2 min

Naamgeving

De eerste eigenaar van Kasteel Huis te Heemskerk, gesticht in de dertiende eeuw, is Gerard van Heemskerk. In 1610 koopt Daniël de Hertaing, een Henegouwse jonkheer, het Huis te Heemskerk. Hertaing is heer van Marquette in Henegouwen, en hij geeft de naam ‘Marquette’ aan zijn nieuwe bezitting. Hij laat het kasteel verbouwen. Op een tekening uit ca. 1630 zijn aan weerszijden van de oprijlaan een boomgaard en een eenvoudige tuin met een loofgang en twee begroeide latwerkhuisjes te zien. De oprijlaan wordt ook al in de zeventiende eeuw aangelegd.

Buitenplaats Marquette

De volgende eigenaar, de Amsterdamse brouwer mr. Joachim Rendorp, maakt een buitenplaats van Marquette. Een plattegrond uit 1729/’30 laat zien dat huis Marquette dan omgeven is door drie grachten. De buitengracht is min of meer rechthoekig. De middelste gracht is alleen door een rondomlopende laan, een windsingel, van de buitengracht gescheiden. Met enige afstand tot de middelste gracht volgt dan de binnengracht, de slotgracht van het sloteiland. De slotgracht volgt de onregelmatige vorm van huis en rondeel. Het langwerpige terrein en de haaks daarop staande oprijlaan maken samen de karakteristieke hamervorm uit die nu nog op plattegronden en luchtfoto’s te herkennen is. Tussen de middelste gracht en de slotgracht bevinden zich rond 1730 formele tuinen met boomgaarden en bosquetten met symmetrische wegpatronen.

Heemskerk. Marquette, zuidoostzijde. Tekening, ca. 1720. Collectie Noord-Hollands Archief.

Na de dood van Rendorps weduwe Maria Catharina Meyners, kan hun zoon mr. Pieter Rendorp met Marquette aan de slag. Tussen ca. 1741 en 1750 laat hij Marquette ingrijpend verbouwen naar eigen plannen. Ook de tuinen worden vernieuwd. Aan weerszijden van de oprijlaan, nog voor het bruggetje over de buitengracht, komen er twee nieuwe tuinen bij. Een siertuin en een doolhof. Aan de noordkant krijgt een langwerpig bosquet tussen de middelste gracht en de slotgracht nieuwe slingerpaden in rococostijl. Aansluitend aan de geschulpte slotgracht bevind zich aan de westkant een parterre de broderie.

‘Verlandschappelijking’

Rond 1800 laat mr. Willem Rendorp het oude ronde vestingwerk (rondeel) van Marquette afbreken. Voor 1815 heeft ook een esthetisch weinig overtuigende ‘verlandschappelijking’ van de tuinaanleg plaatsgevonden: het patroon van de formele tuinaanleg wordt deels vervangen door bossen. Het grote formele bassin met de twee kanaalarmen in het noordwesten van het omgrachte terrein vergraaft men in een ‘natuurlijkere’ eivorm. Na de dood van Willem Rendorp in 1828 wordt aan de noordoostelijke (linker)kant van het kasteel een vleugel afgebroken. Het resterende deel van het gebouw wordt gerestaureerd.

Nu is er op Marquette een hotel-restaurant gevestigd, de bijbehorende terreinen in beheer van PWN en Landschap Noord-Holland. Marquette is in gebruik als feest- en vergaderlocatie en niet publiek toegankelijk; het landgoed is dat wel. Huis Marquette, tuinaanleg en tuinsieraden zijn Rijksmonumenten.

Kasteel Marquette. Beeld: Wikimedia.

Auteur: Christian Bertram

Landschap Noord Holland / Cultuurcompagnie

Publicatiedatum: 30/04/2012