3 min

Toren van Sonoy

Deze gezellige toren staat in het Hof van Sonoy. Hier lag vroeger het Witte Hof of Sint Maria Magdalena Klooster. In 1572 kwam het gebouw in handen van de stad en werd het gebruikt om daklozen onder te brengen. Het oude complex werd verbouwd tot een riante behuizing en uitgebreid met de achtkantige uitkijktoren die je op de tekening ziet. Na het ontzet werd het hof aan Diederik Sonoy verkocht, naar wie dit idyllische stukje Alkmaar nu is vernoemd. Zo mooi als het hofje nu is, was Diederik Sonoy niet. De geuzenleider wist weliswaar het beleg van Alkmaar te voorkomen, maar de antiheld voerde destijds ook een schrikbewind ten opzichte van de katholieken. Zo was hij onder andere verantwoordelijk voor de martelaren van Alkmaar.

In de achttiende eeuw werd het pand een diaconie Oude Mannen en Vrouwen huis. En in de twintigste eeuw werd het complex opgesplitst en heeft het haar huidige indeling gekregen met verschillende winkeltjes, woningen en een restaurant, ‘De Heeren van Sonoy’, waarbij je ook hoog in de Toren van Sonoy een intiem driegangendiner kunt eten.

Alkmaar. Pentekening die de stad Alkmaar verbeeld. Beeld: Liza Koppenrade.

Cornelis Drebbel

Achter de grote kaas ligt het eerste gedocumenteerde vaartuig dat onder water voortbewoog, een onderzeeboot, uitgevonden door de in Alkmaar geboren Cornelis Jacobsz. Drebbel. Misschien herken je zijn naam, half verborgen, aan de rechterkant. Zonder formele wetenschappelijke opleiding ontwikkelde hij zich van graveur tot bouwer van allerlei innovaties en grote uitvindingen. Hij creëerde fonteinen en speciale effecten en belichting op maskerades en werd een pionier op het gebied van meer- en regeltechnieken. Drebbel staat echter vooral bekend als de uitvinder van de eerste microscoop met twee convexe lenzen en de onderzeeboot. Een van zijn eerste modellen wist in 1620 ongeveer drie uur onder het wateroppervlak te blijven. De veelzijdige ontwerper verkocht zijn microscopen en telescopen in heel Europa. Op de tekening kijkt Drebbel zelf door één van zijn telescopen. En hier houdt het nog niet op. Hij droeg tevens bij aan de ontwikkeling van scheikunde, destijds een nieuwe tak in de wereld van de wetenschap.

Bloedmirakel

Van de wetenschap naar geloof. Meerdere plekken in Nederland kennen een bloedmirakel of vergelijkbaar wonder, gerelateerd aan de kerk. In Alkmaar gaat het om drie bijzondere druppels bloed op een stuk stof uit 1429. Het verhaal begint bij de priesterstudent Folkert, die weinig plezier beleefde aan het bestuderen van de christelijke leer. Bovendien verzweeg hij bloed te hebben vergoten tijdens de gewelddadige Hoekse en Kabeljauwse twisten. Als de student zijn eerste mis opdraagt knoeit hij wijn (en dus het bloed van Jezus) op zijn gewaad. Dit is de laatste druppel voor Folkert en geschrokken verlaat hij de stad. De wijnvlek wordt uit het gewaad gesneden en verbrand. Bij het herstellen van de rest van het gewaad worden er echter drie rode bloeddruppels ontdekt. Een wonder, de witte wijn is veranderd in bloed. Ze worden weggesneden en opgeborgen naast het altaar.

De bijzondere gebeurtenis raakte in de vergetelheid. Totdat, volgens de overlevering, er een engel verscheen aan een Alkmaarse schipper in nood. De engel wil hem wel redden, maar alleen als hij aan de geestelijkheid de verering van het stukje stof met de bloeddruppels eist. Hierdoor werden de druppels het middelpunt van verering. Tot op de dag van vandaag worden er processies (de stille omgang) voor gehouden.

Willem Blaeu

De beroemde Nederlandse cartograaf en globemaker, Willem Jansz. Blaeu, heeft ook een band met Alkmaar. Hij is er hoogstwaarschijnlijk geboren en vestigde zich in de stad toen hij trouwde met Maertgen Cornelisdr. Zijn zoon, drukker, uigever en tevens cartograaf, Joan Blaeu, werd ook in Alkmaar geboren. De fraaie atlassen, kaarten en aard- en hemelglobes van de familie Blaeu werden wereldberoemd. Willem Bleau was naast zijn activiteiten als cartograaf en uitgever ook bezig met de wetenschap. Hij heeft bijvoorbeeld twee nieuwe sterren ontdekt in de zeventiende eeuw en had grote interesse in het berekenen van de omtrek van de aarde. Over de onderzeeër van Drebbel ligt een van de kleurrijke kaarten van zijn hand.

Dit zijn slechts een paar kenmerken van Alkmaar. Weet jij er nog meer?

Auteur: Liza Koppenrade

Publicatiedatum: 29/06/2016