Negen initiatiefnemers van herbestemde kerken of kapellen met monumentenstatus mochten zaterdag 16 november de Pieter van Vollenhovenprijs in ontvangst nemen. Onder de winnaars bevindt zich de Zaandijkerkerk te Zaandijk, die een wel heel bijzondere bestemming heeft gekregen.
>
3 min
Alles wat je over Huizen moet weten, staat in de vlot geschreven en rijkelijk geïllustreerde ‘Canon van Huizen’.
>Siebe Rolle, oud gemeentearchivaris van de gemeente Velsen, verdiepte zich in de geschiedenis van het ouwe dorp waar het Noordzeekanaal in de jaren zestig flinke stukken vanaf heeft geknabbeld.
>Soms zijn ze klein, soms juist heel groot. Soms staan ze aan een plein in een drukke stad, soms in het midden van een klein dorpshart. En in uitzonderlijke gevallen beperkt het zich tot een zoldertje. Geen gebouw zo divers als de kerk.
>Kerkelijk centrum De Hoeksteen in Uithoorn was één van de laatste creaties van architect Gerrit Rietveld. Het bijzondere kubusvormige gebouw aan het water wordt gekenmerkt door Rietvelds karakteristieke eenvoud. Rietveld zou de opening zelf niet meer meemaken, hij overleed tijdens de bouw in 1964.
>De Janskerk, het publiekscentrum van het Noord-Hollands Archief, staat sinds begin juli aan de binnenkant en aan de buitenkant in de steigers. Reden hiervoor zijn werkzaamheden door de gemeente Haarlem aan de buitenkant van het monumentale pand en aanpassingen aan het interieur door het archief.
> 1 min
De imposante brede natuurstenen gevel spreekt voor zich: de oorspronkelijke bewoners van het Foreestenhuis moeten zeer welvarend zijn geweest.
>De Westerkerk wordt gerekend tot de 100 mooiste rijksmonumenten van Nederland en is te vinden in het historische hart van Enkhuizen.
>In een stad die zo verbonden met het water is als Hoorn, kan een kerk voor schippers en vissers niet ontbreken. De Oosterkerk heeft al eeuwenlang deze speciale functie.
>Er zijn in Enkhuizen veel monumenten te vinden, maar achter dikke stenen muren schuilt een lang verborgen gebleven schat: De Librije in de Westerkerk.
>In de Medemblikse Bonifaciuskerk komen heel wat eeuwen geschiedenis samen: een toren uit 1404, schilderingen uit 1602 en gebrandschilderde ramen uit 1671. Een van de meest waardevolle onderdelen van het godshuis is het orgel, dat werd voltooid in de Gouden Eeuw.
>De Martinuskerk in Schellinkhout is de afgelopen eeuwen getuige geweest van bijzondere historische gebeurtenissen, zoals een zeeslag op de Zuiderzee. De kerk, een Provinciaal Monument, wordt momenteel herbestemd door BOEi.
>Stadsherstel heeft de bijna 400 jaar oude Westzijderkerk in Zaandam overgenomen. De voormalige kerk zal weer een openbare functie krijgen.
> 3 min
In Den Helder staan twee kerken uit de eerste helft van de negentiende eeuw die nogal op elkaar lijken, al is de ene protestants en de andere rooms-katholiek. Het zijn zogeheten waterstaatskerken en zij behoren tot de weinige bewaard gebleven historische bouwwerken van de stad. De protestantse kerk had korte tijd een voorganger die later een bekende dichter werd. Het heeft niet veel gescheeld of de beide gebouwen verdwenen tijdens de Tweede Wereldoorlog, zoals met een derde waterstaatskerk gebeurde.
>Een katholieke jeugd in Den Helder in de jaren vijftig en zestig. Het klinkt weinig buitenissig, maar in de terugblik van oud-Heldenaar Hans van Rossum lijkt het toenmalige katholicisme van een andere wereld. Aantekeningen bij een geleidelijk afscheid van de kerk.
>Wie denkt aan Sinterklaas, denkt aan de winter en vijf december. In Amsterdam kunnen echter het hele jaar door referenties aan de goedheiligman gevonden worden. De stad kent drie Sint Nicolaaskerken: de Oude Kerk, de Rooms-Katholieke schuilkerk Ons’ Lieve Heer op Solder en de Basiliek van de Heilige Nicolaas tegenover het Centraal Station. Ook is op de Dam een prachtige Sinterklaas-gevelsteen te zien. De reden dat de Sint zo goed vertegenwoordigd is in de hoofdstad, heeft alles te maken met één van de overgeleverde legendes rondom de heilige.
>Nee, dit gaat niet over de oude Sint Bavokerk aan de Grote Markt, maar over de Nieuwe Sint Bavo net buiten het centrum van Haarlem aan de Leidsevaart. Een indrukwekkend laat negentiende-eeuws bouwwerk dat, misschien wel onterecht, lang niet zoveel aandacht krijgt als haar naamgenoot in het centrum.
>Dagen of wekenlang heb je gepiekerd, maar eindelijk is de beslissing genomen. Velen zullen zeggen dat ‘de kogel door de kerk is’. De uitdrukking wordt al honderden jaren gebruikt. Maar waar komt deze eigenlijk vandaan? Een gangbaar antwoord is te vinden als we in de geschiedenisboeken van de Haarlemse Sint Bavokerk duiken.
>Elk jaar, gedurende één nacht in maart, lopen vele katholieken uit Nederland de stille omgang door het centrum van Amsterdam. Bij deze traditie word de Middeleeuwse mirakelprocessie herdacht. Een religieuze optocht ter ere van het Mirakel van Amsterdam. Een heus wonder dat plaatsvond in 1345, dat de stad op de religieuze kaart zette.
>Op de puibalk van het achttiende-eeuwse huis Nieuwvaartje 8 in Edam zijn voorstellingen te zien van het ‘Purmer Zeewijf’. De afbeeldingen zijn zowel in het hout gesneden als erop geschilderd met bijbehorende teksten.
>