3 min

Landbouwer koopt bouwterrein

De diaconie van de hervormde gemeente liet het gebouw in 1920 slopen en verkocht het bouwterrein voor 10.000 gulden. De gereformeerde landbouwer Jan van Arkel, toen 63 jaar, was de gelukkige nieuwe eigenaar en liet er het huidige woonhuis met paardenstal opbouwen. De man was op 26-jarige leeftijd uit het Land van Heusden en Altena gekomen. Veel gereformeerden ontvluchtten begin tweede helft van de negentiende eeuw dat gebied vanwege de felle godsdienststrijd aldaar. Sommigen gingen naar Amerika, anderen naar de Haarlemmermeer. Zo ook Jan van Arkel die een nieuw bestaan wist op te bouwen in de Haarlemmermeer.

Originele rentenierswoning. De rentenierswoning uit 1920 aan de Hoofdweg in Hoofddorp. Nu huist er geen rentenierende landbouwer meer. Beeld: Henri Stroet.

Woning op stand

Toen het huis klaar was in 1920 of iets later, verhuisde hij met zijn tweede vrouw Neeltje de Bruin en zijn kinderen naar Hoofdweg 683. Hij kwam van de boerderij Herveiling, aan de Aalsmeerderweg in het nu verdwenen dorpje Rijk in Haarlemmermeer. Blijkbaar had hij genoeg fortuin verzameld om zo´n riante woning te laten bouwen. Jan van Arkel woonde niet alleen mooi, maar ook nog op stand en vlakbij de gereformeerde kerk op het Marktplein. Veel geluk moet hem niet beschoren zijn, want de vrouw waar hij mee woonde overleed niet lang na de verhuizing, nog wel op kerstavond 1921. Jan van Arkel woonde nog acht jaar in het huis. Veel meer valt er niet over te zeggen dan dat hij op 76-jarige leeftijd overleed, in 1933. Op de begraafplaats de Iepenhof ligt hij in een graf, samen met zijn twee echtgenotes.

Dochter komt er wonen

Na het overlijden Jan van Arkel kwam dochter Maaike (Esselink – van Arkel), die intussen weduwe was geworden, met haar kinderen naar Hoofdweg 683. Na 27 jaar vertrok zij op 72-jarige leeftijd naar de Wieringermeer. Mogelijk kon ze niet meer zelfstandig wonen. Daar woonde haar zoon Dirk Johannes Esselink.

Na het vertrek van Maaike werd het pand bewoond door de familie Gribnau en later de familie Sluis. En nu lezen we op de deur: Fysiotherapiepraktijk Statema.

Tbc-huisje bij ziekenhuis. Bij de zuidelijke entree van het Spaarne Ziekenhuis in Hoofddorp staat wat curieus in het groen het tbc-huisje dat afkomstig is van de rentenierswoning aan de Hoofdweg. Beeld: Henri Stroet.

Tbc-huisje

Tot de bijgebouwen van het pand hoorde nog een tbc-huisje. Tot begin van deze eeuw stond het houten huisje nog in de tuin. Het bood plaats aan een bed bedoeld voor een tuberculosepatiënt die veel rust en zonlicht kreeg voorgeschreven. Het huisje was op een stalen draaischijf gemonteerd, zodat de patiënt met de zon kon meebewegen. Het is een kleine zeshoekige houtconstructie, bestaande uit kozijnen met veel glas en openslaande deuren, afgedekt met een puntdak. Verder had zo’n huisje openslaande deuren om zoveel mogelijk frisse lucht binnen te kunnen laten. In de jaren twintig waren er in de Kruislaan wel drie patiënten die jarenlang in zo’n huisje verbleven. Dit exemplaar uit 1922 is het nog enige overgebleven tbc-huisje in de Haarlemmermeer. Tuberculose deed tot de Tweede Wereldoorlog denken aan aids in de jaren tachtig en negentig, een fataal verlopende, onbehandelbare ziekte. Het tbc-huisje is nu opgesteld bij het Spaarne Ziekenhuis bij de zuidelijke ingang.

Auteur: Henri Stroet

Publicatiedatum: 19/04/2011