Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Banpaal Amsteldijk: tot hier en niet verder

Je moet er oog voor hebben, wil je de banpaal aan de voet van de Amsteldijk zien. Maar reken maar dat vroeger misdadigers er wel voor zorgden om deze paal niet te passeren. Wie door het gerecht uit de stad was verbannen, wist dat bij deze paal de grens lag. Bannelingen die dit teken negeerden en zich in de hoofdstad waagden, liepen gevaar opgepakt te worden.

Voor de bannelingen die latijn kenden staat op de paal dat hier hun uiterste grens ligt: ‘Terminus proscriptionis’. Dit is een waarschuwingsteken van Amsterdam, vandaar dat het wapen van de stad er op te zien is.

Banpaal

Aan de voet van de Amsteldijk staat de banpaal. Een baken in het groen. Wie uit Amsterdam was verbannen, mocht deze grens niet passeren. Foto: Kees van Tilburg.

Het was niet zo maar een grenspaal die het Amsterdamse bestuur hier neerzette. Het ontwerp is vermoedelijk van Hendrik de Keyser, stadsarchitect van Amsterdam. Van zijn hand zijn bijvoorbeeld ook het Oost-Indisch Huis in de hoofdstad en de Munttoren.
Zo’n banpaal als hier staat moet voor Hendrik de Keyser weinig meer geweest zijn dan een vingeroefening. Zijn creatie is naar men aanneemt in 1609 aan de Amsteldijk neergezet.

Mijl

Bannelingen moesten een mijl buiten de stad blijven. In het Amsterdam van zeventiende eeuw was dat een Duitse mijl van ca. 7400 meter. Het rechtsgebied van Amsterdam strekte zich buiten de bebouwde kom dus uit vanaf de Prinsengracht tot aan waar nu de banpaal staat.
Op de andere belangrijke toegangsroute uit Amstelland naar Amsterdam, de Amsterdamseweg kwam in de 17e eeuw ook zo’n banpaal te staan. Die is nog te vinden ter hoogte van heempark De Braak in Amstelveen.

Publicatiedatum: 10/04/2012

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.