Sint-Vituskerk

Naast de lange televisietoren wordt de ‘skyline’ van Hilversum gekenmerkt door de Sint-Vituskerk. Dit markante, negentiende-eeuwse bouwwerk heeft een van de hoogste torens van Nederland. Bovenaan, een ruime 98 meter boven de grond, kun je tot ver voorbij de grenzen van het villadorp over het Noord-Hollandse landschap uitkijken. De bouwstijl van de kerk doet denken aan het Rijksmuseum en Centraal Station van Amsterdam. Het godshuis is dan ook een bekend ontwerp van de Nederlandse architect Pierre Cuypers en een hoogtepunt in zijn carrière.

Het is bijna niet voor te stellen dat het in de negentiende eeuw maar een haartje scheelde of de fraaie kerktoren had er helemaal niet gestaan. De gelijknamige voorganger van de Sint-Vituskerk moest toen plaats maken voor een nieuw en vooral groter kerkgebouw. De aanbesteding was echter niet zo gunstig als het kerkbestuur had gehoopt, waarop werd besloten de pastorie en kerk zonder toren te bouwen. Dit tot grote teleurstelling van menig Hilversummer. Enkele invloedrijke parochianen gingen over tot actie en richtten de ‘katholieke penningvereeniging’ op, waarmee een bedrag naar het kerkbestuur werd overgemaakt dat alle verwachtingen overtrof. De neogotische toren kon worden gerealiseerd is nu een beschermd rijksmonument.

Pinkeltje: een illustratie van Rein van Looy

Op de toren van de Sint-Vituskerk in de tekening zit een figuurtje met puntmuts en lange witte baard. Een kabouter zou je denken, maar dat is het niet. Het is Pinkeltje, de hoofdpersoon in de verhalen van de bekende Nederlandse kinderboekenschrijver Dick Laan. Het mannetje is niet groter dan een pink en beleeft allerlei avonturen in een huis in Nederland en later het fictieve Pinkeltjesland.

Vanaf het vierde boek werden de verhalen geïllustreerd door de bekende tekenaar en boekbandontwerper Rein van Looy, die in Hilversum geboren werd. Het herkenbare uiterlijk van het blauw gemutste figuurtje met het rode hemd komt voort uit zijn creativiteit en sierde in 2008 ook de Nederlandse postzegel. Onder het pseudoniem Tanner ontwierp Van Looy ook de omslagen voor de gebonden uitgaven van de Nederlandse schrijver Havank.

Willem Dudok en het raadhuis

De geroemde architect Willem Marinus Dudok voelde zich tijdens zijn studie aan de Cadettenschool in Alkmaar steeds meer aangetrokken tot bouwkunde. Hij begon zijn kennis in mechanica en betonbouw te vergroten met het verbouwen van bestaande forten. Dudok behaalde zijn officiersexamen aan de Koninklijke Militaire Academie in Breda, maar maakte furore als directeur Publieke werken in Hilversum. Hier heeft hij op architectonisch gebied enorme invloed uitgeoefend.

Het raadhuis in Hilversum is een van Dudoks opvallendste ontwerpen, dat bovendien zijn oeuvre het beste karakteriseert. De onovertroffen schepping geniet internationaal grote bekendheid en waardering. Ook vandaag de dag nog trekt het pand vele buitenlandse bezoekers. Wat de creaties van Dudok zo uniek maakt is dat ze niet bij een bepaalde stroming horen. Het raadhuis heeft een geheel eigen karakter en is daardoor een onmisbaar onderdeel geworden in het portret van Hilversum.

Het Regthuis

Het oude raadhuis of ‘Regthuis’, links op de tekening, toont de klassiekere architectuur van de stad. Toen Hilversum nog een dorp was, onder leiding van schout en schepenen, werd er vanuit dit gebouw geregeerd. Het Regthuis werd in 1766 verslonden door een verwoestende brand. Twee jaar later was het nieuwe gebouw weer klaar voor gebruik, maar niet langer als hét gemeentehuis. Tegenwoordig huist Museum Hilversum in het oude raadhuis. Hier kun je terecht voor bijzondere mediakunst.

Televisietoren, Mediapark

Hilversum stond aan de wieg van de Nederlandse omroep. Vlak na de Eerste Wereldoorlog vestigde de Nederlandsche Seintoestellen Fabriek (NSF), tot 1960 de grootste radio- en zenderfabriek van Nederland, zich in Hilversum. De stad werd gekozen vanwege de centrale ligging in Nederland en de goede, betaalbare bouwgrond. De boerderij waar het bedrijf in startte, nummer 106-108 op de Groest, staat er nog steeds.

Met de opkomst van de televisie in de jaren vijftig werd een hoge televisietoren gebouwd. Deze voorganger van de huidige toren was zo’n 65 meter hoog. Binnen de kortste keren kozen de eerste omroepen van Nederland een plekje bij deze toren in Mediastad Hilversum.

De toren die tegenwoordig over de regio uitkijkt, werd in de jaren zeventig gebouwd en was ruim twee keer zo groot als zijn voorganger. De televisietoren kreeg zijn huidige lengte toen in 2001 een nieuwe antennemast werd aangebracht. De inmiddels bijna 200 meter hoge televisietoren behoort tot de top tien hoogste gebouwen in Nederland en geeft een spectaculair uitzicht over Hilversum en verder. Op een heldere dag zou je zelfs Amsterdam en de Domtoren in Utrecht kunnen zien.

Oom Paul Kruger

Je kunt in Hilversum een rondrit maken met een van de treintjes van de Hillywood tours door het Mediapark, maar je kunt ook mooie wandelingen maken door ruim opgezette villawijken. Deze herbergen stuk voor stuk architectonische hoogstandjes van Willem Dudok, Jan Duiker, Jan Snellebrand, Theo Reuter, J. H. Slot en meer. Een van deze middelgrote villa’s werd tijdelijk bewoond door een bijzonder figuur: Paul Kruger, ook wel ‘Oom Paul’.

Paul Kruger was president van de Zuid-Afrikaansche Republiek en speelde een belangrijke rol in de Boerenoorlogen die tussen de Afrikaners (Boeren) en de Engelsen werden gevoerd. Hij was naar Nederland afgereisd om steun te vragen voor de Afrikaners en belandde op de hooggelegen Trompenberg in Hilversum toen bij hem een longontsteking werd geconstateerd. Zijn eerste verblijfplaats werd tijdens de Tweede Wereldoorlog door Brits vuur verwoest, maar de tweede villa, tegenwoordig ‘Het Krugerhuis’, staat er nog.

Pinetum Blijdenstein

Verscholen in een van de Hilversumse villawijken ligt een waar paradijs aan coniferen, cycadeeën, ephedra’s en rododendrons. Deze buitengewoon fraaie botanische tuin, ‘Pinetum Blijdenstein’, met een unieke collectie planten en bomen werd eind negentiende eeuw gesticht door bankier Blijdenstein. Het logo van de tuin zie je op de tekening naast de Sint-Vituskerk. Dankzij de Stichting Pinetum Blijdenstein ligt het pittoreske groen er twee eeuwen later nog steeds mooi bij. Het is een rustpunt in de stad. Een wandeling over de slingerende paden geeft een oneindig gevoel en na elke bocht wacht weer een bijzondere plant. Eeuwenoude, zeldzame bomen of fascinerende jonge planten, de tuin straalt.

Auteur: Liza Koppenrade

Bronnen

• https://www.vvvhilversum.nl/nl
• http://www.pinetum.nl/

Publicatiedatum: 22/12/2016