Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Haarlemmerpoort: duurzaam wonen in een monument

Op 27 november 1840 was Amsterdam een stadspoort rijker. De nieuwe Haarlemmerpoort werd geopend door koning Willem II. Nu, 179 jaar later, is de poort compleet gerestaureerd en verbouwd tot duurzame appartementen.

De Haarlemmerpoort was van oudsher de toegangspoort tot Amsterdam voor bezoekers uit de richting van Haarlem. Amsterdam kende de afgelopen eeuwen maar liefst vier Haarlemmerpoorten, die onderdeel uitmaakten van de oude stadsomwalling. Elke keer als de stad uitbreidde en de muur een stukje opschoof, werd de poort afgebroken en herbouwd. De vierde Haarlemmerpoort, die in de zeventiende eeuw ontworpen werd door architect Hendrick de Keyser, heeft er tot 1837 gestaan. Wegens bouwvallige staat werd toen besloten tot afbraak en de bouw van een nieuwe poort.

De aankomst van Willem II te Amsterdam, daags voor de inhuldiging als koning. Op 27 november 1840 opende hij de Haarlemmerpoort. Collectie Stadsarchief Amsterdam.

Deze vijfde Haarlemmerpoort verrees drie jaar later, vlakbij de plaats van zijn voorganger. Officieel draagt hij de naam ‘Willemspoort’, hoewel hij in de volksmond nooit zo genoemd wordt. Deze naam dankt de poort aan de opening door koning Willem II op 27 november 1840. Een dag voor zijn officiële inhuldiging als koning in de Nieuwe Kerk reed hij door de stadspoort Amsterdam binnen. Een inscriptie aan de binnenzijde van de Haarlemmerpoort herinnert nog aan deze openingshandeling.

Binnenzijde van de Haarlemmerpoort met inscriptie, die herinnert aan de openingshandeling door Willem II. Foto: Stadsherstel Amsterdam.

Amsterdams icoon

De Haarlemmerpoort is inmiddels geen onderdeel meer van de oude verdedigingswerken. Uitkijkend over het Haarlemmerplein wordt het neoclassicistische bouwwerk gezien als een Amsterdams icoon. En iconen moeten beschermd en onderhouden worden. Daarom is de Haarlemmerpoort recentelijk flink onder handen genomen. De restauratie is begin september afgerond. Nu zijn de gevels teruggebracht tot de oorspronkelijke ‘Bentheimer’ kleur en de deuren en kozijnen in een donkere roodbruine tint geschilderd. Ook de klokken in het fries zijn teruggekeerd, waardoor voorbijgangers weer kunnen zien hoe laat het is.

De klok van de Haarlemmerpoort. Foto: Stadsherstel Amsterdam.

Met de verbouwing heeft de poort tevens een nieuwe functie gekregen. In het gebouw zijn namelijk tien duurzame huurwoningen gerealiseerd, met prijzen in het middensegment. Op de tweede verdieping bevinden zich de twee grootste appartementen, de eerste en derde woonlaag tellen elk vier kleinere appartementen. Bewoners van de bovenste etage delen een dakterras dat uitkijkt over het Westerpark. Ondanks het gebrek aan ramen in de poort doen de appartementen zeer licht aan.

Het plafond aan de binnenzijde van de Haarlemmerpoort. Foto: Stadsherstel Amsterdam.

Aangenaam en duurzaam

En dat is niet het enige voordeel. De appartementen zijn stuk voor stuk ook nog eens zeer duurzaam. Zo worden ze verwarmd door luchtwarmtepompen die op de dakterrassen staan. Natuurlijk zijn de woningen goed geïsoleerd én geventileerd, waardoor de bewoners met een gerust hart hun ramen dicht kunnen houden om de geluiden van het drukke Haarlemmerplein buiten te sluiten. Een gasaansluiting is er niet, elektriciteit wordt opgewekt door middel van zonnepanelen. Daarmee is de Haarlemmerpoort een mooi voorbeeld van het verduurzamen van monumenten.

Gang met deuren naar vier appartementen. Foto: Stadsherstel Amsterdam.

Het merendeel van de appartementen is inmiddels ingericht en de bewoners hebben tevreden hun intrek genomen in ‘hun’ monument. In november is gestart met de inbouw van horeca. In de zuidelijke vleugel zal een bar-brasserij verschijnen en in de noordelijke vleugel een restaurant. De kelders worden ingericht voor private dining in een intieme setting. Tegen de achtergevel zal een terras komen, maar de onderdoorgang blijft open voor voetgangers. De verwachting is dat Amsterdammers vanaf maart 2020 in de poort terecht kunnen voor een hapje en een drankje.

De poort kijkt uit over het Haarlemmerplein. Foto: Stadsherstel Amsterdam.

Tekst: Sarah Remmerts de Vries

Bron:

Publicatiedatum: 13/11/2019

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.