Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Laatste poging om Lange Jaap te behouden

Vuurtoren ‘Lange Jaap’ bij Den Helder staat op instorten. Demissionair minister Barbara Visser doet een uiterste poging om het monument te redden. Samen met Rijkswaterstaat en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft Visser een hoogleraar en een expert ingeschakeld om behoud op de lange termijn te onderzoeken. Als die poging mislukt, lijkt sloop de enige optie.

Roest en scheuren

Lange Jaap is gemaakt van gietijzer, en door jarenlange blootstelling aan weer en wind zijn daarin scheuren ontstaan. De monumentale toren is slecht onderhouden. Scheuren in de wand en in de vloeren, zwelroest in de voegen, inwendige spanningen en ingeteerde bouten bedreigen de constructieve veiligheid van de Lange Jaap. ‘Dit had niet mogen gebeuren’, schrijft Visser.

Extern onderzoek door Ingenieursbureau Rotterdam gaf eerder al aan dat de bouwkundige situatie ineens kan verslechteren. In zijn huidige staat is de toren ronduit onveilig: daarom is de omgeving van de vuurtoren sinds september 2021 afgezet. Een en ander betekent dat op het ogenblik in en aan het markante bouwwerk geen herstel- of stutwerkzaamheden kunnen worden verricht. Dat vraagt om een besluit op korte termijn over de toekomst van Lange Jaap.

Badgasten in Huisduinen, met in de achtergrond vuurtoren Lange Jaap, 1935. Collectie Regionaal Archief Alkmaar.

Verslechtering door uitstel

Vanwege de monumentale status en de bijzondere constructie van de toren is met vervolgonderzoeken geprobeerd meer zekerheid te verkrijgen over de mogelijkheden om vochtdoorslag en scheurvorming te verhelpen, in plaats van het daadwerkelijk uitvoeren van maatregelen.

Rijkswaterstaat erkent en betreurt dat het niet zijn verantwoordelijkheid is nagekomen om goed voor Lange Jaap te zorgen. Een extern onderzoek wordt uitgevoerd om het doorlopen proces van de afgelopen jaren te evalueren en hiervan te leren. Dit om herhaling in de toekomst te voorkomen.

Vuurtoren Lange Jaap. Foto: Gerard Hogervorst, via Wikimedia (CC BY-SA 3.0).

Toekomstscenario’s

Door Ingenieursbureau Rotterdam, TNO en PT Structural zijn verschillende toekomstscenario’s geschetst. Conclusie: vooralsnog lijken er geen mogelijkheden te zijn om de toren veilig te benaderen, waardoor het tijdelijk stutten of uitvoeren van herstelwerkzaamheden als opties afvallen.

Rijkswaterstaat heeft, naast voornoemd onderzoek, de afgelopen maanden van experts en betrokkenen 14 ideeën ontvangen en beoordeeld voor herstel van de Lange Jaap. Zowel de uitkomsten van de ingenieursbureaus als bedoelde ideeën worden door de hoogleraar en de expert nogmaals beoordeeld.

Verwacht wordt dat het duo zijn verkenningen medio volgende maand voldoende heeft uitgewerkt om eind januari een beslissing te kunnen nemen over de toekomst van de toren. Rijkswaterstaat verklaart zich bewust te zijn van de belangrijke rol die het monument speelt in de geschiedenis en het leven van de mensen in Den Helder en omgeving.

Vuurtoren Lange Jaap vanaf het strand gezien. Foto: Jim van der Mee, via Wikimedia (CC BY-SA 2.0).

Teken de petitie

De minister heeft veel reacties, waaronder duizenden kaarten, gekregen van liefhebbers die Lange Jaap willen behouden. Visser wil alles op alles zetten om snel duidelijkheid te geven over de toekomst van de vuurtoren. Aan de hand van een brede participatie met betrokkenen wil zij in gesprek over de conclusies van de rapporten, de (eventuele) mogelijkheden om de vuurtoren toch te kunnen behouden en de vervolgstappen. Alle beschikbare verslagen en bevindingen staan op de projectpagina van de Vuurtoren Lange Jaap.

Ook is er een petitie gestart voor het behoud van de vuurtoren. Teken de petitie voor het behoud van Lange Jaap.

Bronnen: Erfgoedstem en Monumentaal

Publicatiedatum: 21/12/2021

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.