Waterbeheer in Diemen

Ooit bestond het grondgebied van de huidige gemeente Diemen voor een veel groter deel uit oppervlaktewater. Er was voortdurende wateroverlast, dreiging van overstromingen en de grond was drassig. Zonder menselijk ingrijpen had het land weinig waarde. Hierin ligt de oorsprong van de dijkopbouw en het hoogheemraadschap in Diemen.

1 min

De doorbraak van de St. Anthonisdijk in 1651

Zoden aan de dijk

Na vele overstromingen in de twaalfde eeuw drong het tot de inwoners van Diemen door dat het slim was een dijk aan te leggen, om hun dorp tegen de zee te beschermen. Bij het opwerpen van de dijk moesten alle Diemenezen komen helpen om letterlijk zoden aan de dijk te zetten. De eigenaren van de direct achter de dijk gelegen landerijen waren verantwoordelijk voor het dijkonderhoud. Zij werden ‘dijkplichtigen’ genoemd. De eerste dijk stelde alleen nog niet zoveel voor.

Het Hoogheemraadschap

Overstromingen en slecht dijkonderhoud brachten de Hollandse graaf Jan van Beieren er in 1423 toe een college van dijkbestuurders, ook wel heemraden genoemd, in te stellen. Deze heren vertegenwoordigden de eigenaren van landerijen en stelden de hoogte van de belasting vast. In 1437 werden nadere schikkingen getroffen en werd het Hoogheemraadschap van den Zeeburg en Diemerdijk officieel opgericht. In 1440 zorgden ze voor een totale vernieuwing van de dijk, met houten palen en ijzeren bouten.

Functie

Hoogheemraden en dijkgraaf, de voorzitter, waren bevoegd tot het vaststellen van verordeningen en ‘keuren’. Zij dienden de dijk twee keer per jaar te inspecteren en daarnaast recht te spreken bij geschillen of overtredingen. Verder waren er per district aparte waarslieden, die verantwoordelijk waren voor het dagelijks beheer van de dijk. Al zijn de functies vandaag de dag anders, het hoogheemraadschap bestaat nog steeds. Sinds 1997 is het opgegaan in het Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht.

Door: Aby Grupstra