Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

De Huisjes van het Victoria Hotel Amsterdam

Dagelijks bewandelen vele mensen de weg van het Centraal Station in Amsterdam naar het Damrak. Bijna vanzelfsprekend passeren ze daarbij het Victoria Hotel. Wat misschien niet direct opvalt zijn de twee kleine, donkere zeventiende-eeuwse geveltjes die zijn ingemetseld. Wat is het verhaal achter deze twee pandjes?

Kleermaker Carstens en Slijter Verburgt

Aan het einde van de negentiende eeuw, de tijd van vooruitgang, werden in Amsterdam overal nieuwe imposante gebouwen neergezet om de stad weer wat allure te geven. Ook het Centraal Station en het Victoria Hotel hoorden hierbij. Zo konden rijke toeristen de stad bereiken en op stand overnachten. Om het Victoria Hotel te kunnen bouwen moest er plaats gemaakt worden. Daarom werden de zeventiende-eeuwse panden aan het Damrak en de Prins Hendrikkade opgekocht en gesloopt, op twee na: nummer 46 en 47. Deze twee panden werden bewoond door kleermaker Pieter August Carstens en slijter Johannes Frederik Verburgt.

Het Victoria Hotel vandaag de dag

Het Victoria Hotel vandaag de dag. Beeld: Marion Golsteijn via Wikimedia Commons.

Te hoge eisen

De architect en directeur van het Victoria Hotel, Johan Friedrich Henkenhaf, beschikte over een half miljoen gulden in de vorm van aandelen, om de bouw van het hotel te financieren.Toch lukte het hem niet om Carstens en Verburgt uit te kopen. De Amsterdamsche Courant berichtte hierover op 10 juni 1889:

“Aan de Damrakzijde werden door de maatschappij vijf en aan de Prins Hendrikkade drie huizen aangekocht. De perceelen van den kleermaker Karsten en den slijter Verburgt werden wegens te hooge eischen niet gekocht en zullen vermoedelijk worden ingebouwd.”

Wat dreef Carstens en Verburgt ertoe om zulke hoge eisen te stellen, dat het zelfs Henkenhaf met zijn enorme financiële bron teveel werd? Hierover tasten we tot op heden in het duister.

Victoria Hotel, Bouwen van een hotel. opstand gevel Prins Hendrikkade

Victoria Hotel, Bouwen van een hotel. opstand gevel Prins Hendrikkade. Collectie Stadsarchief Amsterdam.

Van messenwinkel tot souvenirshop

Wat wel bekend is over de twee pandjes, is dat deze een rijke geschiedenis hebben. Het precieze bouwjaar is niet bekend, maar wordt door historica Isabelle Henriëtte Eeghen geschat op het jaar 1602. Voordat het kleine huisje op nummer 46 van kleermaker Carstens werd, was het van 1602 tot 1742 een messenwinkel die een aantal generaties in dezelfde familie bleef. Na het kinderloos overlijden van de laatste erfgenaam, werd het huisje in 1784 verkocht aan een zekere Klaas Sybes. Vanaf het begin van de negentiende eeuw was het pandje achtereenvolgens een huisje van een chirurgijn, van een scheepsbevrachter en vervolgens een boekwinkeltje. Na Carstens’ kleermakerij uit 1845 vestigde er zich een kapper en later een sigarenwinkel die overging in een souvenirshop. De souvenirshop zit er nog altijd en is samengetrokken met de vroegere slijterij van Verburgt. In dat pandje, nummer 47, bevond zich daarvoor een woonhuis.

Hoek Damrak met het Victoriahotel, ca. 1908. Collectie Stadsarchief Amsterdam.

Publieke Werken

De geschiedenis van de twee mysterieuze pandjes in de gevel van het Victoria Hotel inspireerde auteur Thomas Rozenboom bij het schrijven van zijn historische roman ‘Publieke Werken’ uit 1999. Het boek is alom geprezen en kreeg in 2000 de Libris Literatuurprijs toegekend. Ook kenden de NPS en het NRC Handelsblad het boek een plek toe in de lijst van de tien beste Nederlandse boeken aller tijden. In het najaar van 2015 ging een verfilming van het boek in première.

Auteur: Eva Bleeker

Bronnen

  • Algemeen Handelsblad, ‘Beurs en Nijverheid’, 02-02-1883
  • Henk van Gelder, ‘Dat kleermakerswinkeltje en dat tapperijtje’, NRC Handelsblad 4 februari 2000
  • I. E. van Eeghen, ‘De Huisjes in het Victoria Hotel’, Amstelodamum, maandblad voor de kennis van Amsterdam 53 (1966)

Publicatiedatum: 10/02/2015

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

1 reactie

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.