Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

‘Rondje Poel’ zonder brede boulevard

Kijk naar de oeverlanden van de Amstelveense Poel en je krijgt een indruk hoe Amstelland er eeuwen geleden heeft uitgezien. Veel water en wuivend riet. Je kunt hier een ringslang tegenkomen. In dit drassige land groeit welriekende nachtorchis. En vleesetende zonnedauw. Dat is volstrekt anders dan wat het Amstelveense gemeentebestuur voor ogen stond in 1927. Het Algemeen Handelsblad schreef toen over grootse recreatieplannen die men in het Amstelveense raadhuis koesterde. Langs de gehele Poel zou een brede boulevard komen met luxueuze villa's.

Het Amstelveensch Weekblad vond dit ‘nieuws’ echter niet meer dan een fantastische droom van de betreffende ‘berichten-kunstenaar’. Zou er echt sprake zijn van een boulevard rond de hele Poel met hotels, in licht badende caféterrassen en muziekgelegenheden waar ‘de eerbare schoonen van Bovenkerk op de muziek van een negerband de charleston’ dansen? De redacteur in Amstelveen kon het zich moeilijk voorstellen.

Grens van land en water

Grens van land en water. Het schraal gehouden oeverland van De Poel bij Bovenkerk. Op de achtergrond van het water ligt het Amsterdamse Bos. Foto: Tineke Blok.

Woningen bouwen

Het bleek inderdaad loos alarm. In samenhang met de plannen voor het Amsterdamse Bos zou De Poel namelijk tot een boeiend natuurgebied uitgroeien. Het kwam goed uit dat alle plannen die gemaakt waren om De Poel droog te leggen en er bijvoorbeeld woningen neer te zetten, schipbreuk hadden geleden.

Wat dat betreft trof De Poel hetzelfde lot als de Westeinderplassen. Ook dat water is na de vervening nooit drooggelegd. Nadat het land bij het dorp Amstelveen in de eerste helft van de achttiende eeuw was verveend, golfde er een waterplas tot aan Bovenkerk. Op een kaart uit 1749 staat dit gebied al als water aangeduid.

‘Boschplan’

Mochten er serieus snode gedachten hebben bestaan om de Poeloever grootschalig te ontwikkelen, dan maakte de annexatie door Amsterdam ten behoeve van het ‘Boschplan’ daar definitief een einde aan. Met man en macht zorgen de natuurmensen van het Bos er voor dat het open oeverland niet dicht groeit.

Als je niets doet, ontstaat er na een aantal jaren een moerasbos rond De Poel. Om dat te voorkomen wordt na het hooien al het maaisel afgevoerd. De bodem moet namelijk zo schraal mogelijk blijven. Dan pas krijgt de bijzondere vegetatie van het veenmosrietland een kans. Natuurlijke oeverbeschoeiingen gaan het afkalven van de oeverlandjes tegen.

Raadhuis achter het riet. Tussen het riet en bosschages zie je aan de overzijde van De Poel de toren van de Annakerk en rechts het raadhuis van Amstelveen opdoemen. Tegen de bouw van het gemeentehuis op deze plek is indertijd veel bezwaar gemaakt door natuurliefhebbers. Foto: Jan Maarten Pekelharing.

Raadhuis

Een bedreiging van het landschapsbeeld van De Poel. Dat vonden de tegenstanders, waaronder natuurorganisatie IVN, van het plan van het gemeentebestuur om een nieuw raadhuis te bouwen. Aan de oever – zelfs een stukje in het water – van De Poel. En dan nog wel zo’n dominant gebouw van enkele verdiepingen. Juridische procedure volgden en uiteindelijk moest de Kroon de knoop doorhakken. De bezwaarschriften tegen de bouw van het raadhuis werden ongegrond verklaard en de bouwvakkers konden aan de slag.

Wat nooit gerealiseerd is, is een voorstel om bij De Poel een jeugdherberg neer te zetten. Bij het maken van een opzet voor het Amsterdamse Bos zou, schreef dagblad ‘De Waarheid’ in 1957, namelijk een tweede jeugdherberg voor Amsterdam zijn geprojecteerd bij deze plas.

Zwemmen

Over de waterkwaliteit van De Poel, een ondiepe laagveenplas, bestaan zorgen. Hoogheemraadschap Rijnland constateert dat het water hier voedselrijk, troebel en rijk aan algen is. Waterplanten heb je er nauwelijks. Bekeken wordt of het mogelijk is de kwaliteit van het water in De Poel te verbeteren. Maar zwemmen in De Poel wordt afgeraden.

Daar dacht het gemeentebestuur in 1934 anders over, want toen viel het besluit een zweminrichting in De Poel te bouwen. De opening op 7 juli ging niet met festiviteiten plaats vanwege het overlijden van prins Hendrik, de echtgenoot van koningin Wilhelmina.

Drassig oeverland

Drassig oeverland. De groene oeverlanden van de Amstelveense Poel. In het Amsterdamse Bos. De wandeling ‘een rondje Poel’ is in Amstelveen en Bovenkerk een begrip. Foto: Jan Maarten Pekelharing.

‘Rondje Poel’

Het zwembad in De Poel is inmiddels verdwenen. Een jeugdherberg heeft hier nooit gestaan. Ook ligt er geen brede boulevard rond De Poel, maar in Amstelveen en Bovenkerk is een ‘rondje Poel’ een begrip – een populaire wandeling over smalle paden door het oeverland rond de plas. En langs het raadhuis.

Publicatiedatum: 11/08/2014

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.