Potten, kruiden en antieke wrijfwas

Van antieke wrijfwas tot droomthee volgens ambachtelijk recept van Van der Pigge; bezoekers komen bij de bijzondere drogisterij langs voor allerlei etherische oliën, kruiden of voedingssupplementen. Of om zich te vergapen aan het uiterlijk van de winkel. Binnen ruik je exotische specerijen die in ouderwetse glazen potten staan gepresenteerd en zie je oude houten kasten vol stopflessen en potjes met pillen. Een opgezette krokodil, twee zeeslangen en enkele gapers, symbolen van een drogisterij, maken het oogstrelende, authentieke interieur af. Het pand straalt een en al geschiedenis uit. Er bestaat geen twijfel over dat Van der Pigge een lang en bewogen verleden heeft.

Zes generaties

Toen Antonie van der Pigge zijn ‘Affaire in Droogerijen en Specerijen’ in 1849 opende, realiseerde hij zich waarschijnlijk niet dat deze drogisterij twee eeuwwisselingen zou overleven en na zes generaties nog steeds vele bezoekers zou trekken. Van der Pigge begon zijn drogisterij namelijk in economisch slechte tijden, tot grote verbazing van zijn omgeving. Bovendien kreeg de oudvader van het familiebedrijf alleen dochters. De koppige Antonie zette echter door en met succes. Hij liet zijn winkel na aan een van zijn schoonzonen, Jan van Os, en sindsdien zijn de Van Ossen van generatie op generatie eigenaar van de drogisterij. Onder Jan van Os kwam de zaak tot bloei, maar het was zijn zoon die de winkel beroemd maakte.

‘Klein Duimpje en de Reus’

Het familiebedrijf Van der Pigge dankt een groot deel van zijn bestaansrechten aan een hardnekkige familie-eigenschap: ‘eigenzinnigheid’. Zo liet de koppige Anton van Os, de zoon van Jan, zich niet imponeren door zijn nieuwe buurman, het opkomende warenhuis ‘Vroom & Dreesmann’, die precies op de hoek van de Haarlemse Gierstraat, Verwulft en de Grote Houtstraat een groot pand wilde bouwen.

“Klein Duimpje en de Reus. Bij de bouw van het warenhuis van V&D in 1930-1934 bleef dit pand als enig restant van de oorspronkelijke bebouwing op deze plaats behouden. Bekend voorbeeld van een winkelier die van geen wijken wist”, lees je buiten bij de ingang van Van der Pigge.

Anton van Os ging een legendarische strijd aan met V&D door vooral halsstarrig vast te blijven houden aan zijn reactie op een brief van de makelaar van het warenhuis: “Naar aanleiding van uw schrijven d.d. gisteren deel ik U mede dat het perceel Gierstraat 3 niet te koop is.” Een aantal jaar lang werd de eigenaar van de drogisterij overvallen met brieven, die qua toon tussen het smeken en dreigen inzaten. Van Os bleef echter voet bij stuk houden. Zelfs na een bezoek van de directie van V&D wilde hij niet wijken. Andere winkeleigenaren gaven wel toe en maakten plaats voor het markante art-decogebouw van de Haarlemse V&D. Van der Pigge werd hierdoor weliswaar ingekapseld, maar bleef bestaan.

Het koesteren van het ambacht

Menno van Os, de kleinzoon van Anton van Os en tot 2008 eigenaar van drogisterij Van der Pigge, was eveneens eigenzinnig. Hij trok zich niets aan van moderniteiten en koesterde het ambacht waar Antonie van der Pigge in 1849 mee was begonnen. Zo kon je vroeger zelfgemengde geneesmiddelen of thee halen bij Van der Pigge. In een kleine ‘fabriek’ op de eerste verdieping stonden destijds grote tafels, waar de kruiden met elkaar werden vermengd.

Zelf mengen is vandaag de dag echter verleden tijd. Het vasthouden aan authenticiteit wordt lastiger gemaakt met strengere regels van de overheid. Zo mag Van der Pigge de producten zelf niet meer produceren, tenzij de klant er zelf bij staat.

Desondanks houdt Van der Pigge zoveel mogelijk vast aan de vertrouwde receptuur van weleer. Dat is het geheim achter het succes van de drogisterij volgens Astrid Hart, Menno’s vrouw, die de zaak na zijn overlijden tijdelijk heeft over genomen tot dochter Sophie van Os het familiebedrijf voortzet. “Klanten willen wel alles 24/7 bereikbaar, maar ze willen ook in toenemende mate authenticiteit en beleving. Ze willen proeven, zien en meemaken”, vertelt Hart begin 2016 aan RTL Nieuws. Nostalgie, kwaliteit en authenticiteit worden steeds populairder en belangrijker.

Verzoening

Van der Pigge is dus niet meer helemaal de oude gebleven, maar zit nog boordevol nostalgie. Bovendien heeft de drogisterij door de eigenzinnigheid van vrijwel alle eigenaren een sterke identiteit behouden. Iets dat bij de V&D de laatste jaren niet duidelijk aanwezig was volgens Astrid Hart. “Toch vind ik het jammer dat ze failliet zijn. V&D was wel een van de eerste warenhuizen. En het is een karakteristiek pand.”

De halsstarrigheid van overgrootvader Anton van Os lijkt meer dan afgezwakt. Al in 1997 vertelden Menno van Os en zijn vader in de NRC dat de drogisterij inmiddels een uitstekende relatie met de buren had. Toch is het goed geweest dat Anton van Os in 1930 zijn poot stijf hield, want terwijl de V&D verleden tijd is, staan de zaken er voor Van der Pigge er nog uitstekend voor.

Auteur: Liza Koppenrade

Bronnen

Website Van der Pigge, http://www.vanderpigge.nl/historie/

Hoe deze drogisterij al 166 jaar wint van de grote jongens, http://www.rtlnieuws.nl/economie/home/hoe-deze-drogisterij-al-166-jaar-wint-van-de-grote-jongens

Anno 1849 Drogisterij A.J. van der Pigge; Haaienkraakbeen en kattevet, Wilfred Takken, https://www.nrc.nl/nieuws/1997/05/07/anno-1849-drogisterij-aj-van-der-pigge-haaienkraakbeen-7352419-a978664

Publicatiedatum: 29/11/2016