'Tot in de pruimentijd!'

‘Tot in de pruimentijd!’

Neem je afscheid, maar weet je niet wanneer het weerzien zal plaatsvinden? 'Tot in de pruimentijd!' is een zeer bekende en eeuwenoude Nederlandse uitdrukking die zoveel betekent als 'tot ooit!'. De uitdrukking bestaat al sinds de zeventiende eeuw en heeft mogelijk een Noord-Hollandse oorsprong.

1 min

Isaac Soreau, Stilleven met pruimen, druiven, kersen en aardbeien in een Wan Li-Schaal, 1609-1647. Bron: RKD

P.C. Hooft en het Muiderslot

De letterlijke betekenis van de pruimentijd is de periode waarin deze rijp zijn, de zomer. De pruim is echter niet de enige vrucht die rijp is in de zomer, maar waarom er dan geen sprake is van bijvoorbeeld een ‘appeltijd’of ‘perentijd’ is niet duidelijk. Mogelijk heeft de uitdrukking te maken met de beroemde zeventiende-eeuwse schrijver P.C. Hooft (1581-1647). In de winter woonde Hooft in Amsterdam, maar in de zomermaanden toog hij naar het Muiderslot in Muiden. Hier ontving hij ook zijn literaire vrienden, bijvoorbeeld Joost van den Vondel (1587-1679).

Het Muiderslot. Bron: Martin_vmorris via Flickr

Vaak logeerden de vrienden van Hooft, die hij de ‘Muiderkring’ noemde, voor een langere periode in het kasteel. ‘Tot in de pruimentijd!’ zouden de vrienden bij het afscheid tegen elkaar hebben gezegd. Hiermee doelden ze op de vele pruimenbomen die in de kasteeltuin van het Muiderslot stonden en die bij een bezoek in de volgende zomer weer vruchten zouden dragen. In de loop van de tijd kreeg de groet een meer figuurlijke betekenis en werd het een uitdrukking. Het is niet bekend of het verhaal over P.C. Hooft en zijn vrienden waar is, maar de schrijver benoemt de pruimentijd wel in een literair fragment. Om deze reden wordt de theorie over P.C. Hooft als de meest plausibele beschouwd.

Auteur: Eva Bleeker