2 min

De tentoonstelling toont vele originele objecten van verzamelaars die zeker herkenning en mogelijk herinnering oproepen. De objecten worden aangevuld met originele documenten en foto’s uit die tijd, bijeengebracht uit de collectie van de Oudheidkundige Vereniging Schermereiland en uit de collectie van het museum zelf. Enkele gebeurtenissen worden uitgelicht en voorzien van documentatie en foto’s. Indringend zijn de interviews met nabestaanden van slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog, die te beluisteren. De tentoonstelling heeft niet de intentie compleet te zijn maar levert wel een beeld van het dagelijks leven en de gevolgen van de bezetting op het onderwerp van verzet, onderduiken, propaganda en militarisme.

Na al deze ‘beklemmende’ thema’s is er natuurlijk ook ruimte voor de Bevrijding, de aanleiding van de tentoonstelling. Na een oproep in de media heeft Museum In ’t Houten Huis een aantal bevrijdingsrokken aangeleverd gekregen. Een prachtig, kleurig symbool voor de vrijheid en creativiteit die ontstond in tijden van bezetting en bevrijding. Op het campagnebeeld ‘Beklemmend en Bevrijdend’ springt een 21^e-eeuws meisje letterlijk een gat in de lucht in haar bevrijdingsrok. Naast originele spullen uit 1945 zijn veel foto’s van feestvierend De Rijp en Graft te zien.

Campagnebeeld van de tentoonstelling Beklemmend en Bevrijdend in Museum In ’t Houten Huis.

Het dagelijks leven toont gebruiksvoorwerpen en vertelt het verhaal van de voedseldistributie. De luchtbrigadedienst, de ge- en verboden van de bezetters op het dagelijks leven komen voorbij. Ook is dit gebied tot tweemaal toe getroffen door onderwaterzetting van de polder, inundatie genoemd. Eerst door de eigen overheid aan het begin van de oorlog om met een ring van ondergelopen polders rond Amsterdam (de Stelling van Amsterdam) de Duitsers te weerstaan. En tegen het eind van de oorlog vindt inundatie weer plaats maar nu door de bezetter die zelf, die nattigheid voelde.

Binnen het thema verzet en slachtoffers, goed en fout  in de oorlog is aandacht voor verzetsstrijders, NSB’ers, onderduikers. Jodenvervolging en over families die gegijzeld werden door de Duitsers om als mogelijke represaillemiddel te gelden. Een bizarre gedachte. Verzet in de oorlog staat stil bij verhalen over onderduikers en interviews met  nabestaanden van de twee gedode verzetsmensen van de LKP Beumer en Woestenburg. Of de Slag om Rustenburg, waar een verraden wapentransport doden oplevert. Uit de film The Lucky Star, die in de jaren ’80 is opgenomen in De Rijp en aansluit bij dit thema, zijn fragmenten te zien en beelden van de ‘making of’.
Bijzonder is te zien hoe de Duitsers of hun volgelingen, met propaganda de werkelijkheid een andere draai proberen te geven. Noemen wij dit tegenwoordig ‘fake-news’, toen werd het als propaganda bestempeld. Ook de humor naar de bezetter is terug te vinden in Beklemmend en Bevrijdend.

Vrouwen gekleed in bevrijdingsrokken te Ede. Collectie Historisch Museum Ede, via Wikimedia.

De tentoonstelling is vanaf 20 december 2019 tot en met 5 mei 2020 te zien in Museum In ’t Houten Huis. Kijk voor de openingstijden en toegangsprijzen op de website van het museum.

Tekst: Museum In ’t Houten Huis

Publicatiedatum: 13/12/2019