4 min

De eerste bewoners van Stichting Woongroep Sint Joseph is een aantal weken terug al in het pand komen wonen. De dochter van Leo van Heijst, voorzitter van de woongroep, is één van de eerste bewoners. “Ze vond het allemaal heel spannend, maar als ik haar vraag of ze terug zou willen naar waar ze eerst woonde, roept ze heel hard ‘nee’, want ze woont hier nu met veel plezier. Bovendien is mijn broer in het Sint Josephhuis geboren, in het zaaltje achter het 2^e raam en daar woont nu mijn dochter. Het heeft zo moeten zijn”.

Het idee om een thuis te creëren voor jongeren met een beperking, is afkomstig van Van Heijst. Hij benaderde Esther Duineveld van dagbesteding Stichting Goed voor Elkaar al wat eerder en in zijn netwerk zocht hij partijen waar hij vaker mee samenwerkte. Samen met Stichting Goed voor Elkaar, Stadsherstel Amsterdam en adviesbureau Woongraag dienden ze een gezamenlijk plan in en dit plan werd door een Heemskerkse commissie geselecteerd als winnaar. Nu, anderhalf jaar later, is het pand gereed en kunnen de huurders erin.

Het St. Josephhuis in 1940. Beeldbank Historische Kring Heemstede.

Verhuizen in coronatijd

De jongeren hebben hier de mogelijkheid om zo zelfstandig mogelijk te wonen. Zij kunnen minimale zorg krijgen, maar ook veel meer als die behoefte er is. De Stichting Woongroep Sint Joseph koopt de zorg in bij de ZorgSpecialist, een zorgorganisatie. In tegenstelling tot bij de reguliere zorg is bij de woongroep Sint Joseph 24-uurs zorg aanwezig. Tien bewoners kennen elkaar overigens al iets langer van de dagbesteding bij Stichting Goed voor Elkaar. Op dit moment wonen nog niet alle bewoners in de woongroep, zo rond 1 juni verhuizen de laatste jongvolwassenen die met name een iets zwaardere zorg nodig hebben. Er is een heel schema, per week verhuizen twee nieuwe bewoners per verdieping. Een appartement is gemiddeld 35m2 groot, met een eigen douche, keuken en meestal een aparte slaapkamer. De bewoners kunnen gezamenlijk eten in de gemeenschappelijke woonkamer annex keuken, maar dat hoeft niet.

Op de begane grond is de zorggerelateerde lunchroom en winkel te vinden van Goed voor Elkaar. Esther Duineveld van Goed voor Elkaar vertelt dat zij de richtlijnen in deze coronatijd goed in de gaten houden. Afhankelijk van de duur van de beperkende maatregelen in deze coronatijd, hopen ze begin juni de deuren van de winkel en de lunchroom te openen voor publiek. Eventueel kunnen de mensen ervoor kiezen om een zelfgebakken taartje of cake te bestellen en af te halen. De inrichting is nog niet helemaal af, maar de lunchroom krijgt in elk geval een huiselijke sfeer met schemerlampjes en schilderijtjes aan de muur. “We merken dat deze sfeer een extra aantrekkingskracht heeft op ouderen. Het contact tussen de ouderen en onze cliënten is fijn om te zien, bij ons is er meer ruimte voor een praatje”, licht Esther Duineveld toe.

De voorgevel van het Sint Josephhuis te Heemskerk. Foto: Esther Duineveld, via Stadsherstel Amsterdam.

De ziel blijft in het gebouw

Voor veel Heemskerkers heeft het Sint Josephhuis een emotionele waarde. Menig Heemskerker is er geboren of heeft er zijn oude dag doorgebracht. In de jaren ’30 was de ziekenzorg in Heemskerk in handen van vier katholieke Duitse zusters. Zij verpleegden inwoners die dat nodig hadden in een huis aan de Kerkweg. Er leefde een wens om een verpleeghuis voor ‘ouden van dagen’ en jonge zieke moeders te maken, maar de gemeente hield dat tegen. De burgemeester wendde zich tot de Kroon en met haar toestemming kwam in 1939 het Sint Josephhuis als verpleeghuis op de Kerklaan nummer 1. In 1949 is het uitgebreid met een kraamzorgafdeling en in 1959 volgde nog een uitbreiding van het pand. Kortom het is een gebouw met een ziel.

De gemeente wilde dan ook graag dat het gebouw een maatschappelijke meerwaarde zou blijven bieden voor de Heemskerkers. Aan de verkoop waren daarom voorwaarden verbonden. Het pand moest gedeeltelijk toegankelijk blijven voor het publiek en moest de “beleving” van de Kerklaan versterken. Het moest worden verduurzaamd en zich richten op speciale woonvormen. En tot slot moest de nieuwe functie van het gebouw een sociale en/of educatieve toegevoegde waarde hebben. “Stadsherstel Amsterdam is daar in samenwerking met Stichting Woongroep Sint Joseph en Stichting Goed voor Elkaar uitstekend in geslaagd. Wij zijn er trots op om de nieuwe gebruikers en bewoners van Kerklaan 1 in de gemeente Heemskerk te kunnen verwelkomen”, laat burgemeester Mieke Baltus weten.

Lunchroom ‘Goed voor Elkaar’ in het Sint Josephhuis. Foto: Esther Duineveld, via Stadsherstel Amsterdam.

Over het cultuurhistorische pand

Het Sint Josephhuis staat in de dorpskern van Heemskerk en heeft cultuurhistorische waarde als typologisch voorbeeld van een rooms-katholieke ziekeninrichting. Het bouwdeel uit 1959 heeft architectuurhistorische waarde vanwege de toepassing van kenmerkende naoorlogse architectonische elementen die onder meer verwerkt zijn in de klokkentoren met de betonnen sierlijst en het opengewerkte stalen element met luidklok daarboven, de entreepartij aan de Kerklaan en het ex- en interieur van de voormalige kapel.

Het is fijn dat dit pand een mooie toekomst tegemoet gaat waarbij ook de Vrienden van Stadsherstel een bijdrage hebben gegeven. Dankzij hen is het glas-in-lood in ere hersteld. Maar de verbouwing is nog niet helemaal gereed. De bouwvakkers zijn nog bezig met de laatste werkzaamheden. Straks is de voormalige kapel een grote gemeenschapsruimte voor de woongroep. De precieze invulling moet nog gevonden worden, maar er zal met respect worden omgegaan met deze oude gebedsruimte.

Bron: Stadsherstel Amsterdam

Publicatiedatum: 21/05/2020