Vindplaats van Hilde

Opgravingen (1995-1996) ten zuiden van Castricum in de Oosterbuurt hebben bewoningssporen blootgelegd uit de Romeinse tijd en de vroege middeleeuwen. De nederzetting uit de periode van ca. 260 tot 330 n.Chr. bestond uit tenminste twee boerderijen met bijgebouwen en een klein grafveld. In de onmiddellijke nabijheid werden ook aanwijzingen gevonden voor de aanwezigheid van een nederzetting uit de vierde eeuw n.Chr. (laat-Romeinse tijd).

Tijdens de opgravingen werd het skelet van een jonge vrouw gevonden. Zij was het eerste van meerdere menselijke lichamen die werden gevonden. Nadat van de schedel het gezicht was gereconstrueerd kreeg zij in 2006 de naam ‘Hilde’.

Archeologische vondsten krijgen een plek

Met de vondst van Hilde was er bewijs dat er mensen hebben geleefd in de Delta van het Oer-IJ in de periode tussen de jaren 250 en 500. Het is een voorbeeld van een vondst van grote betekenis. Maar er zijn nog veel meer belangrijke archeologische vondsten gedaan in Castricum en wijde omstreken. Om de waardevolle objecten een plek te geven is het Huis van Hilde opgericht: het provinciaal depot voor de archeologie van Noord-Holland.

Wie was Hilde?

Tien jaar na de vondst van de vrouw werd op basis van haar nagenoeg complete schedel begonnen met een gezichtsreconstructie. Daarna kreeg ze de naam Hilde. Hilde sprak tot de verbeelding. Ze was als jonge vrouw alleen begraven, wat veel vragen opriep. Helaas zullen veel vragen onbeantwoord moeten blijven, maar we weten wel dat Hilde boerin was. Opvallend was een niet goed geheelde breuk in haar arm. Ze had ongetwijfeld een zwaar bestaan als boerin waardoor ze haar arm te weinig rust heeft kunnen geven om goed te helen.

Nog een interessant gegeven was een ketting die zij droeg. Hij was van goudfolie, met glaspasta gevuld. Dit betekent dat ze, ondanks haar boerenbestaan, geen arme vrouw was en dat ze haar uiterlijk belangrijk vond. De kettingen werden rond het jaar 400 wel meer gedragen. Ondanks de hoge kosten van sierraden zijn deze in de omgeving veel gevonden. Hilde heeft op de tentoonstelling een speciale plek: zowel de reconstructie als haar skelet is tentoongesteld.

Andere ‘bewoners’

Bij de vaste tentoonstelling in het Huis van Hilde staat een aantal historische mensen centraal. Zij zijn gereconstrueerd op ware grootte, op basis van hun gevonden skelet en kleding, wapens of andere voorwerpen. Zeer bijzonder is Cees de Steentijdman, de oudste man van Noord-Holland. Hij moet geleefd hebben rond 2500 v. Chr. en is vernoemd naar de boer op wiens erf hij in 1990 is gewonden.

Een depot met publieksfunctie

Huis van Hilde is een archeologiemuseum. Het is in eerste instantie het provinciaal depot voor de archeologie van Noord-Holland. Onderzoek, conservering, restauratie en educatie zijn de aandachtspunten van het centrum. Eerder had in Overveen de tentoonstelling ‘Schatten onder je voeten’ over de geschiedenis van Noord-Holland laten zien dat er bij het grote publiek wel degelijk veel interesse bestaat voor archeologie.

Mede daarom werd besloten aan het nieuwe depot een publieksfunctie toe te voegen. In het nieuwe informatiecentrum staat de gehele Noord-Hollandse geschiedenis van de steentijd tot de Tweede Wereldoorlog centraal en zijn de vondsten te bezichtigen, wat voorheen niet mogelijk was. Het huis is in januari 2015 geopend en zal naast een vaste tentoonstelling tijdelijke exposities en educatieprojecten organiseren.

Bouwoffer Huis van Hilde

Archeologen houden zich bezig met het ontrafelen van het leven van mensen van lang en heel lang geleden. Zelf laten wij ook sporen na voor toekomstige archeologen. Precies onder de voordeur van Huis van Hilde ligt een tijdscapsule.

Op 4 juli 2013 hebben 200 kinderen een bouwoffer in de bodem gelegd. Toen was het terrein nog een leeg veld en nu staat het archeologiecentrum er bovenop. In de capsule mocht iedereen iets achterlaten voor de toekomst. Voor archeologen bijvoorbeeld, die de koker na honderden jaren weer opgraven.

Onthulling van Cees de Steentijdman

Onder belangstelling van het NOS Journaal, RTL Nieuws, De Wereld Draait Door, TV Noord-Holland, de schrijvende pers en genodigden, presenteerde de Provincie Noord-Holland op vrijdag 8 november 2013 de reconstructie van de 4500 jaar oude ‘Cees’. Gemaakt op basis van het in 1990 gevonden skelet op de Mienakker nabij Hoogwoud, is de levensechte mensfiguur een representant van de oer-Noord-Hollander.
‘Cees’ heeft een ereplek in het nieuwe Huis van Hilde…

Auteur: Saskia Groeneboer, geredigeerd door Judith van Amelsvoort.

Bronnen:
Noord Holland.nl – Eerste paal Huis van Hilde
IS Geschiedenis – Huis van Hilde
Huis van Hilde

Publicatiedatum: 12/05/2015