1 min

Het radje van Venhuizen was een zogenaamde ‘overtoom’. Dit hulpmiddel om een schip over het land te trekken, werd door de eeuwen heen gebruikt om boten van vaarwater naar vaarwater te krijgen. Inmiddels is de overtoom door de tijd ingehaald en vervangen door schuitliften en sluizen. Daarom is het extra bijzonder dat het rad in Venhuizen is blijven staan.

De overtoom te Venhuizen anno nu. Via Enkhuizen Boeit.

De overtoom was een waterwegverbinding die twee polders met elkaar verbond. Kleine vaartuigen werden over de dijk getrokken en konden hun reis voortzetten op een ander waterpeil. In de Gouden Eeuw werd de overtoom steeds belangrijker, omdat steden een sterkere positie hadden als verschillende transportwegen goed op elkaar aansloten.

De overtoom te Venhuizen. Via Enkhuizen Boeit.

Het beheer van een overtoom kon nog heel wat opleveren. Per oversteek betaalde de bezitter van een vaartuig een vast tarief, dat door de stadsbesturen werd bepaald. In 1663 hadden de stadsbesturen van Enkhuizen en Hoorn bijvoorbeeld vastgesteld dat de opziener één stuiver voor een veerschuit mocht vragen en een halve stuiver voor een kleinere gewone schuit. Rondom een overtoom ontstond vaak een centrum van activiteiten. Belangrijk was het café. Het overhalen van een boot ging niet zo snel en het was zwaar werk. Sommige mensen gingen wel eens een dagje naar de overtoom voor hun plezier, om te kijken naar de schepen die over de dijk werden getrokken.

Dit verhaal is onderdeel van het thema Goudkust: verhalen over sporen van de Gouden Eeuw aan de West-Friese kust. Bekijk hier alle verhalen binnen dit thema.

Publicatiedatum: 20/06/2019