Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Het leven van graaf Floris V

Floris V is bekend uit de geschiedenisboeken en van films. Maar wie was hij precies en wat was zijn relatie met Noord-Holland? Om hem beter te leren kennen doken we in de archieven, bestudeerden we archeologische onderzoeksrapporten en sloegen er de literatuur op na.

We nemen u mee naar het jaar 1256, een triest jaar voor Floris. In dat jaar stierf zijn vader graaf Willem II in West-Friesland. Floris was nog maar anderhalf jaar oud. Tijdens zijn vroege jeugd leerde hij allerlei talen en kreeg hij belangstelling voor literatuur en geschiedenis. Hij liet zelfs een wereldgeschiedenis schrijven door Jacob van Maerlant, de Spiegel Historiael. En hij had een verhaal op rijm laten maken over de geschiedenis van het graafschap Holland en de grafelijke banden met West-Friesland.

Willem II met keizerskroon en keizersmantel en rechts zijn zoon Floris V.

Willem II met keizerskroon en keizersmantel en rechts zijn zoon Floris V. Beeld uit: D.E.H. de Boer en E.H.P. Cordfunke, Graven van Holland. Middeleeuwse vorsten in woord en beeld, 2010.

Kinderen

Toen Floris in 1266 twaalf jaar werd, was hij meerderjarig en kon hij gaan regeren. Hij trouwde en kreeg verschillende kinderen. In die tijd was een kinderleven niet zeker en ook Floris verloor zijn kinderen al jong, op één na. Zijn zoon Jan I bleef leven en werd op zevenjarige leeftijd naar het hof van de Engelse koning gestuurd om een gedegen opvoeding te krijgen. Voor Floris was de band met Engeland belangrijk, omdat hij vond dat hij recht had op de troon van Schotland.

Vaders dood

Floris liet de dood van zijn vader niet op zich zitten. Hij ging in 1272 op zoek naar zijn vaders graf om het lichaam alsnog te begraven. In 1274 kwamen de Kennemers in opstand onder aanvoering van Gijsbrecht van Amstel. Floris won de strijd en kreeg daarmee ook het Nedersticht in handen. Dat is de huidige provincie Utrecht waar de bisschop toen regeerde. Tien jaar na de eerste mislukte poging ondernam hij in de zomer van 1282 een nieuwe expeditie tegen de West-Friezen en landde met een scheepsvloot bij Wijdenes. In een brief aan de Engelse koning schreef Floris dat hij de (West)Friezen in vier veldslagen had onderworpen en het lichaam van zijn vader had gevonden.

Kastelen

Floris V liet blijken dat hij zich vergeleek met de grote koningen van de omringende landen. Dat deed hij bijvoorbeeld door de bouw van kastelen met hoektorens, zoals in Medemblik en Muiden. De Europese vorsten waren oppermachtig omdat zij de macht van hun voorouders hadden geërfd. Ook de bouw van de Grote Zaal (nu de Ridderzaal) in Den Haag laat zien dat Floris veel waarde hechtte aan opvolging in de macht van vader op zoon.

Op deze schoolplaat van Isings uit 1926 is te zien hoe Floris V tijdens de valkenjacht wordt belaagd.

Op deze schoolplaat van Isings uit 1926 is te zien hoe Floris V tijdens de valkenjacht wordt belaagd. Beeld: afbeelding uit het boek ‘Graven van Holland: middeleeuwse vorsten in woord en beeld’ van D.E.H. de Boer en E.H.P. Cordfunke, 2010.

Gevangen genomen

Uit politieke overwegingen liet Floris in 1295 de Engelse koning links liggen om zich te richten op een bondgenootschap met de Franse koning. De Engelse koning reageerde daarop met een handelsverbod met de landen van Floris V. Ook maakte hij een plan om Floris te ontvoeren naar Engeland. Tijdens een valkenjacht in de omgeving van Utrecht in juni 1296 werd Floris gevangen genomen en naar het Muiderslot gevoerd. Vervolgens zou hij naar Engeland worden gebracht.

Vermoord

Het nieuws over de ontvoering lekte echter snel uit en het volk, waaronder ook West-Friezen, kwam in opstand. Toen men het Muiderslot wilde verlaten kwamen de ontvoerders daardoor niet ver. Helaas moest Floris deze strijd met zijn leven bekopen. Gerard van Velzen vermoordde hem met zijn zwaard en het lichaam van Floris werd in Alkmaar bijgezet. Na een grote veldslag bij Vronen (nu Sint Pancras) werd de kist meegenomen naar Rijnsburg in Zuid-Holland, waar hij alsnog begraven werd.

Zoon Jan I

Toen Floris V vermoord werd, was zijn zoon Jan I, die nog in Engeland woonde, bijna twaalf jaar oud. Nadat hij getrouwd was met de Engelse koningsdochter Elisabeth in 1297, mocht hij terug naar Holland. Daar werd hij al snel een speelbal in handen van een paar adellijke families. Op 10 november 1299 overleed graaf Jan I, waarmee het Hollandse gravenhuis was uitgestorven.

Publicatiedatum: 15/07/2011

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.