Je hebt A: een bijzondere locatie, het Huis met de Hoofden, B: een uitgebreide boekencollectie, de Bibliotheca Philosophica Hermetica en C: een unieke organisatie waar je je onderdompelt in 2.000 jaar verzamelde wijsheid, de Embassy of the Free Mind. Wij kenden deze onderdelen én de combinatie nog niet, dus we gingen eens langs. En ziehier ons verslag, waarbij we proberen niet al te gekleurd (enthousiast) te zijn, maar vergeef ons als dat niet helemaal gelukt is….

Huis met de Hoofden

Allereerst is er de locatie. Op het adres Keizersgracht 123 liet kousenhandelaar Nicolaas Sohier in 1622 een prachtig pand bouwen, op 2 percelen. Na 12 jaar kocht wapenhandelaar Louis de Geer het pand, waarna het ruim 145 jaar in de familie zou blijven.

De familie De Geer bood in die periode onderdak aan verschillende filosofen, zoals de Tsjech Comenius, waardoor er het pand zich ontwikkelde als broedplaats voor creatieve en tegendraadse ideeën. Daarmee was het pand een typische plek van z’n tijd zou je kunnen zeggen.

In de 17e eeuw stond Amsterdam bekend als een vrijhaven voor vrijdenkers. Mensen die er onconventionele ideeën op nahielden konden er hun ideeën uitwisselen, mede geholpen door de bloeiende boekenindustrie die de stad rijk was.

Welkom

In de hal van dit monumentale pand worden wij welkom geheten door Beatrice Augrandjean, werkzaam voor de Ambassade, zoals we de organisatie maar even afkorten. Beatrice is hier ooit als stagiair terecht gekomen, maar weet na 5 jaar alle ins en outs van de Ambassade. Onder de indruk van de vele prachtig ingerichte kamers en zalen, neemt Beatrice ons mee naar een afbeelding van de legendarische wijsgeer Hermes Trismegistus, die tussen vele afbeeldingen hangt in het café.

Hermes Trismegistus

“Binnen het hermetisme geldt Hermes Trismegistus als oeroude profeet die geheime wijsheid doorgaf aan de mens. Je kunt hem zien als Vader der filosofen”, vertelt Beatrice.

Maar wat heeft dat nu precies met de vrije geest te maken? “Binnen de hermetische filosofie zoek je naar kennis over God, de kosmos en de mens. De samenhang tussen alles. Of, om met Hermes Trismegistus te spreken: ‘Wie met zijn geest over zichzelf nadenkt, kent zichzelf, kent het Al; het Al is in de mens’.

En dat nadenken begint bij het bestuderen van oude teksten over mystiek, kosmologie, magie, astrologie en alchemie.

Bibliotheca Philosophica Hermetica

Die oude teksten zijn onder andere te vinden in de collectie Bibliotheca Philosophica Hermetica, een boekencollectie met ruim 25.000 titels, bij elkaar gebracht door Joost Ritman. Dit jaar bestaat de collectie 61 jaar.

Deze collectie is een schatkamer van de traditie van de christelijk-hermetische gnosis in Europa. En het doel van Ritman was om deze kennis zoveel mogelijk te delen, zodat iedereen bekend raakt met het zoeken naar antwoorden op vragen als ‘wie ben ik, waar kom ik vandaan en waar ga ik naartoe?’

Je hoeft niet ver te zoeken in het pand om te weten dat je er veel inspiratie zal opdoen om die vragen te beantwoorden.

Embassy of the Free Mind

Beatrice leidt ons rond in met stijl ingerichte kamers en zelfs studiezalen, waar men (op vertoon van een entreebewijs) rustig kan werken of lezen in de boeken uit de collectie. “We zijn een wetenschappelijk onderzoeksinstituut, en werken onder andere samen met de leerstoel hermetische filosofie aan de UvA waarvan Associate Professor Peter Forshaw parttime Hoofd van het Ritman Research Institute is. De studenten daarvan komen hier regelmatig onderzoek doen”.

We lopen een zaal verder en zien een complete Tarot-set in de museale vitrine liggen. Compleet met uitleg over de oorsprong van die Tarot-traditie. Ook dat hoort dus bij de geschiedenis van de hermetische filosofie.

Huis van Levende Boeken

We zouden nog veel langer kunnen blijven in dit pand, pratend met Beatrice, grasduinend door de bijzondere boekencollectie, ook wel het ‘Huis van Levende Boeken’ genoemd. Maar dat laat onze agenda niet toe. We kunnen hoogstens benoemen dat het een plek is waar u een keer naartoe moet als u met levensvragen zit, als u zich wilt inlezen in oude werken over zingeving, de schoonheid van 17e-eeuwse grachtenpanden waardeert of over een vrije geest bezit.

Véél meer informatie vind je op de site van Embassy of the Free Mind.

Tekst: Charlotte Huiskamp, ONH.

Publicatiedatum: 12/09/2018