2 min

Paardenmarkt

Om de stad uit te breiden werd in 1645  een nieuwe stadsgracht gegraven: de Plantsoengracht, die achter de Doelestallen gelegen is. Hierdoor werd de ruimte om een beestenmarkt te kunnen houden aanzienlijk vergroot. Zo ontstond de huidige vorm van de Koemarkt. In datzelfde jaar werd ook een paardenmarkt ingericht. Paarden waren toentertijd gewilde dieren. Ze werden gebruikt als trekdier voor een rijtuig, soms als tweespan of vierspan, al naar het gewicht dat ze moesten trekken. Maar ze werden ook als werkpaard op de boerderij gebruikt. Wat nu motoren en machines doen werd destijds veelal met paarden gedaan. Er was dan ook een levendige handel in paarden.

Doelestallen op de Koemarkt. Beeld: VHP.

Naar Alkmaar om te kijken

Op de Koemarkt ontstond in 1645 ook behoefte aan een ruimte om de paarden te stallen. De ruimte in particuliere stallen bleek te beperkt. Een afvaardiging van het gemeentebestuur is naar Alkmaar afgereisd om daar de stadspaardenstal te bekijken. In navolging daarvan is enkele jaren later aan het eind van de Koemarkt, waar nu de Doele staat een stadspaardenstal gebouwd. Veertig jaar later werd een dwarsdeel aangebouwd, die stond op de huidige open plek naar de Schapenmarkt.

Gezicht op de Koemarkt met de Doelestallen, 1726 (gravure door Cornelis Pronk). Beeld: Waterlands Archief.

Huisvesting voor de schutterij

Rond 1760 werd alles wegens bouwvalligheid afgebroken en werd de huidige Doele gebouwd, waarin toen ook de schutterij onderdak kreeg. Vandaar ook de naam, want de plek waar de schutters bijeenkwamen en oefenden werd vroeger aangeduid met de term doelen. Ook hier werden weer paardenstallen aangebouwd, welke eind negentiende eeuw gesloopt zijn. Op die plaats zijn omstreeks 1900 een nieuwe paardenstal en een nieuwe koestal gebouwd. Deze beide stallen zijn in 2010 geheel gerestaureerd. Herkenbaar is de drinkgoot in de koestal. In de paardenstal zijn daarentegen drinkbakken, want paarden zijn nu eenmaal edele dieren.

Gezicht op de Beestenmarkt, 1727.

Auteur: Jan Dekkers (Vereniging Historisch Purmerend) / Redactie ONH

Publicatiedatum: 27/06/2011