Binnenkijker: stolpboerderij De Olmenhorst

Voor de serie ‘Binnenkijker’ van Boerderijenstichting Noord-Holland gaat agrarisch erfgoed specialist Anna Groentjes op bezoek bij bijzondere stolpboerderijen. Trotse eigenaren vertellen haar alles over de geschiedenis en het interieur van de stolp. De interieurs verschillen nog meer van elkaar dan de buitenkanten. Bij woonboerderijen zien we de zoektocht naar het toepassen van nieuwe functies, op basis van de oorspronkelijke indeling. Deze keer reist Anna af naar landgoed De Olmenhorst in de Haarlemmermeer.

>

Thorbecke en Haarlemmermeer

Johan Rudolph Thorbecke (1798-1872) is van grote invloed geweest op de vormgeving van het Nederlandse staatsrecht in de negentiende eeuw, met als hoogtepunt ‘zijn’ beroemde grondwetsherziening van 1848. Ook heeft hij zich als jurist en als politicus actief bemoeid met waterschappen en de toekomst van de Haarlemmermeerpolder.

>

Scheepvaart over het Haarlemmermeer

Scheepvaart over zee heeft altijd een grote rol gespeeld in de Nederlandse geschiedenis, vooral tijdens de Gouden Eeuw. Dit gold ook voor de binnenvaart via het Haarlemmermeer, die Amsterdam en Haarlem met de grote steden in Zuid-Holland verbond. De vaarroutes gingen dwars door rivieren en vaarten, en langs kolken en sluizen.

>

Monumenten op de bodem van het meer

Is Hoofddorp een plaats waar je rond kunt dwalen? Nou en of. Loop (in gedachten) maar even mee langs de Hoofdvaart en verbaas je over wat er te zien is. Hier, op de bodem van het droog gepompte Haarlemmermeer, stichtten de pioniers een dorpje. Op het kruispunt van twee vaarten. Kruisdorp heette het. Het Hoofddorp van nu met monumentale panden.

>

De Cruquius: Pompen of verzuipen

Dag en nacht pompte het stoomgemaal De Cruquius. Jarenlang zwoegde het gevaarte, totdat in juli 1852 de ‘waterwolf’ was getemd. Definitief.

>

Animatie: Waterwolf na eeuwen bedwongen

Dat de ‘waterwolf’moest worden getemd was al lang duidelijk. Maar pas met de komst van krachtige stoommachines werd drooglegging van de Haarlemmermeer mogelijk.De drie gemalen Cruqius, Lijnden en Leeghwater maalden tussen 1848 en 1852 het water weg. 18.000 hectare vruchtbare landbouwgrond kwam beschikbaar.

>

Het Haarlemmer-meer

Waar eens schepen voeren en stormen raasden, landen nu Boeings. Als je op de dijk van de Ringvaart staat en in de verte de vliegtuigen ziet gaan en komen, is het nauwelijks voorstelbaar dat de Haarlemmermeerpolder die je voor je ziet, eens een binnenmeer was.

>