Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Sporen waterramp onder de Markt in Schagen

Archeologen van Hollandia Archeologen hebben in 2011 onderzoek gedaan naar de aanwezigheid van middeleeuwse sporen op de markt in Schagen, vlak ten noorden van de kerk. Er was grote kans op waardevolle archeologische resten. Zo konden fundamenten worden verwacht van een ruim tweehonderd jaar geleden al verdwenen vishal, evenals de dertiende-eeuwse voormalige kerkhofmuur. Omdat er op veel plekken in en om Schagen in de Romeinse tijd nederzettingen zijn geweest, viel ook niet uit te sluiten dat daar sporen van zouden kunnen worden aangetroffen. Wat de archeologen echter aantroffen, waren de sporten van een ongekend grote waterramp.

Resultaten van de opgraving

Direct onder de straatstenen werden de eerste lagen met puin en scherven aangetroffen, die vertelden dat deze plek in de zeventiende en achttiende eeuw een flink stuk lager lag dan nu. Op een meter diepte werd een straatje gevonden dat waarschijnlijk achter de vishal toegang gaf tot het toen nog aanwezige water van Het Noord en de Loet, nu twee straten die beide uitkomen op de oostzijde van de Markt.

Dieper gravend troffen de archeologen dikke pakketten grijze kledderklei aan die vol zaten met veldkeien en stukken tufsteen. Dit puin moet afkomstig zijn van een grote overstroming die Schagen had getroffen rond 1170. Toen is zeer waarschijnlijk de tufstenen kerk totaal verwoest door het watergeweld en werden zelfs de keien die in de fundering waren verwerkt, in de omgeving verspreid. De lagen uit deze overstromingsperiode gingen tot ruim twee en een halve meter diep, zodat het niet waarschijnlijk was dat er nog oudere sporen bewaard waren gebleven.

Archeologisch onderzoek Markt Schagen.

Ramp van ongekende omvang

Hoewel de tastbare resultaten van het onderzoek mogelijk wat tegenvielen, is de belangrijkste conclusie dat de ramp die Schagen in 1170 trof van een ongekende hevigheid en omvang is geweest. Het zeewater dat uit de Zijpe kwam, heeft vele kilometers polder overstroomd, dijken en kades verwoest en had toen nog zoveel kracht dat een stenen kerkgebouw kon worden weggevaagd. De Schagenaars die de ramp overleefden, hadden blijkbaar nog zoveel veerkracht dat zij in de eeuw volgend op de overstroming vele kilometers dijken hebben aangelegd en land hebben teruggewonnen, zodat rond 1270 het meeste land veilig binnen de bescherming van de Westfriese Omringdijk was komen liggen.

Het archeologisch onderzoek vond plaats, omdat op deze plek een toiletvoorziening was gepland. Het te onderzoeken gedeelte was slechts drie bij vier meter, maar de gemeente Schagen heeft voor het gebied rondom de kerk een speciaal regiem, waardoor voor alle grondverstorende activiteiten onderzoek noodzakelijk is.

Auteur: Frans Diederik

Publicatiedatum: 06/10/2011

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.