Het eerste wat opvalt als je langs het winkelpand aan Huigbrouwerstraat 3 loopt, is de historische uitstraling van de etalage. ‘Joh. Boom Sedert 1835’ prijkt in gotische letters op het grote etalageruit. Erboven is het aanbod te lezen: ‘Bezems – Klompen – Touw – Borstels’. Het grote raam van de winkelpui biedt uitzicht op allerhande huishoudelijke artikelen, van vroeger en van nu.

De bijzondere houten winkelpui is in 1892 aan het pand toegevoegd. Geheel geschilderd in het donkergroen en wit kent de pui twee deuren (voor de winkel en de bovenwoning), één groot etalageruit en vier kleinere bovenlichten, allen uitgevoerd in neorenaissance stijl. In twee van de bovenlichten bevinden zich ventilatieroosters, om te voorkomen dat het grote raam beslaat.

De start van een familiebedrijf

Het pand zelf is echter al veel ouder. Voordat de drassige moerasgrond rondom Alkmaar ingepolderd werd, keek je vanaf de Huigbrouwerstraat uit over het water van het Voormeer. De Huigbrouwerstraat dankt zijn opvallende naam aan brouwer Huig, die vroeger in het huis De Drie Kannen woonde. Net als vele andere brouwers in Alkmaar maakte hij van duinwater bier, in een tijd dat het water nog niet schoon genoeg was om te drinken. In de volksmond werd de straat daarom ‘Huge die brouwer steech’ genoemd, dit is later officieel gemaakt in de naam ‘Huigbrouwerstraat’.

De klompenwinkel heeft niet altijd in het pand gezeten. In 1835 begon de uit Den Haag afkomstig Johannes Petrus Boom met zijn Alkmaarse vrouw Barbara Margaretha Schoenmaker een handel in borstels, kwasten, klompen en touw aan het Fnidsen 111-113 (nu 97-99) te Alkmaar. Na zijn overlijden in 1869 zette Barbara de zaak met hun zoon Johannes voort. In pakhuizen aan de Kooltuin 31-33 (nu 22-23) en Mosterdsteeg 6-10 werden de borstels gefabriceerd en klompen beschilderd.

De zonen van Johannes junior namen het familiebedrijf over, tot één van hen overleed. Crisis en Tweede Wereldoorlog deden het bedrijf geen goed. In 1942 maakte Johannes’ kleinzoon Johan Boom (1918-1982) zich dan ook los van het familiebedrijf om voor zichzelf te beginnen. Hij opende zijn eigen winkel in huishoudelijke artikelen in het huidige gebouw aan de Huigbrouwerstraat.

Een mintgroen verleden

Sindsdien is de borstel- en klompenwinkel van de familie Boom in dit monumentale pand gevestigd. De borstels, gemaakt van natuurlijke materialen als varkenshaar en plantenvezels, werden in de werkplaats boven de winkel vervaardigd. Enkele van deze borstels zijn tegenwoordig nog steeds te koop. Net als de klompen, waarvan de verkoop opbloeide door de komst van volkstuintjes en toerisme. Ook touw wordt nog verkocht en kan zelfs ter plaatse ‘gesplitst’ worden, voor gebruik voor onder meer schommels of boten.

Langs de wanden staan nog steeds de oude etalagekasten en de oude toonbank. Veel is nog hetzelfde als vroeger, omdat het pand zowel aan de buitenkant als deels aan de binnenkant een monument is. Zo is vastgelegd dat de indeling van de kast achter de toonbank hetzelfde blijft. Ook de verfkleuren van de kasten en lades mogen niet veranderen. De mintgroene kleur is een authentieke herinnering aan de naoorlogse tijd, toen verf schaars was en alle restjes spaarzaam door elkaar werden gemengd.

Winkelier aan het woord

Nadat Johan Boom in 1982 bij een verkeersongeluk om het leven kwam, was het zijn schoondochter Bernadette Boom-de Waard die de historische winkel aan de Huigbrouwerstraat voortzette. Aan Oneindig Noord-Holland vertelt zij:

“Ik ben Bernadette Boom, de eigenaar van een unieke winkel in Alkmaar. De winkel is van oudsher (sinds 1835!) gespecialiseerd in klompen, borstels, huishoudelijke artikelen en touw. U vindt bij mij in de winkel typische ouderwetse producten die bijna nergens anders meer te koop zijn (o.a. stijfsel, zeepkloppers, blauwsel, kopknijpers, leien en veel en veel meer). De vele duizenden artikelen staan tot aan het plafond in de winkel opgestapeld (zie ook de virtual tour van de winkel).  Alleen maar degelijke producten, die lang mee gaan, geen rommel!”

“Zelf ben ik er 35 jaar geleden van de ene op de andere dag in gerold. Mijn schoonvader overleed onverwachts. Ik heb toen een sprong in het diepe gewaagd en sindsdien sta ik achter de toonbank. In 2012 was er een grote brand, die een verwoestende uitwerking had op het gehele monumentale pand, inclusief de winkel. Uiteindelijk heb ik toen besloten om alles toch terug te bouwen zoals het was. Vandaag de dag ziet alles er weer uit zoals tientallen jaren geleden.”

Met de tijd mee

Maar ook een winkel in ouderwetse producten als borstels en klompen moet toch met zijn tijd meegaan, aldus Bernadette: “Er is recent veel gebeurd, in mijn privé leven (ik ben nu een trotse oma!) maar ook in de winkel. Ik heb nu een webwinkel waar ik iedere dag pakjes voor inpak en verstuur.”

Kijk voor meer informatie over de geschiedenis van de winkel en voor Bernadette’s webshop op www.ouderwetsewinkel.nl

Tekst: Sarah Remmerts de Vries en Bernadette Boom-de Waard

Bronnen:

• https://www.ouderwetsewinkel.nl/
• https://www.alkmaarprachtstad.nl/boom-klompen
• https://www.openmonumentendag.nl/monument/alkmaar-borstel-en-klompenwinkel/
• https://www.alkmaar.nl/gemeente/webcms/site/gemeente/product/stadsont/bouwen/files/p_31554.pdf
• Annemarie Ettekoven, ‘Ik was erbij – Opmerkelijke regionale verhalen uit de vorige eeuw: Het bezienswaardige “klompenwinkeltje” aan de Huigbrouwerstraat’, Noord-Hollands Dagblad (1 maart 2016).
• Anne Marie Feld, ‘Oude winkels in de binnenstad’, in: Winkels kijken in het Stedelijk: oud en nieuw in de binnenstad (Alkmaar 1985) 24-25.

Publicatiedatum: 22/05/2019