3 min
Het stadsbestuur deed van alles om het deze zakenlieden naar de zin te maken. Zo kregen ze speciale belastingmaatregelen aangeboden. Desondanks wilde het niet echt lukken met het bedrijf. Totdat de graaf van Gronsveld de porseleinfabriek in 1759 overnam.
Terrine van porselein. Sierlijk porselein uit Weesp. De stad stond bekend om het fraaie porselein dat in de werkplaats aan de Kromme Elleboogsteeg werd gecreëerd. Zelf de schijfjes citroen zijn van porselein. Beeld: Historische Kring Weesp.
Diplomaat
Aan de keizer van het Heilige Roomse Rijk was het te danken dat de in Kleef geboren Bertram Philip Sigismund Albrecht zich graaf mocht noemen: graaf van Gronsveld-van Diepenbroick-Impel. Hij behoorde tot de Limburgse tak van een Duits geslacht. En deze graaf maakte carrière als diplomaat.
Delen van een koffie- en theeservies, met een veelkleurig landschap in een medaillon uitgespaard in een geometrisch patroon. Vervaardiger: Weesper porseleinfabriek, Weesp,ca. 1759 – ca. 1771. Collectie Rijksmuseum, objectnummer BK-14559-M.
Berlijn
De graaf had in de jaren dat hij in Berlijn woonde gezien hoe daar met groot succes fraai porselein werd gemaakt. Daar viel zonder twijfel geld mee te verdienen. Dankzij zijn goede contacten met de stadhouder, de prins van Oranje, was de graaf in 1750 aangesteld tot drost van Muiden, baljuw en dijkgraaf van Naarden en Gooiland, hoofdschout van Weesp en Weesperkarspel. Na terugkeer in Nederland betrok hij met zijn gezin in de zomermaanden het Muiderslot.
Porseleinfabriek Weesp, c. 1764-1768. Beeld via Wikimedia Commons, vervaardiger: Rein Coppens, CC BY-SA 2.0.
Lodewijk XV
De graaf besloot in 1759 geld te steken in een porseleinfabriekje aan de Kromme Elleboogsteeg te Weesp. Dankzij de hierheen gevluchte schilders, modelleurs en andere experts bracht de graaf porseleinen voorwerpen op de markt die de aandacht trokken. Het was werk van hoge kwaliteit. Aanvankelijk kwamen er uit Weesp vooral producten in de uitbundige stijl van Lodewijk XV. Met veel krullerige ornamenten en schelpmotieven. Later kregen de porseleinen kunstwerken een soberder stijl, zoals toen in de mode raakte dankzij Madame de Pompadour.
De steeg waar de graaf van Gronsveld zijn porseleinatelier had. De werkplaats stond in het nu witte gebouw links. Aan het eind van de Kromme Elleboogsteeg zie je de toren van de Grote Kerk van Weesp Beeld via Wikimedia Commons, vervaardiger: HenkvD, CC BY-SA 3.0.
Oud-Loosdrecht
Maar helaas voor de graaf nam al snel de belangstelling voor zijn porselein af. Zijn fabriek raakte in de versukkeling. Het oorlogsgeweld in de Duitse contreien was inmiddels geluwd en veel porseleinmakers keerden naar hun land terug. Voor Weesp was het na tien jaren met de faam als porseleinstad gedaan. De fabriek aan de Kromme Elleboogsteeg sloot. Het resterende materiaal werd overgenomen door dominee De Mol die er een porseleinfabriek in Oud-Loosdrecht mee opzette.
Merkteken van de graaf. Gevelsteen in de Kromme Elleboogsteeg in Weesp. Hierop is het merkteken van de graaf te zien. Dat stond op het hier gemaakte porselein. Beeld via Wikimedia Commons, Vervaardiger: Arch – Eigen werk, Publiek domein.
Museum
De graaf van Gronsveld stierf berooid in Amsterdam. Porselein uit de Kromme Elleboogsteeg is echter nog te bewonderen in het Gemeentemuseum van Weesp. Dat porselein is te herkennen aan het aan de onderzijde aangebrachte wapen van de graaf: twee gekruiste degens omgeven door drie bollen. Het beeldmerk lijkt overigens sterk op dat van het beroemde porselein uit het Duitse Meissen.
Erfgoedfestival Gooi & Vecht
De samenwerkende musea en erfgoedpartners in Gooi & Vecht organiseren deze zomer voor de derde keer een Erfgoedfestival. Dit keer staan Makers in Gooi & Vecht centraal. Tijdens het festival ontdek je hoe makers met hun creativiteit, vindingrijkheid en originaliteit de regio door de eeuwen heen hebben gevormd en nog steeds vormen. Van 27 mei tot 14 september 2025 kun je genieten van bijzondere tentoonstellingen, erfgoedfietsroutes, maak-ateliers, podcasts en lezingen.
Bronnen
- A.J. Zondergeld-Hamer, ‘De Geschiedenis van Weesp – Van prehistorie tot de moderne tijd’.
- ‘Weesp Monumentenstad’, monumentenspecial van Historisch Weesp (ledenblad Historisch Kring Weesp).
- Museum Weesp
- Wikipedia: Bertrand Philip Sigismund Albrecht van Gronsveld en Weesper porseleinfabriek
Publicatiedatum: 18/03/2015
Vul deze informatie aan of geef een reactie.