3 min

Floris leerde al jong allerlei talen en had belangstelling voor literatuur en geschiedenis. Hij liet zelfs een wereldgeschiedenis schrijven: de Spiegel Historiael van Jacob van Maerlant. Ook liet hij een verhaal op rijm maken over de geschiedenis van het graafschap Holland en de grafelijke banden met West-Friesland.

Linksboven: graaf Floris V op zoek naar het graf van zijn vader graaf Willem II, linksonder: grafsteen van graaf Floris V te Rijnsburg, rechts: Floris V wordt overmeesterd tijdens een valkenjacht; deze gevangenneming in 1296 zou leiden tot zijn dood.

Band met Engeland

Toen Floris in 1266 twaalf jaar werd, was hij meerderjarig en kon hij gaan regeren. Hij trouwde en kreeg kinderen. In die tijd was een kinderleven niet zeker en ook Floris verloor zijn kinderen al jong, op één na: zoon Jan I. Hij stuurde Jan dan ook al op zevenjarige leeftijd naar het hof van de Engelse koning, om een gedegen opvoeding te krijgen. Voor Floris was de band met Engeland belangrijk: hij vond dat hij recht had op de troon van Schotland.

Vaders graf

In 1272 begon Floris een zoektocht naar zijn vaders graf om het lichaam te kunnen begraven. Dat ging niet zonder slag of stoot. In 1274 kwamen de Kennemers in opstand onder aanvoering van Gijsbrecht van Amstel. Floris won de strijd en kreeg daarmee ook het Nedersticht in handen, de huidige provincie Utrecht waar toen de bisschop regeerde.

Nieuwe poging

Tien jaar later – en wijzer – deed hij een nieuwe poging zijn vaders graf te vinden. In de zomer van 1282 landde hij met zijn scheepsvloot bij Wijdenes. Uit een brief die hij aan de koning van Engeland schreef, weten we dat hij de West-Friezen in vier veldslagen heeft onderworpen en dat hij daarbij het lichaam van zijn vader heeft gevonden.

Kastelen

Floris vergeleek zichzelf graag met de grote koningen die de macht via overerving hadden gekregen. Hij bouwde kastelen met hoektorens, zoals in Medemblik en Muiden. Ook de Grote Zaal (nu de Ridderzaal) in Den Haag is in zijn opdracht gebouwd.

Het einde nabij

Uit politieke overwegingen liet Floris in 1295 de Engelse koning links liggen om zich te richten op een bondgenootschap met de Franse koning. De Engelse koning vaardigde daarop een handelsverbod uit met de landen van Floris V. Ook maakte hij een plan om Floris te ontvoeren naar Engeland.

Opstand

Tijdens een valkenjacht in de omgeving van Utrecht in juni 1296 werd Floris gevangen genomen en naar het Muiderslot gevoerd. De bedoeling was hem naar Engeland te brengen. Het nieuws over de ontvoering lekte echter snel uit en het volk, waaronder ook de West-Friezen, kwam in opstand. Toen de ontvoerders met Floris het Muiderslot wilden verlaten, kwamen ze niet ver.

Begraven

Floris moest de ontvoering met zijn leven bekopen. Een van de ontvoerders, de edelman Gerard van Velzen, vermoorde hem met zijn zwaard. Het lichaam van Floris werd in Alkmaar bijgezet. Na een grote veldslag bij Vronen (nu Sint Pancras) werd de kist een jaar later meegenomen naar Rijnsburg in Zuid-Holland, waar hij alsnog werd begraven.

Zoon Jan I

Floris’ zoon Jan I, die nog in Engeland woonde, was ten tijde van de moord bijna twaalf jaar oud. Hij trouwde in 1297 met de Engelse koningsdochter Elisabeth en mocht terug naar Holland. Daar werd de jonge Jan al snel een speelbal van enkele adellijke families. Op 10 november 1299 overleed graaf Jan I zonder nakomelingen. Het Hollandse gravenhuis was uitgestorven.

Publicatiedatum: 08/03/2012