Weinig zaken zijn zo mysterieus als Sinterklaas. Hoe oud is de beste man nou eigenlijk? En hoe is het mogelijk dat Sinterklaas alles over iedereen weet? Sommige keiharde feiten kent iedereen: Sinterklaas komt uit Spanje en vaart op een stoomboot.
>Sinterklaas is weer in het land. Het begin van een feestelijke periode voor alle kinderen, maar ook van het voeren van verhitte discussies over de toekomst van Zwarte Piet. Ad Geerdink, ‘klasoloog’ en directeur van het Westfries Museum, werpt in de lezing ‘De vele gezichten van Sinterklaas’ op humoristische wijze licht op de geschiedenis van Nederlands populairste traditie.
>Wie denkt aan Sinterklaas, denkt aan de winter en vijf december. In Amsterdam kunnen echter het hele jaar door referenties aan de goedheiligman gevonden worden. De stad kent drie Sint Nicolaaskerken: de Oude Kerk, de Rooms-Katholieke schuilkerk Ons’ Lieve Heer op Solder en de Basiliek van de Heilige Nicolaas tegenover het Centraal Station. Ook is op de Dam een prachtige Sinterklaas-gevelsteen te zien. De reden dat de Sint zo goed vertegenwoordigd is in de hoofdstad, heeft alles te maken met één van de overgeleverde legendes rondom de heilige.
>Schuin tegenover het Centraal Station staat de Sint Nicolaaskerk als een prachtig boegbeeld van de stad. Al sinds de negentiende eeuw domineert deze katholieke kerk de skyline van Amsterdam.
>Wie kent hem niet? Het begon allemaal 280 jaar na Christus. In Myra, een plaats in Turkije, riep een stem in de nacht: “De eerste die morgenochtend de kerk binnen komt, wordt de nieuwe bisschop van Myra.” De toen twintigjarige Nicolaas liep de volgende ochtend als eerste de kerk binnen. Zo geschiedde dat hij, nu Sint-Nicolaas, de nieuwe bisschop van Myra werd. De bijzonder gulle bisschop stierf op 6 december 342 en in de eeuwen die volgden, ontstonden allerlei legendes rond zijn persoon. Sint-Nicolaas werd heilig verklaard vanwege zijn goede daden en op de avond van vijf december vieren we dat nog steeds. Het stoffelijk overschot van de bisschop van Myra werd in 1087 naar Italië overgebracht. De goedheiligman rust nog steeds in Bari, in de Basilica di San Nicola. Hij was de beschermheilige van zee- en kooplieden, gevangenen, bakkers, huwbare maagden en kinderen.
>Sinterklaas is niet alleen aan het eind van het jaar zichtbaar in Amsterdam, als de winkels zich vullen met Sinterklaassnoepgoed, de pieten in de Bijenkorf omhoog klimmen en de intocht van de Sint en zijn knechten is geweest. Sinterklaas is het hele jaar zichtbaar en wel op één van de drukste plekken van Amsterdam: de Dam.
>De duivekater of deuvekater is een traditioneel feestbrood, dat voornamelijk in de streek ten noorden van Amsterdam (Nieuwendam en Zaanstreek) wordt gebakken, vooral in de winterse feestperiode tussen Sint Nicolaas en Drie koningen. Het is een langgerekt ovaal, zoet witbrood. De echte Noord-Amsterdamse of Zaanse duivekater is een zogenaamd vloerbrood, dat wil zeggen op de plaat gebakken, dus niet in een bakvorm.
>