3 min
De Keijser wordt een vesting
De panden bieden een uitgelezen mogelijkheid om alles wat de kraakbeweging al meer dan tien jaar dwarszit in één keer over het voetlicht te brengen: woningnood, speculatie, knokploegen, en een falend overheidsbeleid.
De Keijser wordt omgebouwd tot een vesting. Tonnen staalplaat, zandzakken en ander barricademateriaal worden de panden in getransporteerd. En binnen de kortste keren wordt een goed geoliede machinerie op gang gebracht die de Groote Keijser in het middelpunt van de belangstelling plaatst.
De bezetting van de Groote Keijser Collectie Staatsarchief/IISG
Ontplofbare aardappels
De eerste klap die wordt uitgedeeld is de bezetting van de gemeenteraadszaal op 19 december 1979. Enkele tientallen krakers vergrendelen de deuren, steken een rookbom af en schotelen burgemeester Polak en de voltallige gemeenteraad een verklaring voor. Polak vergelijkt het optreden van de krakers met dat van de fascistische bruinhemden van voor de Tweede Wereldoorlog.
Maar naar aanleiding van deze actie stromen de media in groten getale toe. Ze worden te woord gestaan door een persploeg, die zich alleen nog maar met een bivakmuts op laat interviewen. Op televisie worden opnames getoond van de munitiekamer van de Keijser, waar onder andere vaten met afgewerkte olie, rookbommen, ontplofbare aardappels en brandblusapparaten klaarstaan voor de strijd. Onder het motto `De Groote Keijser is overal’ worden in het hele land solidariteitsbetuigingen verzameld. De bevolking wordt op de hoogte gehouden met een reeks pamfletten en door de uitzendingen van radio `De Groote Keijser’.
De Groote Keijser zond uit via een eigen radiozender Collectie Staatsarchief/IISG
Kaartenhuis
De verbouwing van de Keijser tot een stalen bunker gaat onverminderd voort. Naar buiten toe wordt het gerucht verspreid dat bij een eventuele aanval op de Keijser de panden door middel van een vernuftige constructie als een kaartenhuis in elkaar zullen donderen.
Protestaffiche tegen de ontruiming van de Groote Keijser Collectie Staatsarchief/IISG
Mocht het tot een aanval komen dan weten de krakers precies op welke brug of kruispunt in de omgeving ze zich zullen opstellen om de opmars van de Mobiele Eenheid tot staan te brengen. De verdedigers binnen weten dat hun leven op het spel kan komen te staan. Krakers houden nachtenlang de wacht. Uitvalsbases van de Mobiele Eenheid worden geen moment uit het oog verloren.
Affiche Collectie Staatsarchief/IISG
Op de politieke agenda
De vastberadenheid van de krakers doet burgemeester Polak twijfelen. Hij is bang dat er bij een politie-ingrijpen doden zullen vallen. Medio januari doet hij in een brief een beroep op de krakers om ‘tot bezinning te komen’ en ‘constructieve voorstellen te doen om tot een vreedzame oplossing te komen’. De ontruiming wordt voorlopig uitgesteld en later dat jaar worden de panden door de gemeente aangekocht.
Met hun verzet hebben de krakers de woningnood en het gebrek aan jongerenhuisvesting begin 1980 hoog op de politieke agenda gezet. De actie geeft hen het vertrouwen dat ze door de dreiging met gewelddadig verzet de politiek eindelijk in beweging kunnen krijgen. In de Groote Keijser komt de geest uit de fles en die zal er in het verloop van 1980 niet meer in terugkeren.
Keizersgracht 242-252
Protestspandoeken, -borden en -plakaten op muren en ramen van de kraakpanden “De Groote Keyser”. 17 januari 1980. Beeld: Stadsarchief Amsterdam
Auteur: Eric Duivenvoorden.
Bron: Eric Duivenvoorden, Een voet tussen de deur – Geschiedenis van de kraakbeweging 1964-2000 (Amsterdam, 2000).
Geluidsfragmenten van Radio de Groote Keijser van 13 en 15 januari 1980 zijn on-line te beluisteren op de site van het Staatsarchief / IISG:
http://www.iisg.nl/staatsarchief/audiocollecties/vrijekeijser-radio.php
Dit verhaal maakt deel uit van de campagne Werelderfgoed.
Klik hier om naar het thema Amsterdamse grachtengordel te gaan.
Publicatiedatum: 16/06/2011
Vul deze informatie aan of geef een reactie.