2 min

Cola werd populair nadat John S. Pemberton in 1886 Coca-Cola uitvond door te experimenteren met plantenextracten. Het doel van deze experimenten was het vinden van een medicijn tegen duizelingen. Deze alcoholvrije drank was geïnspireerd op de coca-wijn van apotheker Angelo Mariani. Het was een mengsel van siroopachtige wijn en een extract van de bladen van een cocaplant. De coca werd sinds het begin van de 20e eeuw weggelaten. In de periode dat cola voor het eerst op de markt kwam, dacht men dat koolzuurhoudend water goed was voor de gezondheid, dus werd het verkocht als geneesmiddel. Pemberton claimde dat zijn frisdrank hielp tegen kwalen zoals hoofdpijn, depressie en zelfs impotentie.

J.S. Pemberton en een van de eerste reclame-uitingen van Coca-Cola. Bron: The Vintage News.

De Kola-Wars

Door de grote populariteit van Coca-Cola ontstond er rond 1900 een grote concurrentiestrijd (de zogenaamde “Kola Wars”) tussen vele frisdrank producenten, waarbij de meest rare smaken werden bedacht. Een greep uit de cola-namen: Celery Cola, Chero-Cola, Daniels Koko-Kolo, Koca Nola, Rye-Ola, Mint-Kola en Taka-Kolo. In het Noorden van Amerika waren Coke-Ola en Toca-Cola een bedreiging voor Coca-Cola. Net als Coca-Cola werden deze flesjes gebotteld in flesjes met een inhoud variërend van 180 tot 200 ml.

Verschillende cola-merken. Bron: D. Smith, Journal of Antiques & Collectibles.

Coca-Cola verweerde zich goed tegen al deze imitators. Merken met een soortgelijk label, flesje of lettertype werden aangeklaagd. Cola-merken met een gelijksoortige naam werden op het nieuw verworven patent op het woord ‘cola’ gewezen. Zelfs de kleur rood werd toegeëigend. Na de Tweede Wereldoorlog domineerden Coca-Cola en Pepsi-Cola het cola-imperium en verdwenen de andere cola-merken geruisloos naar de achtergrond. De kola-war woedt sindsdien voort tussen deze twee frisdrankgiganten.

Coca-cola drinkende dames (1930-1940). Bron: University of Alabama Libraries.

Ala-Cola

De fles van lichtgroen glas die bij de opgraving in Wijk aan zee gevonden werd, is van het merk “Ala-Cola”. Dit was een merk van de Romano Ala-Cola Bottling Co. dat geproduceerd werd in Bessemer, Alabama (VS). Aangezien deze fabriek slechts tussen 1912 en 1914 actief is geweest, kan deze fles dus gedateerd worden naar de periode van de “Kola Wars”. De sierlijke letters van het logo lijken sprekend op die van concurrent Coca-Cola. Het is dus niet vreemd dat ze hier uiteindelijk voor aangeklaagd werden door de frisdrankgigant.

Ala-Cola flesje gevonden bij een opgraving in Wijk aan Zee tussen 2005 – 2006. Bron: Huis van Hilde.

Wil je het colaflesje eens in het echt zien? De Vondst van de Maand is vanaf 4 maart gratis toegankelijk en tijdelijk te bezichtigen in Huis van Hilde. Op de website van het archeologisch depot kun je alle vondsten in detail bekijken.

Bronnen:

• Colaflesje. Archeologische collectie Noord-Holland.
• De oorsprong en ontwikkeling van Coca-Cola. Website Is Geschiedenis.
• D. Smith. Kola Wars. Journal of Antiques & Collectibles.

Publicatiedatum: 02/03/2020