De populaire laan van Kalf

De Kalfjeslaan is een historische route die al op kaarten uit de zeventiende eeuw stond aangeduid als het 'Kleine Loopveld', tussen de Amstel en de Amsterdamseweg. Waar nu het Kleine Kalfje staat, zag de reiziger ooit een tolhuis. De Amsteldijk was toentertijd net als de Amsterdamseweg één van de weinige toegangsroutes naar de hoofdstad, wat van de Kalfjeslaan een populair wandelpad maakte. Dit merkte Jan Claeszoon Kalf toen hij hier rond 1670 de deuren opende van zijn café 'Het Kalfje'. Hij had niet gedacht eeuwenlang beroemd te zijn als caféhouder. De herberg van Kalf groeide in de negentiende eeuw uit tot een favoriete uitspanning, met een mooie tuin en een doolhof. Koetsjes van de clientèle stonden tot ver langs de Kalfjeslaan.

2 min

‘Veelgeliefde wandeling’

Uit oude kopergravures blijkt dat de Kalfjeslaan indertijd een schaduwrijke laan was met hoge essen en elzenbomen te midden van vlakke weilanden. Je kon toen nog ver over de weilanden kijken, want van woonbuurten zoals Buitenveldert of Randwijck was geen sprake. Hoogstens trof je hier een enkele boerenhoeve aan. In 1915 mijmerde een auteur in een tijdschrift: “Onze Kalfjeslaan, een half uur gaans, was ook reeds in vroeger eeuwen een veelgeliefde en veelgezochte wandeling.” Hij pleitte er voor banken te plaatsen halverwege de laan. Zittend op de bank zou je een mooi zicht hebben op de ‘skyline’ van de hoofdstad. Bij gebrek aan een bank vlijde de wandelaar anno 1915 zich maar even uit in het gras naast de laan.

Kalfjeslaan 1981. Bron: Beeldbank Stadsarchief Amsterdam, Archief van de Dienst Ruimtelijke Ordening

Buskruitmolens

De schrijver schreef hoe halverwege de Kalfjeslaan in vroeger tijd buskruitmolens stonden, “wier nabijheid op den Overtoom en dicht bij de stad zoo gevaarlijk bleek.” De plofgevoelige molens en kruithuizen waren verdwenen. “Nu heb je”, vertelde hij de lezers van zijn tijdschrift, “nergens zo’n bijzonder gezicht op de stad als van hier.” Tussen het vroegere stadion, voorloper van het Olympisch Stadion, en de Zuidergasfabriek die aan de Amstel stond, telde hij minstens dertig torens en daken van markante gebouwen. Een toneel- of verrekijker en een goede plattegrond van de stad leken hem onmisbaar om alle hoge gebouwen thuis te kunnen brengen. Schoorstenen van de talloze fabrieken die de stad toen kende, telde hij maar niet mee.

Klyne Loopveld en Kruittoren 1736. De Kalfjeslaan of het Kleine Loopveld, beplant met elzen en essen. Rechts de kruittoren. In het midden tussen het geboomte de weg met wandelaars, een ruiter, op de achtergrond een koets. Links weilanden met vee, met op de achtergrond een kerktoren. Vervaardigers: Cornelis Pronk 1691-1759), Punt, Jan (1711-1779) Bron: Beeldbank Stadsarchief Amsterdam

Bij de Kalfjeslaan 1803

Ecolint

En nu? Je ziet in het voorjaar en de zomer halverwege de laan vooral groen. Heel veel groen. Dat is te danken aan de promotie van deze laan tot schakel in een ecolint. De ecostrook koppelt groengebieden tussen de Watergraafsmeer en het Amsterdamse Bos aan elkaar. De bedoeling is dat kleine dieren zo van het ene naar het andere gebied kunnen wandelen, vliegen, kruipen en wie weet zwemmen. Of ze de hele route wensen af te leggen, is de vraag, maar een tochtje over deze groene loper aan de grens van Amsterdam is ook voor een wandelaar en fietser de moeite waard. En zowel aan de Amstelveenseweg als aan de Amsteldijk lokt, net als in de tijd van Jan Claeszoon Kalf, een uitspanning.

Bij de Kalfjeslaan 1803. Amstelveenseweg bij de Kalfjeslaan in 1803. Bron: Beeldbank Stadsarchief Amsterdam

Groen lint. De Kalfjeslaan die ooit door uitgestrekte weilanden liep is nu een groen ecolint dat de bebouwing van Amsterdam en Amstelveen scheidt.Foto: Willem de Vlaming- http://wdv-photography.weebly.com/

Publicatiedatum: 11/08/2014

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.