2 min

Drukkerij Joh. Enschedé werd in 1703 door Izaak Enschedé opgericht en later samen met zijn zoon Johannes groot gemaakt. Het bedrijf bestaat tot op de dag van vandaag. De tentoonstelling in de Janskerk beslaat de periode tot de invoering van de euro. In de tentoonstelling wordt het verhaal verteld hoe deze twee mannen het bedrijf tot een internationaal succes konden maken, over hun vakmanschap, hun kwalitatief hoogwaardige producten, de kunst van het drukken, het stempels snijden, letters gieten, het ontwerpen van bankbiljetten en over de nog bestaande krant de Oprechte Haerlemse Courant.

Impressie van de tentoonstelling. Foto: Kim Krijnen, via Noord-Hollands Archief.

Al het waardedrukwerk van Nederland

Ontwerpers als Jan van Krimpen, Joan Michael Fleischman en M.C. Escher ontwierpen voor Joh. Enschedé. De Nederlandsche Bank was jarenlang een van de grootste opdrachtgevers. Al het waardedrukwerk van Nederland rolde bijna twee eeuwen lang van hun persen. Het muziekschrift van Fleischman vormde de basis voor de eerste beveiligingskenmerken op bankbiljetten en Jan van Krimpen ontwikkelde zijn beroemde letters voor Enschedé.

Bij het Noord-Hollands Archief staat het hele bedrijfsarchief van Joh. Enschedé: drukpersen, letterproeven, matrijzen, stempels, drukwerk, (ontwerpen van) bankbiljetten en postzegels voor binnen- en buitenland. Een schat voor vakmensen en onderzoekers. Een gigantische bron voor de tentoonstelling, waar dankbaar uit geput is.

De tentoonstelling is vanaf 23 november in de Janskerk te zien en vertelt het verhaal van deze iconische drukker. De opening van de tentoonstelling valt samen met de heropening van de ingrijpend verbouwde, 700 jaar oude Janskerk, het publiekscentrum van het archief.

Paul Rädisch aan zijn werkbank, jaren ’50. Via Noord-Hollands Archief.

Stel je eigen bankbiljet samen

De Amsterdamse Studio Louter, bekend van prijswinnende tentoonstellingen over de hele wereld, werd in de arm genomen om deze tentoonstelling in samenwerking met het Noord-Hollands Archief te ontwikkelen. Blikvanger is het glas-in-lood kerkraam dat alle kwaliteiten van het bedrijf bijeenbrengt. Verder wordt in drie eilanden verteld over de grondleggers van het bedrijf, het kapitaal van Enschedé, de beroemde vormgevers en lettersnijders en over het drukwerk zelf. Bovendien kun je een eigen bankbiljet maken, leer je meer over de echtheidskenmerken, kun je bekijken hoe je drukt op een oude pers, een stempel snijdt en een letter giet.

Naast de vaste tentoonstelling is er om de paar maanden een tijdelijke tentoonstelling te zien, waarin onderwerpen uit de collectie Joh. Enschedé worden uitgelicht. Bovendien kan in het Historisch DrukLAB op aanvraag in workshops eigen drukwerk op een drukpers van Enschedé uit de 19e eeuw gemaakt worden.

Roodborstje, 25 gulden door Jaap Drupsteen, 1989. Via Noord-Hollands Archief.

De tentoonstelling in de Janskerk in Haarlem is gratis toegankelijk en geopend van ma t/m vr van 9-17 uur en op elke derde zaterdag van de maand van 9-16 uur.

Tekst: Noord-Hollands Archief

Publicatiedatum: 14/11/2019