Het stadhuis op de Dam

Het stadhuis op de Dam is herrezen als een feniks uit de as. Na een grote brand in het voormalige bouwvallige stadhuis, is tussen 1648 en 1665 dit heuse stadspaleis neergezet. Het pand is zonder twijfel de grootste blikvanger van Amsterdam. Door reizigers wordt het paleis beschouwd als ‘het achtste wereldwonder’ en ‘het sieraad van Europa’.

Zowel aan de binnen- als de buitenkant is het zandstenen gebouw versierd met prachtige ornamenten. Vooral de burgerzaal is het bezoeken meer dan waard. Hier worden de hemel en aarde weerspiegeld in drie op de marmeren vloer aangebrachte kaarten van het oostelijk en westelijk halfrond en een sterrenkaart.

Het Rasp-, Spin en Dolhuis

Het rasp- en spinhuis zijn oorspronkelijk bedoeld als verbeterinstituten, maar worden steeds vaker gebruikt als plaatsen waar gevangenen worden gebruikt als goedkope arbeidskrachten. In het rasphuis raspen mannen Braziliaans hout voor de verfindustrie. Het spinhuis biedt aan vrouwelijke bedelaars, alcoholisten, dievegges en prostituees een plaats om te spinnen.

Tijdens de kermis in september is de toegang tot deze huizen gratis. Normaliter wordt een entreeprijs van twee stuivers gerekend. Veel mensen komen op de ‘attractie’ af, op zoek naar de ‘waterkelder’. Hier zouden gevangenen moeten pompen, anders zouden zij verzuipen. Deze vorm van straf berust echter op een hardnekkige mythe. Naast het rasp- en spinhuis is ook het dolhuis te bezoeken. Hier zitten psychisch gestoorden, probleemdrinkers en onhandelbare veroordeelden opgesloten.

De Plantage en de Hortus

Voorbij de Muidergracht is een groen recreatiegebied te vinden. Er is nauwelijks bebouwing, behalve wat huisjes voor tuinlieden en een enkele herberg waar wandelaars kunnen neerstrijken voor een hapje en een drankje. Omdat het er in vergelijking met de rest van de bruisende stad erg rustig is, is het lommerrijke gebied in trek bij liefhebbers van seks in de buitenlucht.

Ook de onschuldigere bezoeker komt er aan zijn trekken, bijvoorbeeld in de Hortus. In deze artsenijtuin krijgen apothekers en chirurgijns les in medicinale plantenkunde. Tegen betaling van vier stuivers  is de collectie met verschillende internationale plantensoorten terug te vinden, zoals sinaasappelbomen, ananassen en stokrozen.

Rariteitenkabinetten

In de stad zijn meer dan 40 rariteitenkabinetten te vinden. Deze particuliere naturaliacollecties bestaan uit dode dieren en zijn op afspraak te bezichtigen. Het anatomisch kabinet van de ontleedkundige Frederick Ruysch geniet internationale faam. Hij beheerst een geheime techniek waarmee hij betere en mooiere natte preparaten kan maken, die kunstzinnig zijn opgetuigd.

In een pot aan een paardenhaar hangt Ruysch geprepareerde lichaamsdelen op, zodat ze vrij hangen en goed bekeken kunnen worden. Ook het kabinet van Levinus Vincent is het bezoeken waard. Hij presenteert een unieke verzameling insecten, schelpen, gesteenten, geprepareerde dieren en etnografica.

De Kermis

Vanaf de eerste zondag na 17 september is er drie weken kermis in Amsterdam, tegelijkertijd met de jaarmarkt. Hier kun je spellen doen, kramen bezoeken, in de mallemolen, kijken in kijkkastjes, naar liedjeszangers luisteren, lachen om komedianten en je laten omkopen door een kwakzalver. Met regelmaat houdt de schutterij parades op de kermis, waarbij zij in vol ornaat zwaaien met hun vaandels en schieten in de lucht. Op de Botermarkt is het bruisende hart van de kermis, met koorddansers, exotische dansers en marionettenspelen.

Auteur: Eva Bleeker

Bron

Maarten Hell en Emma Los, Amsterdam voor Vijf Duiten Per Dag. Dé gids voor uitgaan, sightseeing, shopping, eten & drinken in het Amsterdam van de zeventiende eeuw (Amsterdam, 2011).

Publicatiedatum: 20/05/2015