2 min

Kolf nu

Kolf wordt gespeeld op een baan van 16 meter lang en 5 meter breed. Op twee meter van beide uiteinden staan palen. In drie slagen moeten beide palen geraakt worden en bij de derde slag moet de bal zover mogelijk de baan ingeslagen worden. De baan is verdeeld in twaalf puntenvakken en de meeste punten zijn achter in de baan te verdienen. Een kolver moet over een goed richting- en maatgevoel beschikken.

Kolfverenigingen zijn eigenlijk sociëteiten, want naast een partijtje kolf is ook het dagelijkse leven belangrijk. Er worden nieuwtjes uitgewisseld, sterke verhalen verteld of een kaartje gelegd.

Kolfbaan. Schaal 1 : 10.

Geschiedenis

De oudst bekende vermelding van het colfspel dateert uit 1261. Tot het eind van de 17e eeuw werd het alleen buiten gespeeld. (We schrijven het langebaan-spel dat buiten gespeeld werd met de letter C en het nieuwe kolven met de letter K.) Men speelde in die tijd met zo weinig mogelijk slagen naar het vooraf afgesproken einddoel en het aantal slagen werd bijgehouden door inkervingen in een tak of stok.

Ook op straat werd gespeeld, maar dit gaf veel overlast. Daarom zijn vele stedelijke keuren en ordonnanties uitgevaardigd waarmee men, overigens met weinig succes, probeerde het colven buiten de stadspoorten te houden. Zo schonk hertog Albrecht van Beieren in 1390 aan de stad Haarlem, als dank voor bewezen diensten, een terrein buiten de Houtpoort om te dienen “tot enen speelveld”. Dit was een colfbaan van 320 meter lang (en deze heet nog steeds Baan).

In de winter is veel op het ijs gecolfd en gekolfd. Op 17e-eeuwse schilderijen met wintertaferelen is dit veelvuldig afgebeeld. Eind 17e eeuw ontstond het kolfspel zoals het nu nog gespeeld wordt, op korte banen, welke meestal bij herbergen te vinden waren.

Kolfbond

In 1885 werd de Nederlandse Kolfbond opgericht met het doel de kolfsport te behouden. Dit is aardig geslaagd want in 2010 heeft de (inmiddels Koninklijke) KNKb haar 125-jarig jubileum gevierd. Momenteel kennen we nog 16 kolfbanen in Nederland: 15 in Noord-Holland en 1 in Utrecht.

Ter gelegenheid van het jubileum is een webmuseum gemaakt. In dit museum is veel over de rijke historie vanaf 1261 tot heden te vinden. Diverse objecten worden gepresenteerd zoals documenten, spelmateriaal, prenten en schilderijen; er zijn foto’s en films te zien en zelfs aan colf en kolf verwante sporten worden belicht.

Inge de Groot, 2008. Inge de Groot is lid van de kolfclub ‘Door Inspanning Ontspanning’ te Oudkarspel. Zij speelt vierde klasse. Deze foto heeft een plaats gekregen in de jubileumkalender 2010 van de Kolfbond. Inge de Groot werd in 2007 Nederlands Kampioen bij de Aspiranten (eerstejaars kolvers). Beeld: John Koopman.

Meer informatie

Speluitleg en informatie over kolven is te vinden op www.kolfbond.nl en het webmuseum www.colf-kolf.nl biedt u een kijkje in de rijke historie. De Koninklijke Nederlandsche Kolfbond is gevestigd te Heemskerk.

Publicatiedatum: 13/02/2011