2 min

Gezicht van de Oude Zyds Capel, t’Amsterdam, ca 1765 – 1780.

Beeld: Collectie Stadsarchief Amsterdam: tekeningen en prenten.

Gezicht van de Oude Zyds Capel, t’Amsterdam, ca 1765 – 1780.

Bescherming tegen de Zuiderzee

De Zeedijk, aanvankelijk de Sint Antoniesdijk, werd aangelegd als waterkering die het achterland beschermde tegen het water van de Zuiderzee. De dijk vormde een onderdeel van de zestig kilometer lange handelsroute van Muiden naar Velsen. In de 14de eeuw werd de Sint Olofspoort gebouwd, een stadspoort aan de kop van de Zeedijk, waar later de nog bestaande Sint Olofskapel tegenaan verrees. De handel met de Oostzeelanden bloeide op. In de loop van de eeuwen groeide Amsterdam uit tot een belangrijke havenstad.

Zeedijk was feeststraat

Rond 1500 was de Zeedijk een straat van stand. Er stonden koopmanshuizen en er hebben zelfs burgermeesters gewoond. Maar na de aanleg van de luxueuze Herengracht aan het begin van de zeventiende eeuw verhuisden de rijke kooplieden. De Zeedijk werd een uitgaansgebied voor zeelieden. In danshuizen werd er gedanst, gedronken en af en toe geknokt. ’s Avonds was het er vaak niet pluis, maar de Zeedijk was tot in de jaren veertig van de twintigste eeuw een ware feeststraat.

De buurt van de Zeedijk verloederde

Tijdens de Tweede Wereldoorlog ging het leven op de Zeedijk door, althans voor zover mogelijk. Vanaf de jaren zestig kreeg de buurt het lastiger. De Amsterdamse haven groeide uit zijn jasje en verplaatste naar het westen. Veel cafés en buurtwinkels op de Zeedijk moesten sluiten vanwege gebrek aan klandizie. Er werden geen nieuwe investeringen gedaan. Het gebied werd door het stadsbestuur verwaarloosd en verpauperde. In de jaren zeventig was de straat berucht om de drugshandel die er plaatsvond. Verslaafden zorgden dag en nacht voor overlast. De Amsterdamse Zeedijk was een no-go area geworden.

Wederopbouw van de Zeedijk

Buurtbewonders pikten het niet langer en kwamen in actie. Ze wilden hun gezellige straat terug. Op hun aandringen richtte de gemeente in 1985 de NV Economisch herstel Zeedijk op. De NV kocht panden op en verhuurde ze door aan legitieme ondernemers. Zo werd de negatieve spiraal doorbroken en knapte de buurt weer op. Tegenwoordig hangt er in de Zeedijk opnieuw de bruisende sfeer van vroeger, met een internationaal tintje en beroemde cafés. Feestgangers kunnen hun hart weer ophalen.

Auteur: Aby Grupstra

Publicatiedatum: 17/03/2011