noord-hollands archief Archives

Historisch café en tentoonstelling over het Brongebouw in Haarlem

Van 1894 tot 1932 heeft in het Haarlemse Frederikspark het ‘Wilhelmina Brongebouw’ gestaan. Aanvankelijk als kuuroord met een badhuis en drinkhal waarvoor het water werd aangevoerd vanuit een toevallig ontdekte bron in Vijfhuizen. Nadat rond 1900 de watertoevoer werd afgesloten, bleef het brongebouw in gebruik als cultureel centrum voor concerten en tentoonstellingen. Het water werd ook in flesjes op de markt gebracht als Hollandia-bronwater. Van 31 januari tot 27 april is in Verwey Museum Haarlem een kleine tentoonstelling over het Haarlems Brongebouw te zien.

2 min

Vrouwen in Verzet: Trien de Haan-Zwagerman

Trijntje Zwagerman (Trien) wordt geboren in 1891 in Hauwert, West-Friesland. Ze groeit op als jongste van zes kinderen in een arm boerenarbeidersgezin. Net als haar broer en zussen kan Trien wegens geldgebrek alleen de basisschool afmaken, maar ze is leergierig en krijgt nog een aantal jaar bijles van de plaatselijke dominee. Trien is monter en vrolijk, en raakt bevangen door het socialisme, mede vanwege haar socialistische verloofde Bart. Eenmaal getrouwd worden Trien en Bart lid van de Revolutionair Socialistische Partij (RSP), een door Henk Sneevliet opgerichte afsplitsing van de Communistische Partij Nederland (CPN). Door de internationale strijd tussen deze groepen kunnen de socialisten en de communisten elkaar niet luchten of zien.

Waaraan stierven Haarlemmers?

Waaraan stierven Haarlemmers? Doodoorzaken.nl is 27 november gelanceerd, een nieuw online platform dat vrijwilligers uitnodigt om historische doodsoorzaken te onderzoeken en te indexeren. We beginnen o.a. met de registers van Haarlem (1865-1898), bewaard in het Noord-Hollands Archief. In de registers staan uiteenlopende gegevens die een waardevolle kijk bieden op ziekten en sterftepatronen in de stad in de 19de eeuw.

1 min

Vrouwen in Verzet: Hanna Jacoba (Annie) Averink

Hanna Jacoba (Annie) Averink wordt in 1913 geboren in Enschede. Annie’s ouders scheiden als Annie nog jong is en Annie blijft bij haar moeder, die snel hertrouwt. Annie groeit op in een samengesteld gezin, waar ze zich niet altijd thuisvoelt. Als het gezin in 1926 naar Amsterdam verhuist gaat de jonge Annie – ze is dan pas dertien jaar – aan het werk. Annie’s moeder stelt voor dat Annie wat afleiding van haar vele werk kan vinden bij de Arbeiders Jeugd Centrale, de jongerenorganisatie van de socialisten. Maar Annie voelt zich meer aangetrokken tot de Zaaier, de communistische jongerenbeweging. Annie sluit zich aan en werkt jarenlang onvermoeibaar voor haar ideaal: het communisme inzetten om een beter leven te bieden aan lagere klassen.

Hangjeugd: tussen vriendschap en vandalisme

Iedereen is jong (of is dat geweest) en iedereen die jong is, weet dat op straat de spannendste dingen gebeuren. Daar sta je op eigen benen, word je verliefd, maak je vrienden en zoek je grenzen op. Zonder toeziend oog van leraar of ouder, afgezonderd of juist in de drukte van de stad. De straat is het ideale toneel om te ontdekken wie je bent.

1 min

Cato Douwes Dekker – Punch that Bunch

Het Noord-Hollands Archief toont van 31 oktober t/m 29 november 2024 in het Archiefcafé het werk van kunstenaar Cato Douwes Dekker (2006, Haarlem). Cato maakt strips, zines en tekeningen. Ze zit op het Rudolf Steiner College en is betrokken bij JongFem, een feministisch collectief in Haarlem. Daarnaast doet Cato mee met het jongerenkunstplatform ARTCORE en won ze in 2023 Shoot Your Shot, de filmcompetitie voor jongeren van De Schuur.

1 min

CABR openbaar: Oorlog voor de Rechter

Het CABR is door zijn omvang en inhoud het meest geraadpleegde oorlogsarchief in Nederland. Tot 1 januari 2025 kunnen onderzoekers en belangstellenden het archief alleen onder speciale voorwaarden inzien. Daarna is het voor iedereen in te zien. In aanloop naar de openbaarwording worden regionale informatiebijeenkomsten georganiseerd, waaronder twee in Noord-Holland.

1 min

Geschiedenisfestival: ONH in het Noord-Hollands Archief

Talloze geschiedenisliefhebbers kijken er reikhalzend naar uit: het Geschiedenis Festival in Haarlem! Tijdens het festival op zaterdag 12 oktober is de redactie van Oneindig Noord-Holland te vinden op één van de festivallocaties: de Janskerk. In het Archiefcafé van het Noord-Hollands Archief kan iedereen (ook zonder ticket) tussen 10:30-15:30 bij onze stand langskomen. Doe je mee aan een uitdagende geschiedenisquiz en prijsvraag?

1 min

Vrouwen in Verzet: Hendriek Breukelaar-Verburg

Hendriek Verburg wordt in 1905 geboren in het Noord-Hollandse dorpje Noord-Scharwoude. Ze is de dochter van Peter Verburg, de eigenaar van de conservenfabriek in het dorp. Als haar vader op jonge leeftijd sterft in 1924 neemt zij samen met een andere vrouw, mevrouw Edel, het roer over. Dat twee vrouwen een dergelijk bedrijf runnen is voor die tijd vrij uniek, en het zorgt ervoor dat Hendriek al op jonge leeftijd weet hoe ze een organisatie moet leiden. Als haar zus Grieke in 1930 overlijdt, trouwt Hendriek met Grieke’s weduwe, Harry, zoals wel vaker gebeurt in die tijd. Zo komt Hendriek in Haarlem terecht.

Jouw Noord-Holland: onze provincie door de lens van de inwoners

Op 24 juli opende de tentoonstelling ‘Jouw Noord-Holland’ bij het Noord-Hollands Archief. In het Archiefcafé in de Janskerk worden de beste inzendingen van de publieksactie getoond, die in het kader van een tentoonstelling over de collectie Provinciale Atlas Noord-Holland in 2023 werden ingezonden. De geselecteerde beelden laten de provincie door de lens van haar eigen bewoners zien, die hun unieke perspectieven hebben vastgelegd.

2 min

Digitaliseringsproject archief Abdij van Egmond

Het oudste stuk in het bezit van het Noord-Hollands Archief is een pauselijke bul die dateert uit 1140. De bul bevindt zich in het archief van de abdij van Egmond. Dit middeleeuwse archief wordt op dit moment gedigitaliseerd.

2 min

Vrouwen in Verzet: Annick van Hardeveld

Annick (Germaine Mathilde) van Hardeveld wordt in 1923 geboren in Amsterdam. Ze is het eerste kind van haar vader Jan van Hardeveld en haar Franse moeder Germaine Bertin. Een paar jaar later wordt nog een jongetje geboren: Yann Emile. Als de oorlog in mei 1940 uitbreekt is Annick zestien jaar en net begonnen aan de opleiding tot verpleegster bij het Rode Kruis.

Archief Harddraverijvereniging Heemskerk naar Noord-Hollands Archief

Op woensdag 3 juli droeg de Harddraverijvereniging Heemskerk haar bijzondere archiefstukken over aan het Noord-Hollands Archief. De kortebaandraverij werd in 2022 uitgeroepen tot immaterieel erfgoed en bijgeschreven in de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland. Het archief, dat lange tijd bij de gemeente Heemskerk lag, krijgt nu een plek in het Noord-Hollands Archief.

1 min

Herbeleef 40 jaar Patronaat

Het Noord-Hollands Archief kondigt met trots de opening aan van de jubileumtentoonstelling ’84-24. 40 jaar Patronaat’ ter ere van het 40-jarig bestaan van poppodium Patronaat. De tentoonstelling vindt plaats in de Janskerk in Haarlem en is vanaf 5 juli gratis te bezoeken.

3 min

Atlantikwall-bunkers: van schuilplaats tot schatkamer

Vlak na de Tweede Wereldoorlog waren de bunkers en versperringen van de Atlantikwall voor velen een pijnlijke herinnering. Wat gebeurde er met dit verdedigingserfgoed in de jaren erna? Je komt er meer over te weten in de tentoonstelling ‘Van schuilplaats tot schatkamer. Atlantikwall-bunkers sinds de oorlog’. Oneindig Noord-Holland sprak met samensteller Anna Lakmaker over de veelzijdige geschiedenis van de bunkers in het Noord-Hollandse landschap.

Het Topstuk van Arthur van Dijk: ‘Zonder verleden geen toekomst’

Commissaris van de Koning Arthur van Dijk neemt het verleden graag mee in het vormgeven van de toekomst. Als topstuk uit de collectie van het Noord-Hollands Archief koos hij een kleurenlitho van Johan Conrad Greive uit 1872, waarop de aanleg van het Noordzeekanaal is afgebeeld. In de complexiteit en omvang van het project ziet hij parallellen met de uitdagingen van nu – waarbij een stukje historische durf soms best welkom is.

Expositie ‘Bord voor je Kop!’ in het Noord-Hollands Archief

Jongerenactivisme is actueel. Van spijbelen voor het klimaat tot protesten tegen het woonbeleid en leenstelsel, jongvolwassenen gingen de laatste jaren massaal de straat op. Dit activisme staat in een langere traditie van jongerenprotesten in de 20ste eeuw.

1 min

David Galjaard fotografeert duurzame landbouw voor de Provinciale Atlas Noord-Holland

De landbouw in Nederland is in transitie. Als stip aan de horizon geldt de overstap naar een duurzame en toekomstbestendige vorm van landbouw in 2040. Fotograaf David Galjaard legt vast welke initiatieven en ontwikkelingen er al zijn en onderzoekt hoe deze overgang van invloed is op het werk van de boeren en telers in Noord-Holland. De foto’s worden gemaakt in het kader van de jaarlijkse foto-opdracht voor de Provinciale Atlas Noord-Holland: de unieke beeldcollectie die het Noord-Hollands Archief voor de provincie Noord-Holland in beheer heeft.

2 min

10 podcasts die je niet mag missen!

Tijdens het afwassen, onderweg naar het werk of liggend op de bank… Waar je ook bent, er is altijd tijd voor een interessante podcast op Spotify. De redactie van Oneindig Noord-Holland heeft de tien leukste podcasts over geschiedenis voor je op een rijtje gezet. Veel luisterplezier!

4 min

Podwalk: Vrouwen in Verzet

Frédérique Donker en Anna Huizing lieten zich inspireren door de tentoonstelling Vrouwen in Verzet in het Noord-Hollands Archief en maakten een podwalk over Haarlemse verzetsvrouwen. Loop nu de stadswandeling met audiotour!

1 min