2 min

Beerkuilen en waterputten

Gedurende enkele seizoenen werd met beperkte middelen gegraven op de plek aan de flank van de oude strandwal waarop het dorp Akersloot is gebouwd; naar het zuiden toe liep het terrein duidelijk naar beneden. Juist op die lage plek werd begonnen met onderzoeken, omdat daar grotere hoeveelheden huishoudelijk afval werden verwacht. Toch kwamen er op dat achterterrein enkele structuren aan het licht: de nodige beerkuilen en waterputten. Die laatste bleken waarschijnlijk nog in werking toen het laat-negentiende-eeuwse huisje er nog stond: aardewerk met fabrieksstempels van Petrus Regout en de Ceramique Maastricht zijn voor velen van ons nog een begrip.

Aardewerk in alle soorten en maten

Uiteindelijk werd toch een aardig inzicht verkregen in het gebruik van zo’n erf en hoe men zijn afval loosde in een tijd vóórdat er een gemeentelijke ophaaldienst was. Tijdens het archeologisch onderzoek werd het weggeworpen aardewerk met zeer veel aandacht en liefde verzameld, gewassen, gesorteerd en uitgebreid beschreven, zodat er een prachtige catalogus ontstond van wat er in de zestiende tot en met het begin van de twintigste eeuw aan aardewerk werd gebruikt.

Bord gevonden aan de Buurtweg.

Zeevarende bewoner

Wat duidelijk werd, is dat in de late zestiende en zeventiende eeuw één van de bewoners waarschijnlijk op een schip naar bepaalde delen van Europa voer en fraai aardewerk mee terugnam: mooie en voor Nederland soms zeldzame Italiaanse en Franse faience. Als handelswaar dienden olijfolie of rozijnen die verpakt waren in Spaanse olijfkruiken en tussendoor kocht de zeeman in Noord-Duitsland en Denemarken goedkoop aardewerk.

Apotheker

In de achttiende eeuw bleven de fraaie stukken aardewerk in de familie maar kwam er geen uitheems aardewerk meer bij. De bewoners van het perceel kochten hun spullen waarschijnlijk gewoon op de markt in Alkmaar. Eén van deze bewoners was wellicht een apotheker, getuige de resten van een glazen vijzel, medicijnflesjes en, mogelijk ook, honderden pijpenkoppen, gemerkt met slechts een paar merken. Typisch Noord-Hollands zijn een gedateerde grape en een gedateerd kruikje versierd met slibaardewerk.

Springende haas

Het materiaal uit deze periode was een stuk eenvoudiger, zo niet armoedig. Kennelijk ging het de bewoners niet voor de wind want ergens in de tweede helft van de achttiende eeuw verlieten zij het perceel en brak men het huisje af. Een groot deel van de inventaris werd weggegooid in kuilen op het erf. Over één enkel voorwerp zal zeker een traan gelaten zijn toen het in stukken viel: een zeer fraai in kleur beschilderd bordje met de figuur van een springende haas tegen een blauwe achtergrond. Dit bordje, uit het begin van de Gouden Eeuw, kan zelfs de verwende eenentwintigste-eeuwer nog in vervoering brengen.

Publicatiedatum: 15/12/2014