Kastelen bij Alkmaar

In de middeleeuwen hebben bij Alkmaar verschillende kastelen gestaan. Het oudste kasteel is kasteel de Torenburg, gebouwd door graaf Willem II, graaf van Holland, de vader van graaf Floris V. Het kasteel, waarvan de bouw in 1253 voltooid werd, lag iets ten westen van de huidige Friesebrug, ter hoogte van de Herenstraat. Van het kasteel zelf is niets meer te zien, maar de straatnaam Torenburg herinnert nog aan de naam van het kasteel (burcht). Het kasteel stond op een strategische plek en speelde een belangrijke rol tijdens de strijd van de graven van Holland tegen de West-Friezen.

1 min

Vijf dwangburchten van graaf Floris V

Tussen 1282 en 1287 liet graaf Floris V in de kop van Noord-Holland vijf dwangburchten bouwen. Naast een burcht in Wijdenes, Medemblik (kasteel Radboud) en bij Krabbendam (de Nieuwendoorn), werden iets ten noorden van Alkmaar de kastelen de Nieuwburg en de Middelburg gebouwd.

Kasteel de Torenburg van graaf Willem II. Beeld: Regionaal Archief Alkmaar.

Kasteel de Nieuwburg

De Nieuwburg bestond uit twee delen, een woongedeelte en een voorhof en werd omringd door een dubbele slotgracht. Het kasteel werd in 1517 verwoest door de beruchte Friese piratenhoofdman Grote Pier. Van het kasteel zelf is niets meer over, maar de fundamenten zijn in de vorm van een wandelpad duidelijk aangegeven (Oudorperpolder, Nieuwburgpad).

Kasteel de Nieuwburg. Beeld: Regionaal Archief Alkmaar.

Kasteel de Middelburg

Kasteel de Middelburg was een vrij klein kasteel, gelegen tussen kasteel de Nieuwburg en kasteel de Torenburg. Waarschijnlijk dankt het kasteel zijn naam aan deze ligging. Het kasteel diende ter bescherming van de dijk die liep van Alkmaar naar Oudorp. Evenals het kasteel de Nieuwburg werd het kasteel de Middelburg in het jaar 1517 door Grote Pier en zijn Gelderse en Friese bende verwoest.