3 min

Dagje Muiderberg

Als je vóór de Tweede Wereldoorlog ‘naar Muiderberg’ ging, kon dat twee dingen betekenen: dat het je laatste tocht was naar de joodse begraafplaats aldaar, of per fiets of Gooische Stoomtram een dagje naar het strand en de Echo.

Op 22 juli 1881 reed de ‘Gooische’ voor het eerst vanuit Station Weesperpoort over de Middenweg naar de Diemerbrug en vervolgens naar Muiden en Muiderberg. De tram vervoerde niet alleen passagiers, maar ook post, melk en vee. Voor de dagjesmensen werden open rijtuigen gebruikt. Er waren twee typen: eersteklas rijtuigen met een zitplek voor 24 passagiers en tweedeklas rijtuigen met een zitplek voor 32 passagiers en zestien staanplaatsen. Een rit duurde ongeveer een uur.

Muiderbergstrand in 1932. Beeld: Janwillemsen, flickr.com

Gooische Moordenaar

Op warme dagen vond er langs deze weg een grote uittocht plaats, maar voor de trammaatschappij was dat geen probleem; op drukke dagen werden er simpelweg extra wagons aangehaakt. Dit had echter ook zijn risico’s. Zo’n lange tram vertrok van het laagste punt in de polder, ter hoogte van de Hogeweg, en had veel moeite met de hellende weg naar de brug over de Ringvaart.

De terugtocht was nog moeilijker. Halverwege de helling Hogeweg-Ringvaart begonnen de wielen namelijk van de vierkante locomotief door te slaan; de gang was eruit en het geval zakte langzaam de helling af. De jeugd kwam in het geweer om zand op de rails te strooien voor de volgende aanloop. Maar als dit mislukte, moest een inmiddels gereedgemaakte reservelocomotief het treinstel door opduwen de nodige energie leveren om de hindernis te nemen.

Het zou je dan ook niet verbazen dat de Gooische Stoomtram veel ongelukken veroorzaakte, wat hem de bijnaam ‘Gooische Moordenaar’ bezorgde. De ongelukken waren vooral het gevolg van een te hoge snelheid en de uitgebraakte rookwolken die passerende weggebruikers het zicht ontnamen.

Gooische Stoomtram. Beeld: Wikimedia Commons

Op de fiets

De meeste Amsterdammers kwamen echter niet met de tram, maar op de fiets. Op een topdag bezochten soms meer dan 10.000 dagjesmensen Muiderberg. En dat terwijl het dorp niet meer dan zo’n 600 zielen telde! De Muiderbergers probeerden zoveel mogelijk profijt te trekken van de Amsterdamse toeristen door op grote schaal pensions, cafés en fietsenstallingen te openen.

Op het strand bij Muiderberg. Beeld: Wikimedia Commons

Geliefd strand

De weg naar het strand voerde over de Brink door ‘Het Beukenbos’ – behalve het strand ook erg geliefd – en vervolgens de Dorpsstraat en de Badlaan, met vele cafés, een speeltuin, stallingen en winkels, waar ansichten of strandspullen te koop waren. Op het strand stonden vier steigers met badhokjes. Wie wilde roeien, kon er een bootje huren. Bang om te verdrinken hoefden de badende stedelingen niet te zijn, want tot zeker een kilometer uit de kust was het water ondiep.

Tegenwoordig is het nog steeds goed toeven op het strand van Muiderberg. Wel is het nu veel kleiner en ook het aantal horecagelegenheden is danig geslonken. Waar zijn de dagjesmensen uit Amsterdam gebleven?

De Zeekant van Muyderbergh, Gezicht van Muiderberg op de Zuiderzee. Links de oude kerk met stompe toren. Beeld: Stadsarchief Amsterdam, Collectie Atlas Dreesmann, Roghman

Fragment uit het gelijknamige artikel van Bo Buijs in Ons Amsterdam (2009), geredigeerd door redactie Oneindig Noord-Holland.

Publicatiedatum: 27/05/2011