers
Zo richtte hij de kunstenaarsvereniging Sint Lucas op, en het Letterkundig Genootschap Flanor. Hij maakte hier kennis met de actieve jonge literatoren Willem Kloos, Albert Verwey en Frederik van Eeden. Zij zouden later bekend worden als De Tachtigers, een vernieuwende beweging in de Nederlandse literatuur en de oprichters van het tijdschrift de Nieuwe Gids. In hun werk kwam het naturalisme en de romantiek sterk naar voren. Witsen steunde De Tachtigers financieel en schreef onder pseudoniem enkele recensies in de Nieuwe Gids.
Regen, Thames Embankment, London, 1890, Willem Witsen. Bron: Wikimedia Commons.
Stadsmotieven
Witsen werkte vaak op het buitenhuis van zijn familie bij de Lage Vuursche, de Ewijckshoeve. Hoewel hij hier prachtige landschappen schilderde is hij toch vooral bekend geworden om schilderijen, etsen en aquarellen van stadsmotieven. In Amsterdam schilderde hij veel in oude buurten, bijvoorbeeld rond de Montelbaanstoren. Vaak maakte hij bij het maken van zijn kunstwerken gebruik van een atelierboot, waardoor zijn kunstwerken een laag en horizontaal perspectief hebben. Witsen werkte niet alleen in Amsterdam, maar ook in andere grote steden als Londen. Hier pikte hij de kunst van het fotograferen op. Ook is deze periode vormend geweest voor de donkere visionaire kunstwerken die hij maakte van steden.
Zelfportret Willem Witsen. Bron: Wikimedia Commons.
Nalatenschap
Willem Witsen overleed op 13 april 1923 aan de gevolgen van bronchitis. Zijn werk kon rekenen op gemengde waardering, het wordt vaak gezien als somber en afwerend. Het paste bij zijn karakter, dat vaak wordt omschreven als stil en neigend tot melancholie, met een aristocratische allure. Hij heeft echter een veelzijdigheid aan sporen achtergelaten: als kunstenaar, fotograaf en in de beweging van De Tachtigers.
Auteur: Eva Bleeker
Bronnen
– http://www.willemwitsen.nl/index.html
– Huygens KNAW – Willem Witsen
Publicatiedatum: 07/05/2015
Vul deze informatie aan of geef een reactie.