Portret van mevrouw Van Loon-Egidius

Foto: Collectie Museum van Loon

Portret van mevrouw Van Loon-Egidius

Riante woning

In 1884 kocht de familie Van Loon Keizersgracht 672. Het was het huwelijksgeschenk voor Willem Hendrik van Loon (1855-1935) en zijn jonge bruid Thora Egidius (1865-1945). Ook in de negentiende eeuw werd het huis als ietwat groot beschouwd voor een jong stel. Maar het huis diende dan ook niet alleen voor het gezinsleven, maar ook voor het ontvangen van zakenrelaties. Willem stond immers aan het hoofd van de familiebank. De riante woning aan de Keizersgracht was van invloed bij de benoeming van Thora van Loon tot Dame du Palais in de hofhouding van de aanstaande vorstin.
Op 24 januari 1897 schreef de zeventien jarige Wilhelmina aan haar oude Engelse gouvernante: “U hebt het wellicht in de courant gelezen dat Moeder twee ‘dames du Palais’ voor mij heeft benoemd de gravin van Knobelsdorff en Mrs van Loon – Egidius – de laatste wonend in Amsterdam.” Met deze benoeming begon de lange band tussen Keizersgracht 672 en het Koninklijk Huis.

Gevelversiering Van Loon

Huize van Loon op de Keizersgracht versierd voor de feestelijkheden rondom de inhuldiging van Koningin Wilhelmina in september 1898.
Foto: Museum van Loon

Gevelversiering Van Loon

Dame du Palais

Een dame du Palais was een belangrijke, maar onbezoldigde functie. Om voor de functie in aanmerking te komen moest men dus niet alleen van goede familie zijn, maar ook over voldoende kapitaal beschikken om ruim te kunnen wonen en in stijl te kunnen ontvangen. Met Keizersgracht 672 kwam Thora van Loon – Egidius uitstekend in aanmerking voor de functie. Een Dame du Palais vertegenwoordigde de Koningin in de stad en bepaalde mede wie werd uitgenodigd voor Koninklijke ontvangsten in het Paleis op de Dam.

Gebundelde knipsels en uitnodigingen van mevrouw Van Loon-Egidius

Foto: Collectie Museum van Loon

Gebundelde knipsels en uitnodigingen van mevrouw Van Loon-Egidius

Voorbereidingen op de troonswisseling

In 1898 begon Thora met haar dagboek, waarin zij haar impressies en alles wat met het hof te maken had op schreef. Bijzonder is ook dat zij alles bewaarde aan uitnodigingen, programmaboekjes  en unieke foto’s.  Hiervoor liet zij een grote doos maken waarin ze alles zorgvuldig in oranje lintjes samenbond. Alles wordt nog steeds bewaard in het familiearchief. Hieronder volgt een aantal interessante passages uit haar dagboek die een persoonlijke kijk op alle gebeurtenissen geeft.

31 Augustus 1898

Wij bedankten H.H.M.M. voor de ons toegezonden draagmedaille aan blauw en geel lint (die entre nous soit dit, heel lelijk is) maar natuurlijk toch op prijs gesteld moet worden. Het is echter een ding dat geheel ongeschikt is op de japon van eene dame, en beter past op de livreirok van den lakei, die de medaille ook gekregen heeft. 

Draagmedaille inhuldiging Wilhelmina

Foto: collectie Museum van Loon

Draagmedaille inhuldiging Wilhelmina

4 September 1898

Zondag 4 September reden wij in de groote break door alle straten en langs de grachten om de versieringen te bekijken, en hoewel niet alles even mooi was, was toch het geheel  zeer mooi. De gehele uitvalsweg was analogue versierd en daar zich verscheidene architecten met het ontwerp belast hadden was het resultaat bepaald artistiek mooi en groots. Het oranje (een warm oranje) was de hoofdkleur en weerkaatste zich in het water. Al die beschilderde schuttingen langs den geheelen weg maakten een allervrolijkst geheel. Ik kan niet alle versieringen beschrijven maar moet zeggen dat Amsterdam eens als Grand Seigneur voor den dag kwam en Hare Majesteit waardig.

Versierde straat

Foto: Collectie Museum van Loon

Versierde straat

5 September 1898 – Plechtige intocht van Hare Majesteit te Amsterdam.

Ik reed naar het station langs eenen vooraf bepaalden weg. Overal waren  de wegen met militairen en politie afgezet en op de aangezichten van de daarachter geschaarde dichte menigte stond enkel blijde verwachting te lezen. De hemel was een beetje bewolkt en zelfs was er een buitje gevallen. Ik had mij daarom gewapend met parapllui en regenmantel (die echter niet nodig is geweest, want bij het binnenkomen van den trein die H.M. bracht kwam de Oranjezon doorbreken en bleef ons verder die dagen onafgebroken beschijnen).

Nog nooit heeft Amsterdam, of liever het Amsterdamsche publiek zich zoo fatsoenlijk gedragen, ik geloof ook wel dat het een mooie indruk heeft gemaakt op de vertegenwoordigers van de buitenlandse bladen, die ook vol lof zijn geweest.

Intocht Koningin Wilhelmina

Intocht Koningin Wilhelmina

6 September 1898 – De groote dag

De groote dag was aangebroken.
Reeds vroeg waren wij allen op. Gelukkig kwam de kapper op zijn tijd en waren de beide dames du Palais, onze logees, en ikzelf, geheel bij tijds klaar, en nog veel te vroeg in de kerk alwaar wij de Koningin Moeder moesten afwachten, die met het geheele gevolg van dames hare intrede in de kerk zou houden. De Koningin kwam alleen gevolgd door de grootmeesteres, en anders alleen heeren.

De Koningin zag bleek, maar de Koninklijke mantel stond haar prachtig en maakte een rijk geheel met het daaronder gedragen wit satijn met goud  doorwerkte Kroningskleed. Langzaam en statig trad zij voort maakte een kleine buiging voor Hare Koninklijke Moeder en ging toen zitten. Toen de muziek zweeg sprak Zij met luide stem – en wat voor stem – en zwoer den eed van trouw aan het Nederlandsche volk.

Abdicatie en inhuldiging

Foto: Collectie Museum van Loon

Abdicatie en inhuldiging

7 September 1898

Woensdagmorgen was ik niet van dienst en kon dus  een beetje uitrusten, maar was toch weer vroeg klaar omdat wij reeds om half twee weer zouden uitrijden. Eerst bezichtigde H.M. de Gouden Koets, het geschenk van het Nederlandsche Volk. Ik bewonderde haar zeer, zoowel van buiten als van binnen.
De volksfeesten die wij daarna bezochten waren meer aardig dan mooi, en ook erg eentonig; het feestterrein leverde echter een buitengewoon vroolijk schouwspel op, en de koninklijke tribune was beeldig gedrapeerd. De hitte was groot, maar toch was iedereen in de beste stemming.

Wij maakten nog een langen omweg en ik moest mij daarna erg haasten om nog eerst naar huis te komen, te verkleden en om half vijf weer in groot toilet klaar te staan en de audiënties die H.M. op dat uur zou verlenen, bij te wonen. Deze audiënties waren een groot failure doordat in die paar uren die daarvoor bestemd waren, de groote menigte heeren onmogelijk allen hunne buiging konden maken.  Ik werd om 19:15 ontslagen anders zou ik niet meer bij tijds hebben kunnen verkleeden, eten en om half negen weer den paleize kunnen zijn, om mee te rijden naar het IJ. Het was bladstil en zoo warm dat wij in onze japonnen zonder iets om, in open rijtuig konden rijden. Het schouwspel dat ons oog trof, toen wij ter plaatse waren aangekomen, was een sprookje uit ,,Duizend en een nacht”. Alle groote oorlogsschepen waren langs alle lijnen electrisch verlicht, groote en kleine booten voeren allen verlicht voorbij, het was meer dan mooi en gelukkig ook, want het vuurwerk zelf was niet erg goed geslaagd.

Gouden Koets

Foto: Collectie Museum van Loon

Gouden Koets

8 September 1898

’S Morgens bezochten H.H.M.M de Rembrandt en de Oranje Nassau Tentoonstelling waarbij ik echter niet tegenwoordig was. Apropos van de Rembrandttentoonstelling moet gezegd worden dat deze een enorm succes heeft gehad.

Om 2:30 reden wij weer uit en begaven ons langs eenen omweg naar et Concertgebouw alwaar eene Matinee Musicale werd gegeven. De Koningin was in het wit met roze gekleed en droeg een hoedje van wit met roze dubbele daisies. Ik zelf droeg dezelfde japon als bij den intocht.

Dien avond om 6 uur diner, waarna wij ons vooraf naar de Stadsschouwburg begaven om daar H.H.M.M op te wachten. De voorstelling was niet heel mooi, een echte gelegenheidsstuk maar een beetje trivial.

Matinee in het Concertgebouw

Foto: Collectie Museum van Loon

Matinee in het Concertgebouw

Tekst: Tonko Grever, Conservator Museum van LoonWil je meer weten over het Amsterdam van vroeger? Bekijk hier de openingstijden van het Museum van Loon en plan je bezoek.

Publicatiedatum: 23/04/2013