Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Jeugd zingt aan graf J.P. Heije

De pers schonk veel aandacht aan de dood van dichter en arts J.P. Heije (1809-1876). De Amsterdamsche Courant, het Algemeen Dagblad en het Nieuws van de Dag, waarvan hij sinds de oprichting in 1870 president-commissaris was, schreven lovende herdenkingsartikelen. De dichter van liedjes als ‘Zie de maan schijnt door de bomen’ en ‘De Zilvervloot’ (Piet Hein) was een man van nationaal belang. Vier dagen na zijn dood, maandag 28 februari 1876 om half twee, werd zijn lichaam in de grafkelder in Abbenes (Haarlemmermeer) geplaatst. Heije was Amsterdammer maar hij beheerde land bij Abbenes.

Uitvaart

De belangstelling voor de uitvaart was groot. De rouwstoet vertrok van de boerderij ‘Heije’s Vlaggelied’ waar hij op zijn werkbezoeken aan Abbenes overnachtte. Een lange stoet koetsen, schoolkinderen en werklieden begaf zich in zuidelijke richting langs de Hoofdvaart. Aan het graf spraken de predikant van Abbenes, ds. Bervoets, en de plaatselijke onderwijzer P. Boekel waarmee Heije een vriendschappelijke relatie onderhield. Heije had grond geschonken voor de bouw van de kerk en had zich sterk gemaakt voor de bewaar-, naai- en breischool in het dorp. Prof. A.D. Loman sprak namens de Maatschappij tot bevordering der Toonkunst. Kinderen legden kransen op de kist en zongen het lied ‘Avondbede’. Het dankwoord werd uitgesproken door Heije’s schoonzoon Wilhelm Zervas, die helaas niet door zijn vrouw Sophia vergezeld was omdat zij recent was bevallen van dochter Elsa.

Jan Pieter Heije.

Portret van een nog jeugdige Jan Pieter Heije. Beeld: Collectie Historisch Museum Haarlemmermeer.

Jan Pieter Heije.Jan Pieter Heije.

Cent per kind

Op 11 maart 1876 werd in Amsterdam een vergadering belegd waarbij de hoofdonderwijzers van Amsterdamse openbare scholen besloten de Nederlandse jeugd in de gelegenheid te stellen als blijk van erkentelijkheid voor wat dr. Heije heeft gedaan een eenvoudig gedenkteken op zijn graf te plaatsen. Een bijdrage van een cent per kind werd in overweging gegeven. De inzameling liep allesbehalve voorspoedig, maar toch kon op 11 augustus aan beeldhouwer W.B.G. Molkenboer opdracht worden gegeven tot het ontwerpen van een gedenkteken.

Grafmonument

Reeds op 14 oktober 1876 werd het 960,28 gulden kostende monument onthuld. Het bestond uit een achter het graf op een sokkel geplaatste stèle waarop een aantal symbolische figuren zijn afgebeeld. In het bovendeel voorwerpen die met Heije’s werk te maken hadden zoals een plant, een ganzenveer en een lier als het symbool van de muziek. Daaronder een lauwerkrans met twee omgedraaide fakkels als symbool van de dood. Boven de fakkels een opstijgende vlinder refererende aan de opstanding. Op de basis van de stèle is geschreven ‘De Nederlandsche jeugd aan den kindervriend en dichter Dr. J.P. Heije 1809-1876’.

Grafmonument van Heije.

Het grafmonument van dr. J.P. Heije in Abbenes. Beeld: Kees van der Veer (Historisch Museum Haarlemmermeer).

Grafmonument van Heije.Grafmonument van Heije.

Teksten

In aanwezigheid van onder anderen de burgemeester en wethouders van de gemeente Haarlemmermeer, de dijkgraaf en Heije’s dochter Sophia met haar man zongen kinderen het lied ‘Vleugelen’ dat aanvangt met ‘Een lied, een lied uw leven lang’. Op de achterzijde van de stèle is deze regel ingehouwen. Op de sluitsteen van de grafkelder staat ‘Hier sluimeren tot hooger ontwaken’, met daarachter de namen Jan Pieter Heije en verschillende familieleden. Op de lijst rondom de deksteen staat op de bovenzijde: ‘Grafsteen van Dr. J.P. Heije en zijn dierbaarsten’; op de linkerzijde: ‘Mede ter gedachtenisse zijns vaders Ds I.I. van Voorst’; op de rechterzijde: ‘En zijner moeder Sophia van Voorst-Hoeufft’. Op de benedenzijde staan vier familiewapens met daaronder de namen Hoeufft, Heije, Van Voorst en Geelvinck.

Verwaarloosd

Heden ten dage ziet het graf en de naaste omgeving ervan er nogal verwaarloosd uit. Het graf is gelegen aan het verlengde, doodlopende deel van de Dr. Heijelaan in Abbenes. Links van de weg zijn twee toegangshekken. Het eerste voert via een met bomen omzoomd laantje naar Heije’s grafmonument, het tweede geeft toegang tot de begraafplaats van Abbenes waarvoor de familie van Heije in 1879 de grond beschikbaar stelde.

Auteur: Hans Dolman.

Wil je meer weten over de geschiedenis van Haarlemmermeer? Bekijk hier de openingstijden van het Historisch Museum Haarlemmermeer en plan je bezoek.

Publicatiedatum: 07/03/2011

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.