St. Janskerkhof, Laren

Het St. Janskerkhof markeert de plek waar Laren oorspronkelijk lag. Rond het jaar 1000 was hier een nederzetting die omstreeks 1100 werd verrijkt met een kerk, na Naarden de tweede kerk van het Gooi. Door uitdroging van de grond werd het dorp verlaten en weer opgebouwd op de huidige plek van Laren. De kerk die bij het kerkhof was blijven staan werd eind zestiende eeuw gesloopt omdat er nog katholieke godsdienstoefeningen werden uitgevoerd.

1 min

Wonder

Kerk en kerkhof waren verbonden door een wonder. Een pelgrim werd op deze plek vermoord en de knekels die hij in een zilveren doosje bij zich had werden hier door de rovers neergegooid. De beenderen groeiden vast in de grond en gaven licht. Op 24 juni kwamen er mensen kijken naar dit wonder. De pastoor kende de pelgrim. Deze had bij hem gelogeerd en had verteld dat hij beenderen van St. Jan bij zich had die hij uit het Heilige Land had meegenomen. Nadat een mis werd opgedragen lieten de beenderen los. Ter plekke werd een kerk gebouwd die aan St. Jan was gewijd. Sindsdien wordt elk jaar op 24 juni een processie gehouden om het wonder te gedenken. Sinds de verplaatsing van het dorp voert de processie van de dorpskern naar het St. Janskerkhof.

Processie op het St. Janskerkhof te Laren, 2017. Foto: Tulp8, via Wikimedia (CC BY-SA 4.0).

Doodwegen

Er wordt wel verondersteld dat deze verhoogde plek in het landschap al in de prehistorie een heilige plek was en dat daar rituelen plaatsvonden om een goede oogst af te smeken. De processie zou daarop voortborduren. Vanaf verschillende Gooise dorpen in de omgeving lopen zogenaamde doodwegen over de heide naar het Janskerkhof. Via deze wegen brachten de bewoners van het Gooi hun overledenen naar het kerkhof.