Lichtsignalen op afwerpterrein Hudson

In dat laatste jaar van de Tweede Wereldoorlog was Nederland ten noorden van de grote rivieren nog in de greep van de Duitse bezetters. Maar het verzet won aan kracht en raakte steeds beter bewapend, dankzij de wapendroppings. Hudson was één van de afwerpterreinen in Noord-Holland, waar Britse bommenwerpers in het holst van de nacht containers vol wapens dropten. Door lichtsignalen van verzetsstrijders op de grond kregen de piloten de precieze ligging van het afwerpterrein aangewezen. Afgedaald tot zo’n 80 meter boven het maaiveld lieten ze de containers aan parachutes neerdalen, om dan weer in de duisternis van het luchtruim te verdwijnen.

Verbergen

Aan de verzetsstrijders vervolgens de taak om in het aardedonker de verspreid neergekomen containers te verzamelen en zo snel mogelijk weg te bergen. Bij het afwerpterrein Hudson werden de containers verstopt in het ‘pinkenschuurtje’ van Cor Middelbeek, dat daar midden in de weilanden stond. Daags na de dropping haalde het verzet de wapens daar op. Over het land van Jan Bark ging het dan richting Volendam. En vandaar vonden ze hun weg naar de verschillende knokploegen van het verzet. Soms per fiets, soms met een boerenkar, een kleine vrachtauto of per vrachtschip. De wapens zaten dan in melkbussen of onder een partij aardappelen verstopt.

Codeberichten

Het was levensgevaarlijk werk, want de Duitse bezetters kenden geen genade voor wie ze hierbij betrapten. Wapendroppings werden op de Belgische radio (België was toen al bevrijd) aangekondigd met een voor de Duitsers onbegrijpelijk codebericht zoals ‘de sokken zijn droog’. Uit Londen volgde ’s avonds nog een herhaling via Radio Oranje. Voor de betreffende knokploeg diende dat ter bevestiging van plaats en tijdstip. Dat er op ‘hun’ afwerpterrein gedropt zou gaan worden en hoe het codebericht zou luiden had de groep al eerder vernomen van een koerierster van de ‘organizer’ van de wapendroppings, die vanuit Amsterdam opereerde. Deze was verantwoordelijk voor de coördinatie en stond via zijn marconist in radiocontact met Londen.

Aanvankelijk was geheim agent Tobias Biallosterski (alias ‘Hans’) de ‘organizer’. Na zijn dood ten gevolge van een schietpartij begin 1945 werd hij opgevolgd door de arts Henk Veeneklaas, alias ‘Dokter X’. Deze was tot dan toe ook verantwoordelijk voor de algehele logistiek. Na de oorlog werden Hans Biallosterski (postuum) en Henk Veeneklaas onderscheiden met de Militaire Willemsorde. Cor Middelbeek werd later (postuum) onderscheiden met het Verzetsherdenkingskruis.

Andere afwerpterreinen

Behalve Hudson waren er in Waterland ook afwerpterreinen bij de boerderij van Anton en Aagje Ham in de Purmer en aan de Vrouwenweg in de Beemster. Voor het eerste terrein luidde de code ‘melk is goed voor elk’, voor het tweede ‘bericht voor Frank – beter laat dan nooit!’ Met aparte slagzinnen zoals ‘de melk kookt over’ of ‘de appel is rot’ werd ook nog het precieze uur van de dropping aangekondigd. Elders in Noord-Holland waren er ook nog heel wat droppingsvelden, zoals ‘Laloe’ bij Venhuizen.

Wapencontainer.

Verhalen

Het is niet verbazingwekkend dat er van de droppings die in het diepste geheim plaatsvonden niets in het Waterlands Archief is terug te vinden. We zullen het voor deze verhalen van de mondelinge overlevering moeten hebben. Of van wat daarover gepubliceerd is. Zoals het boek ‘Londen roept Amsterdam’ van Eddy de Roever. Of het door verzetsstrijder Kees Bootsman geschreven ‘Volendam, hoe arm het was… en hoe ver’.

De Volendamse verzetsstrijder Kees Bootsman vertelt

In laatstgenoemd boek beschrijft Kees Bootsman de gang van zaken bij zijn eerste wapendropping: “Koud en nat was het in de nacht van 14 op 15 oktober 1944, het laatste oorlogsjaar. De regen joeg over het veld en de uren kropen voorbij. Totdat plotseling…. daar! Precies om 02:00 uur ‘s nachts daalde uit de regenwolken een viermotorige Engelse bommenwerper af tot op zo’n 80 meter hoogte. Het vliegtuig vloog over de lantaarns en de knipperende seinlamp op het afwerpterrein, om dan weer in het oneindige luchtruim te verdwijnen….…en even later terug te keren. Precies boven het afwerpterrein gingen de bomluiken open en ineens daalden aan 17 parachutes grote containers naar beneden. Vol met wapens, munitie en springstof! Het was voor mij het grootste raadsel ter wereld dat daar, op het geplande uur, vanuit de vrije wereld, een vliegtuig verscheen boven een stukje weiland aan de Vrouwenweg in de Beemster om een lading af te leveren. Als een bakker, die zijn broodjes afleverde….”

Vervolgens moesten de containers worden ingezameld: “(…) een afschuwelijk karwei. We moesten in het pikkedonker door sloten en greppels heen om door de wind afgedreven parachutes op te sporen. Dan moesten de zware containers naar een verzamelplaats worden gesleept en de wapens op een kar geladen, met een lading stro, mest of hooi eroverheen. Alles in het nachtelijk duister natuurlijk, terwijl een aantal KP-ers, met de stengun in de aanslag, op de uitkijk stond. Vervolgens werden de wapens naar een boerderij in de buurt gebracht en daar verstopt.”

Auteur: Jaap Haag.

Publicatiedatum: 21/02/2011