Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie

Wereldplek in Amsterdam: Shipping Research Bureau

Heel af en toe speelt Amsterdam nog een rolletje in de wereldpolitiek, al is het maar in ondersteunende zin. En soms in het diepste geheim. Zoals aan het eind van de vorige eeuw in de strijd tegen het racistische regime in Zuid-Afrika. Eind jaren zeventig besloten de Verenigde Naties daartoe een machtig wapen in te zetten: een wereldwijde afspraak om het land geen olie meer te leveren. Natuurlijk waren er bedrijven en landen genoeg die uit winstbejag probeerden dat embargo te omzeilen – ook met schepen vanuit Amsterdam, zo bleek.

Voor het toezicht op de naleving van de boycot moesten alle bewegingen van de wereldtankervloot nauwgezet worden gevolgd, met behulp van een heel netwerk van tipgevers. Daartoe werd het mysterieuze Shipping Research Bureau opgericht. De hier opgestelde rapporten werden gretig gelezen door ambtenaren in Noorwegen, journalisten in Hongkong, Australische activisten, Zwitserse zakenlui, Engelse advocaten en VN-diplomaten.En door de geheime dienst in Zuid-Afrika natuurlijk. Die pleegde regelmatig aanslagen op politieke tegenstanders in het buitenland, dus was het zeker geen luxe dat het fysieke adres van het bureau vijftien jaar lang (1980-1995) angstvallig geheim werd gehouden. Ook voor de eigen informanten. Pas in 1995 onthulde Ons Amsterdam het adres: in Amsterdam, tegenover het Centraal Station. Via die voordeur kwam je kruipdoor-sluipdoor in de eigenlijke kantoorruimte boven een Spaans restaurant aan de kop van de Warmoesstraat!

Het kantoor van het Shipping Research Bureau, met onderzoeker (1985-1991) en directeur (1991-1994) Richard Hengeveld op de achtergrond. [c] PIETER BROERSMA.

Tekst: Peter-Paul de Baar

De Wereldplekken zijn onderdeel van het themanummer ‘Amsterdam Wereldstad’ van Ons Amsterdam. Maandblad over heden en verleden van Amsterdam, november 2011.

Publicatiedatum: 30/10/2011

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.